بالکان

[ویکی فقه] بالْکان ، شبه جزیره ای در جنوب اروپا می باشد.
بالْکان ، شبه جزیره ای در جنوب اروپا می باشد.نام بالکان به رشته کوه هایی اطلاق می شد که در نوشته های مؤلفان باستان و سده های میانه به صورت هایموس آمده است . استرابن از وجود کوه های هایموس در نزدیکی دریای سیاه (پونتوس ) یاد کرده است. پلینی به منطقه ای با نام هایمونیا اشاره کرده ، و آن را با سرزمین یونان یکی دانسته است . در زبان ترکی این نام به صورت بالقان و بلقان آمده که به معنای رشته کوه است . ترکان منطقه ناهموار را بالقانلیق می نامند. خلیل اینالجیک نوشته است که واژه بالک (بالق ) به مفهوم گِل و لجن نیز آمده که پسوند (ان ) بدان افزوده شده است . بالق به زبان برخی از مردم ارغو (ساکنان نواحی میان طراز و بلاساغون ) به معنای گِل بوده است . بارتولد از کوهی به نام بلخان در شرق دریای خزر یاد کرده که گویا از واژه پارسی بالاخانه پدید آمده است . بعدها ترکمانان آن را در اروپا نیز به مفهوم کوه به کار گرفتند. بدین سان ، نام بالکان برای کوه و نیز برای شبه جزیره واقع در جنوب اروپا از اینجا پدید آمده است (بارتولد، ج۳، ص۳۵۹)بلغارها و صرب ها بالکان غربی را استارا پلانینا می نامیدند که به معنای کوه قدیمی و کهن است . این نام در میان اقوام اسلاو نیز رواج داشته است . نام بالکان در اطلس بزرگی که در ۱۱۷۰ق /۱۷۵۷م از سوی روبر دو وگوندی تهیه شد، آمده است ترکان عثمانی پس از نفوذ در قاره اروپا و تصرف منطقه بالکان آن را روم ایلی نامیدند
← موقعیت جغرافیایی
پیش از تأسیس امپراتوری روم شرقی (بیزانس )، مدتی این سرزمین در تصرف رومیان بود. رود دانوب مرز شمالی متصرفات روم محسوب می شد. رومیان خط دفاعی خود را در ساحل رود دانوب به امتداد دیوارهای مشهور به دیار ترایانوس (تراژان )، میان چرناودا، کنستانزا و دوبروجا پدید آوردند.در عهد یوستی نیانوس اول (ژوستی نین ) و بازیلیوس دوم ، امپراتوران روم شرقی ، مرز امپراتوری در شمال به رودهای دانوب و دراوا رسید (بالکان در معرض هجوم و مهاجرت هون ها، گُت ها، بلغار ها، اسلاو ها، بجناک ها (پچنک ها)، کومان ها، قپچاق ها و دیگر اقوام قرار گرفت .
← سده شش میلادی
مردم بالکان را از دیدگاه دینی و مذهبی می توان به ۳ گروه بخش کرد:گروه مسیحیان ارتدکس شامل یونانی ها، صرب ها، بلغار ها، رومانیایی ها، مقدونیایی ها و اهالی قراداغ که شمار آنان را حدود ۵۵ میلیون نفر تخمین زده اند.گروه دوم مسلمانان که حدود ۱۵% جمعیت شبه جزیره بالکان را تشکیل می دهند و شمار آنان حدود ۹ میلیون نفر است ؛ با این تفاوت که شمار مسلمانان منطقه تراکیه بالکان که اکنون بخشی از کشور ترکیه است ، به تنهایی متجاوز از ۱۵ میلیون نفر است . بجز این عده ، حدود ۷۰% از مردم آلبانی ، ۱۷% از اهالی یوگسلاوی سابق و ۲۶% از مردم بلغارستان مسلمانند. شمار مسلمانان در یونان ۲۵۰ هزار، و در رومانی ۷۰ هزار نفر است که جملگی آنان سنی مذهبند. از اهالی کوسوو ۸۰%، و بوسنی ۴۲% مسلمانند.عثمانی ها حدود چهار سده در بالکان حضور داشتند که پیامد آن، گسترش دین اسلام در این سرزمین بود. چنین برمی آید که ورود اسلام به این سرزمین از راه های گوناگون صورت گرفته است. گفته اند بازرگانان ایرانی اسلام را به بالکان راه دادند. گروه سوم مسیحیان کاتولیک که شمار آنان را میان ۴ تا ۵ میلیون نفر تخمین زده اند.زبان های اسلاوی ، مقدونیایی ، یونانی ، بلغاری ، رومانیایی ، ایتالیایی و ترکی را می توان از جمله زبان های رایج در شبه جزیره بالکان به شمار آورد (دائره المعارف، ج۵، ص۲۷)
تاریخ اسلامی بالکان
...

