آخرین حج
پیامبر اکرم که در آخرین سال عمر شریف حضرت واقع شد حجة الوداع نام دارد.
حجة الوداع، واپسین حج پیامبر اکرم که در آخرین سال عمر خویش، در
سال دهم هجری، به جا آورد و در آن با
مسلمانان وداع کرد. پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم در این حج به مسلمانان گفت
مناسک حج را از من بیاموزید، شاید دیگر مرا در این مراسم نبینید. نام دیگر آن حجةالبلاغ است، زیرا
آیه «یا أَیهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مآ أُنْزِلَ إِلَیک مِنْ رَبِّک...» در بازگشت از این سفر بر پیامبر نازل شد. از دیگر نامهای این حج،
حجةالاسلام است زیرا تنها حجی است که پیامبر در دوره
حاکمیت اسلام به جا آورد و مراسم آن طبق
آیین اسلام بود. رسول اکرم پس از هجرت، سه بار برای
عمره به
مکه رفت، اما به گفته مورخان و محدثان، فقط یک بار در مراسم حج حضور یافت و آن چند ماه پیش از وفاتش بود.
حج پیامبر بعد از ده سال
بنابه روایت مفصل
معاویة بن عمار از
امام جعفر صادق علیه السلام، پیامبر ده سال در
مدینه زندگی کرد و به حج نرفت؛ هنگامی که آیه «وَ أَذِّنْ فِی النّاسِ بِالْحَجِّ » نازل شد، رسول
خدا اعلام کرد که امسال به حج می رود. ساکنان مدینه و روستاها و بادیه نشینان، در مدینه گرد آمدند تا با پیامبر حج گزارند. چهار شب از
ذیقعده سال دهم مانده بود که پیامبر ازمدینه به سوی مکه حرکت کرد. در منابع
اهل سنت آمده است که حضرت یک شب را در
میقات ذوالحلیفه گذراند و سپس به سوی مکه حرکت کرد اما طبق
حدیث امام صادق، آن حضرت در همان روزی که به
میقات رسید،
مُحرم شد و شب را در میقات نماند.
← آموزش آداب احرام
عده
حاجیان در این سفر، به اختلاف، از ۰۰۰، ۱۲۰ تا ۰۰۰، ۱۵۰ نفر
ذکر شده است که بسیاری از آنان پیاده به این سفر آمده بودند اما گمان نمی رود که بیش از پنجاه هزار نفر در آن حضور داشته اند.