مسجد

واژهٔ مسجد در لغت به معنای سجده گاه و پیشانی است. بر طبق یک نظر، واژهٔ مسجد معرب واژهٔ مزگت است که از زبان آرامی وارد عربی و فارسی شده است.
در قرآن، مسجد به معنای اعم نیایشگاه خداوند به کار رفته است. مسجد الاقصی، که معبد یهودیان یا کنیسه بوده است و در زمان نزول قرآن کاربردی غیر از آن نداشته است، دو بار در قرآن از آن به عنوان مسجد نام برده شده است. همچنین در داستان اصحاب کهف نیز قرآن می گوید بر مزار آنان مسجدی بنا کردند. این مسجد بر اساس قول غالب مورخان با توجه به دین مرسوم آن روز کلیسا بوده ست. البته ممکن است کنیسه نیز بوده باشد؛ ولی با توجه به قبل تر بودن از اسلام نمی تواند به معنی مسجد مخصوص مسلمانان بوده باشد. علاوه برمسجدالحرام ( بیت العتیق ) و مسجدالاقصی در قرآن به مساجد دیگری نیز اشاره شده است. مسجد ذو قبلتین۱اسرا - مسجد قبا۱۰۷توبه - مقام ابراهیم ( مصلی ) - مسجدضرارکه دستور تخریب آن داده شد۱۰۷توبه
هانری کربن می گوید در آغاز با تفکر به پرواز پرندگان در آسمان، تصمیم گرفته شد فضایی همانند آسمان و در واقع در مقابل پرستشگاه آسمانی، پرستشگاهی زمینی ساخته شود که در واقع این محل مکان ارتباط میان آسمان و زمین باشد. پرستشگاه مفهومی از فضایی است که مسجد ایرانی را معنی می کند. در میان صحن مسجد، حوض آبی قرار دارد که تصویری از آسمان، که همان پرستش گاه مثالی است و کاشی های گنبد را نمایان می سازد. آب حوض، آیینه ای است که از طریق همین آیینه حقیقت نماد مرکزیت آشکار می شود. فیلسوفان بزرگی که در اصفهان زندگی می کردند همین نمود آیینه در پرستشگاه مثالی را بیان کرده اند. مساجد دارای ۴ ایوان هستند که در امتداد ۴ افق هم قرار دارند، اما اگر ما در یکی از ایوان ها قرار بگیریم قادر خواهیم بود هم ایوان و هم تصویر ایوان را در حوض ببینیم. این تصویر، تصویر مجازی است که ما می بینیم و انتقال تصویر از قوه و مجاز به واقعیت همان تأویل است که برای سهروردی رسوخ به عالم مثال بود. تصویر معنوی بر هر دریافت تجربی تقدم دارد و آیینه دقیقاً همان چیزی که در جهان واقعی قرار دارد را به ما نشان می دهد و ما را به سمت بعد معنوی تصویر می برد. به گفتهٔ یکی از بزرگان ایرانی دیدن چیزها در «هور قلیا» همان «اقلیم هشتم» یا «مدینهٔ تمثیلی» است و آیینه است که این راه را به ما نشان می دهد. «تمثیلی که مساجد ایرانی از صورت مثالی پرستشگاه آسمانی ارائه می دهند، با تعریض های ساختاری به رقم ۱۲ که عدد کلیدی ریاضیات عرفانی شیعه اثنی عشری است، دقت بیشتری پیدا می کند. » تحلیل ساختار مسجد و فضای ریاضی آن باعث شده که شاخص های بسیاری نمادین شود؛ مثلاً کتیبهٔ شاه طهماسب اول که گرداگرد ایوان جنوبی قرار دارد، نام ۱۴ معصوم را دربردارد؛ یا سعید قمی با سنجش ۱۲ زاویهٔ مکعب کعبه نام ۱۲ امام را سنجیده و این نکتهٔ پنهانی را دریافته است. به گفتهٔ هانری کربن اصفهان مقر هور قلیا است و شاه عباس اول هنگامی که حکومت را به دست گرفت تصمیم داشت اصفهان را بر اساس تصویر شهرهای بهشت و آنچه در قرآن، کتب عارفان و حکما نقل شده ایجاد کند.

عربی و یکی از زبان های سامی تبار می باشد ) . زبان عربی هم دقیقا از زبان آرامی به وجود آمده است. البته نه تنها آرامی بلکه از ترکیب و مخلوط دیگر زبان های سامی و آفروآسیایی مانند عبری ، آشوری سریانی و اکدی نیز به وجود آمده است. واژه مسجد هم از همین ریشه زبان های سامی و آفروآسیایی می باشد. کافیست برید یه سرچ کوچک تو اینترنت و سایت های اتیمولوژی بزنید به وضوح میاره که مسجد ریشه آرامی دارد یعنی نیای زبان های عربی. این واژه هم به مرور زمان وارد زبان های ایرانی مانند پهلوی و پارسیگ شده به صورت های مزگت مزکت و مزکد و سپس وارد زبان عربی شده و به صورت معرب یعنی مسجد در اومده است و دوباره این واژه معرب به فارسی راه یافته است. خب شاید بگید این واژه چطوری از آرامی به پارسی و پهلوی راه یافته خب جوابش سادس. چون سامانه نوشتاری پهلوی پارسیگ فارسی میانه و پارتی الفبای آرامی یا سریانی می باشد. خیلی معمای ساده ای هست که این واژه مسجد یا مزگت همراه با الفبای آرامی وارد زبان های پارسی و پهلوی شده است.

فرهنگ فهلوی؟دیگه در سده چهارم هم به پهلوی، فهلوی نمی گفتند، این رو از کجات درآوردی؟خب میخوای ما هارو "فشاری" کنی و اونجا قاه قاه میخندی؟
"بفرمایید این فرهنگ فهلوی رو از چه منابعی در آورده اند؟"
خب، باید بدونی که، کتاب فرهنگ پهلوی، خودش چرایی و پشتوانه و به گفته خودت "منبع" ماست. . . . . . . ( آخه منبع منبع میخواد؟ )
اینها رو ول کن، چه چهره ای داری! چشما سبز، پوست سفیید، بیرون میری خودت رو بپوشون!امیدوارم خودت باشی!
چیزهای دیگه که در آبادیس نوشتی، دیگه از این دیدگاهت بدتر هستند!
سراغ اونها هم میرم، نترس. . . . . . . . .
بدرود!

مسجد و معبد هر دو به یک معنی است و همتای پارسی آنها، اینهاست:
مسجد: مَزگَت mazgat ( پهلوی ) ، بغزان baqzān ( سغدی: baqżāni ) ، بغن baqan ( سغدی ) ، فرخار farxār ( سغدی ) ؛
بوتان butān، اسپادانا aspādānā ( پهلوی ) ،
پرستشگاه، نیایشگاه ( دری )
معبد: ایزدکده ( دری )