[ویکی حج] بالکان شبه جزیره ای در جنوب شرقی اروپا می باشد. مذهب اول بالکانی ها مذهب ارتدوکس است و اسلام دین دوم این منطقه است و یازده تا پانزده درصد کل جمعیت بالکان مسلمان هستند. گسترش اسلام در بالکان در دوران عثمانی بوده که چهار سده در آنجا حضور داشته اند و بنابر نقلی ورود اسلام به بالکان توسط بازرگانان ایرانی صورت گرفته است. سازمان رسمی مسلمانان بالکان، جمعیت اسلامی است که در راس آن رئیس العلما یا مفتی اعظم قرار دارد و بزرگ‏ ترین این سازمان ‏ها، جمعیت اسلامی بوسنی و هرزگوین است. مسلمانان بالکان در دوره حکومت عثمانی به سفرهای معنوی و مکان های مقدس مثل سرزمین وحی برای کسب معلومات دینی و فراگیری معارف اسلامی از علمای برجسته اسلامی علاقه و اشتیاق داشتند و بیشتر این مسافران جوانان بودند. با عقب نشینی عثمانی ها و تحولات دهه پایانی سده نوزدهم م. تا پایان جنگ‏ های بالکان و جنگ جهانی اول در اوایل سده بیستم م. و تسلط دولت غیردینی در بالکان دوره ای بسیار تاریک در تاریخ دین‏ مداری مسلمانان را رقم زد، متدینین و دانشوران نتوانستند در مقابل هجمه ها ایستادگی کنند، مدارس علم تجربی مدرن که برپایه ایدئولوژی های غیرتوحیدی ادراره می شدند جای تعالیم اسلام را گرفتند در نتیجه سنت توحیدی اسلام کم کم رو به افول رفت، پایبندی به دستورات شرعی به تدریج در کشورهای گوناگون منطقه ممنوع شد و آرام آرام تفکرات سکولار و لیبرال و کمونیست و ... جای تعالیم اسلام را گرفتند و تا چند سال سفر حج از رونق خود کاسته شد و زائران بسیار کمی و در بعضی مواقع هیچ زائری به سوی سرزمین وحی سفر نکرد. با پایان جنگ جهانی دوم در منطقه بالکان غربی در نخستین سفر رسمی حج در دوره جدید، رئیس العلماء جمعیت اسلامی یوگسلاوی، ابراهیم افندی فیضی، به همراه چهار تن به حج رفتند این سفر رسمی به افزایش شمار حاجیان کمک کرد و در سال های بعد شمار حاجیان افزایش پیدا کرد و دوباره سفر حج رونق پیدا کرد.
بالکان شبه جزیره ای است در جنوب شرقی اروپا که از شرق به دریای سیاه، از غرب به دریای ادریاتیک، از جنوب به دریای مدیترانه، و از شمال به رودخانه های دانوب و ساوا و کوپا محصور شده است. نام بالکان که در زبان ترکی به صورت بالقان یا بلقان آمده، به رشته کوه هایی که به نام هایموس در سرزمین یونان قرار داشته، اطلاق می شود. ترکان عثمانی در پی نفوذ در قاره اروپا و تصرف منطقه بالکان، آن را روم ایلی نامیدند. دریای مرمره و تنگه بسفر و داردانل، این شبه جزیره را از آسیای صغیر جدا می کند. بدین سان، اسلوونی، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، کوزوو، مولداوی، صربستان، مونته نگرو، مقدونیه، آلبانی، بلغارستان، و رومانی از کشورهای شبه جزیره بالکان هستند.
