نورگیر

ایجاد می گرد، تا قسمت زیر سقف روشن شود. � به این گونه از نورگیر پالایه چشمه و هورنو نیز می گفتند. شکل این روزنها گرد یا چهار گوش بودند. نورگیرها گذشته از تامین نور به پالایش هوا هم یاری می رساندند و به همین جهت پالایه نیز نامیده می شدند. همچنین درها و پنجره های شیشه ای و مشبکهایی از کاشی، آجر، گچ، چوب، سنگ و . . . نیز در بنا باعث تولید نور و پالایش هوا می گردیدند. برجها و مناره ها هم دارای شماری روزن یا پنجره بودند. برخی از مسجدها و مزارها دارای پنجره هایی در بخش بالایی بنا به نام �دربند� بودند. درباره نورگیرهای قدیم می توان گفت که بر خلاف نورگیرهای معماری نوین، نور و هوا را به اندازه به درون می آوردند و مانند نورگیرهای امروزی در تابستان باعث تولید گرمای زیاد و در زمستان ایجاد سرما نمی گردیدند. پاره ای از روزهای گرمایه ها، کاخها و بازارها دارای سرپوشهای شیشه ای به نام گلجام و یا روشندان بودند.