جمعه

اولین آهنگ فرهاد مرد تنها بود که مورد توجه عده ای از علاقه مندان موسیقی قرار گرفت اما موجب شهرت زیاد فرهاد نشد. چند ماه بعد در پی حمله چند چریک به پاسگاه ژاندارمری در سیاهکل و علنی شدن مبارزه با حکومت پهلوی ( قیام سیاهکل ) ، اسفندیار منفردزاده در پی این حادثه تصمیم گرفت آهنگی بسازد. او از شهیار قنبری خواست تا ترانه ای دربارهٔ دلگیری غروب جمعه بنویسد. او هم چنین از فرهاد خواست تا این ترانه را بخواند. این ترانه ابتدا تهیه کننده ای پیدا نمی کرد ولی خیلی زود به یکی از پرفروش ترین صفحه های موسیقی ایران تبدیل شد. منفردزاده برای احتیاط از گوگوش هم خواست که این ترانه را بخواند تا اگر آهنگ فرهاد پرطرفدار نشد، اجرای گوگوش را روانه بازار کند اما نیازی به آن نشد و اجرای گوگوش تا دو سال پخش نشد.
اسنفدیار منفردزاده می گوید زمانی که از شهیار قنبری خواست ترانه ای در مورد دلگیر بودن غروب جمعه بسراید و از فرهاد خواست این ترانه را بخواند، به آنها نگفت که این آهنگ را برای سیاهکل ساخته و این موضوع فقط در ذهن او بوده است. فرهاد هم در مصاحبه ای تایید کرده با این که با توجه به جو زمانه و گرایش های منفردزاده حدس هایی می زده اما هیچ وقت در این مورد صحبتی بین آنها نشده است.
ترانه سرای جمعه، شهیار قنبری در کتاب دریا در من که شامل مجموعه ای از ترانه سروده های اوست، ضمن بازنشر شعر جمعه در پانویس این شعر مطلبی نوشته که در آن به جزئیاتی دربارهٔ چگونگی خلق این ترانه و عوامل سازنده آن اشاره شده است. وی می نویسد:
در یک عصر جمعه، ترانهٔ جمعه را در خانهٔ اسفندیار نوشتم. روبروی سازمان سینما پیام. بلوار الیزابت دوم. ترانه را به امیر نادری و فیلم خداحافظ رفیق اش، دوستانه پیشکش کردیم. روی جلد صفحهٔ چهل و پنج دور، سه تصویر سپید و سیاه از جوانی ما. پشت جلد. دستانی چروکیده. پیر. سیاه. گرسنه. پای این تصویر نوشتم: ـ نازنین، هدیه ای به تو که هر روزت، جمعه است. ترانهٔ آمنه، با صدای آغاسی، هم زمان منتشر شد. جمعه، پیروزی ترانهٔ نوین بود. اسفندیار ساعتی به انتظار تمام شدن نوبت خواندن فرهاد می نشیند و ساعت سه بامداد او را به همراه شهبال شب پره یکی از اعضای گروه بلک کتز که فرهاد خوانندهٔ آن است برمی دارد و از رستوران کوچینی در حوالی «بلوار الیزابت» راه به راه می رانند تا برسند به «استودیو طنین» در خیابان «ثریا» کوچهٔ «رامسر». دیروقت است و چیزی به پگاه نمانده، قبل از اینکه «فرهاد» از پا در بیاید و به خواب بیفتد باید کار را تمام کرد. پس «شهبال شب پره» پشت درام می نشیند و محمد اوشال روی کلیدهای پیانو خم می شود و گیتار هم که دست خود «فرهاد» است. «اسفندیار منفردزاده» یک بار ملودی را با سوت می زند و زمزمه می کند. شهرام غواص را صدا می زنند که بیاید «سوت» را بزند ( شهرام غواص یکی از خوانندگان پاپ بود که در سال ۱۳۵۱ با اولین صفحه خود با آهنگهای «یه پارچه نمک» و «پرواز بدون پرواز» معرفی شد ) . می آید. می زند و پشت بندش «فرهاد» می خواند. . کل کار و اجرا در یک برداشت ـ بدون تکرار دوباره ـ ضبط و تمام می شود. ساعتی بعد که پگاه سر می زند، ترانهٔ «جمعه» متولد شده است.

کیوان شید ( شنبه ) _مهرشید ( یکشنبه ) _مهشید ( دوشنبه ) _بهرام شید ( سه شنبه ) _ تیرشیدچهارشنبه ) _ اورمزد شید . ( پنجشنبه )
ناهید شید یا آدینه ( جمعه )
یاد آوری اینکه در این روز مردم ما ایرانیان جمعی و گروهی مراسم اعتقادی را بر پا می کردند و اسلام هم این کار را به تبعیت و دنباله روی ایرانیان به مراسم دینی خویش افزوده است .

اما نکته زیبای کار اینست که برای جمعه از هنگ بهره برده نشده و بجاش بدان آدینه گفتند . برخی آدینه را آ دینه گفتند بچم دین یا روز بزرگ دین و آ را نشانه بیشماری دانستند اما با جستاری که انجام ( هنج آم=به جمع رسیدن = نتیجه = پایان کار ) دادم فهمیدم آدینه = آد ینه می باشد به چم جمع یا آد add شده ( جمع شده ) و ینه تنها یک پسوند است .