مسلمانان ساکن در اروپای جنوب ‏شرقی دارای مشترکات دینی، تاریخی، و فرهنگی فراوان هستند. مردم این جوامع، به دو قوم ایلیر یا آلبانیایی، و اسلاو جنوبی، همراه اقلیت کم ‏شمار مهاجران ترک‏ تبار تعلق دارند. اسلاوهای جنوبی به چهار دسته بوشنیاق‏ ها، توربِش ‏ها، گوراناتس ‏ها و پوماک‏ ها یا مسلمانان بلغاری تقسیم می شوند. آنان، جز بکتاشیان (حدود 20% مسلمان آلبانی ساکن مقدونیه) و علویان بلغارستان که در اقلیت هستند، به لحاظ تمدنی و فرهنگی، دلبستگی های فراوان به نمادهای اسلامی مورد حمایت ترکان عثمانی دارند و بیشترشان به لحاظ فقهی، حنفی مذهب و از نظر کلامی، ماتریدی مذهب به شمار می آیند.

بالکان (باشقیرستان). بالکان ( به لاتین: Balkan ) یک منطقهٔ مسکونی در روسیه است که در باشقیرستان واقع شده است. [ ۱]

بالْکان (Balkans)
(واژه ای ترکی به معنی «کوهستان») شبه جزیره ای در بخش جنوب شرقی اروپا، واقع در حد فاصل دو دریای آدریاتیک و اژه. این شبه جزیره تا اسلوونی امتداد دارد و آلبانی، کروآسی، بوسنی و هرزگووین، یوگسلاوی، یونان، بلغارستان، مجارستان، صربستان،رومانی، مقدونیه شمالی، مونته نگرو، و بخش اروپایی ترکیه را دربر می گیرد. بالکان را باریکه ای از خشکی به عرض ۱۲۰۰ کیلومتر به بقیۀ اروپا پیوند می دهد که از ریِکادر کروآسی در غرب تا دهانۀ دانوب در دریای_سیاهدر شرق امتداد یافته است. تنوّع قومی فراوان در بالکان، درنتیجۀ هجوم های پی  درپی، این منطقه را به صورت نمونۀ بارز مناقشۀ سیاسی درآورده است. در دهۀ ۱۹۹۰، جهان شاهد فروپاشی فدراسیون یوگسلاویدر راستای مرزهای قومی بود. بالکانی کردنبه معنی تقسیم کردن به دولت های کوچکی است که با هم در جنگ باشند. اقتصاد منطقۀ بالکان تا پایان جنگ جهانی دوم عمدتاً به سبب آن که، جز دشت های حوزۀ ساوـ دانوبدر شمال، منطقه ای بیشتر کوهستانی است، رشد نسبتاً کُندی داشت. اختلافات سیاسی، ازجمله درگیری یونان و ترکیه بر سر جزیرۀ قبرس و انواع گوناگون کمونیسم که تا اوایل دهۀ ۱۹۹۰ در بقیۀ کشورهای منطقه حاکم بود، همچنان پابرجاست. در دهۀ ۱۹۹۰، وقتی که نخست اسلوونی و کروآسی و سپس بوسنی و هرزگووین برای کسب استقلال از فدراسیون یوگسلاوی، که تحت استیلای صرب ها بود، درگیر جنگ شدند، جنگ میان اقوام مختلف این شبه جزیره درگرفت. در بوسنی و هرزگووین هنوز هم میان صرب ها، مسلمانان، و کروات ها تنش هایی وجود دارد. منطقۀ کوزوودر درون صربستان، که پیشتر منطقه ای خودمختار بود، در دهۀ ۱۹۹۰ بار دیگر دعوی خودمختاری کرد و از ۱۹۹۷ خشونت فزایندۀ ارتش آزادی بخش کوزوو (کلا)به تهاجم سربازان صرب به این منطقه انجامید؛ این نیروها در ژوئن ۱۹۹۹، درپی عملیات بمباران نیروهای ناتو، عقب نشستند. مونته نگرو، یگانه جمهوری باقی مانده همراه با صربستان در فدراسیون یوگسلاوی، از ۱۹۹۹ نشانه هایی از استقلال خواهی بروز داده است.
برای مطالعه بیشتر به مقاله اسلام_در_بالکان مراجعه نمایید.