سده

۱ - یکی از بخشهای شهرستان اصفهان محدود از شمال بکوه سید محمد از جنوب به زاینده رود و بخش فلاورجان از مشرق بدهستان جی و از مغرب ببخش نجف آباد . این بخش در جلگه واقع شده و دارای درختان بسیار و هوای آن نیز معتدل است . کوه سید محمد که در شمال بخش واقع شده و مرتفعترین قله آن ۲۴٠٠ متر ارتفاع دارد . دیگر کوه منفرد کوچکی بنام آتشگاه در جنوب بخش در کنار راه شوسه اصفهان بنجف آباد واقع شده ورد قله آن کوه خرابه ایست که آنرا آتشگده ای قدیم میدانند . در بخش سده معادن گل سرخ و معدن گل رخت شور در ۲ کیلومتری سده از غاری استخراج میشود. بخش مزبور از یک دهستان و ۵۹ آبادی تشکیل شده . محصول عمده : غلات تنباکو پنه میوه صیفی شغل اهالی زراعت و گله داری صنایع دستی محلی قالی بافی است . ۲ - قصبه مرکز بخش سده در شهرستان اصفهان در ۱۲ کیلومتری مغرب اصفهان و آن مرکب است از سه ده : پریشان خیزان یا خوزان ورنوسفادران . خرابه های کهن دژ در محل خیزان فعلی دیده میشود و از آثار تاریخی آن قناتی است بنام پیروز شاهی . قصبه مزبور در جلگه ای سبز و خرم و مشجر واقع است و بطور تقریب دارای ۶٠٠٠ خانه است . هوای آن در تابستان معتدل و در زمستان سرد است . آب آن از چاه و قنات تامین میگردد . جمعیت قصبه در حدود ۴۴٠٠٠ تن و شغل اهالی پارچه بافی و دکانداری و زراعت است .
( اسم ) ۱ - آنچه که بر آن نشینند مانند منبر : اثری از آثار معالم علم اگر امروز نشان میدهند جز بر سده سیادت و وساده حشمت او صورت پذیر نیست . ۲ - در خانه پیشگاه . ۳ - راست و درست .
دهی است از دهستان مرکزی بخش قاین شهرستان بیرجند واقع در ۵ هزار گزی جنوب خاوری قاین و سرراه شوسه عمومی قاین به بیرجند .

شب جشن سده شب دهم بهمن ماه

( اسم ) نام روز پیش از سده

(سَ دَ یا دِ) (اِمر.) ۱ - یک صد سال ، قرن .۲ - نام جشنی منسوب به هوشنگ ، دومین پادشاه پیشدادی که آن را در روز دهم از ماه بهمن برگزار می کنند.
(سُ دَّ) [ ع . سدة ] (اِ.) ۱ - آن چه که بر آن نشینند مانند منبر. ۲ - در خانه ، پیشگاه . ۳ - رواق خانه .

۱. درگاه، پیشگاه.
۲. صندلی بزرگ شبیه منبر که بر آن بنشینند.
۳. (پزشکی) چیزی که در روده گیر کند و مانع خروج مدفوعات شود.
۱. = قرن
۲. [قدیمی] جشنی که ایرانیان قدیم در روز دهم بهمن می گرفتند و در شب دهم بهمن آتش بسیار می افروختند و بر گرد آن شادی می کردند: شب آمد بر افروخت آتش چو کوه / همان شاه در گرد او با گروه ـ یکی جشن کرد آن شب و باده خورد / سده نام آن جشن فرخنده کرد ـ ز هوشنگ ماند این سده یادگار / بسی باد چون او دگر شهریار (فردوسی: ۱/۳۰ حاشیه).
۳. [قدیمی، مجاز] آتش.

سَده یا قَرن یکای زمان و برابر است با ۱۰۰ سال و ۱۰ دهه و یک دهم هزاره. آغاز سده شماری با سالِ ۱ آغاز می شود.
سال یکم هر سده آغاز آن سده است؛ بنابراین، سدهٔ بیستم از آغازِ سال ۱۹۰۱ تا پایانِ سال ۲۰۰۰ ادامه داشت. در تاریخ نویسی، برای نمونه، سال ۱۶۰۰ را در سدهٔ شانزدهم، و سال ۱۶۰۱ را در سدهٔ هفدهم ذکر می کنند.
سَده نام شهر و منطقه ای وسیع و دارای چشمه سارهای بزرگ و باغات و جنگلهای زیبا در شمال فارس کنونی است که از آثار بدست آمده ی باستانی درین منطقه و نیز کتب تاریخی میتوان این منطقه را محل برگزاری جشنهای سده باستان دانست
که روستایی در جنوب استان فارس با نام سِدهِ خنج لارستان وجود دارد که گفته میشود جشن های سَدهِ در آن مکان برگزار میشده(بنا به گفته ی افراد مختلف ساکنان این سده زمانی در سده شمال فارس می زیسته اند و بدلیل کوچ ازین سرزمین نام محل جدید خود را بنام سده می گذارند)

سَده یا قرن واحد شمارش زمان و برابر با هر صد سال است.
جشن سَده نام یکی از جشن های ایرانی
سِدِه نام پیشین خمینی شهر در نزدیکی اصفهان
سِدِه نام پیشین آرین شهر در خراسان جنوبی
سده لنجان شهری در استان اصفهان
سده (اقلید) شهری در شهرستان اقلید استان فارس
سده (خنج) روستایی در شهرستان خنج استان فارس
سده (داراب) روستایی در شهرستان داراب استان فارس
سده (فسا) روستایی در شهرستان فسا استان فارس
سده (رشت) روستایی در شهرستان رشت استان گیلان
سده (خواف) روستایی در شهرستان خواف استان خراسان رضوی
بخش سده (ابهام زدایی)، نام چندین بخش
دهستان سده (ابهام زدایی)، نام چندین دهستان
سده همچنین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

رجوع شود به:قرن

نرس

موتسوهیتو

ارکاییک

برج طغرل

موریتس شیف

رنسانس

روفینی

فلیپ روبن

لردبایرون

انوری

تجسم ، طرح ، بر امدگی ، نقشه کشی ، پرتاب ، سده ، تصویر ، پیش امدگی ، نور افکنی ، پروژه ، افکنش ، پیش افکنی ، اگراندیسمان

جلو گیری ، سختی ، انسداد ، سده ، گرفتگی

برتری ، برجستگی ، سده ، امتیاز ، علو ، پیش امدگی

سده ، جشن یا یادبود صد ساله

سده ، قرن

سده ، یادبود صدساله

پایه ، سده ، سیل ، آستان در ، تیر پایه ، آستان ، طوفان یا گرداب شدید ، گسله بستری

سده

سده ، صد

قرن , ميوي