یوگنی یفتوشنکو

یِوگِنی آلکساندرویچ یفتوشنکو ( روسی: Евгений Александрович Евтушенко؛[ ۱] زاده ۱۸ ژوئیهٔ ۱۹۳۲ – درگذشته ۱ آوریل ۲۰۱۷ ) ، شاعر، کارگردان و معلم اهل روسیه بود. وی یکی از مشهورترین شاعران اتحاد شوروی سابق به شمار می رفت. یفتوشنکو را نماینده نسل بعد از اختناق دوران استالین در دهه ۶۰ میلادی می دانند. یکی از اشعار معروف او در سال ۱۹۶۳ «میراث استالین» را مورد انتقاد قرار داد. [ ۲] [ ۳]
یوگنی الکساندرویچ یفتوشنکو در تاریخ ۱۸ ژوئیه ۱۹۳۲ میلادی در شهر زیما واقع در منطقه سیبری روسیه زاده شد. [ ۴] [ ۵] [ ۶] اولین اشعارش را در ۱۶ سالگی سرود و در دوران حکومت نیکیتا خروشچف در جوانی به اوج شهرت رسید. اگر چه در ابتدا تحت تأثیر مایاکوفسکی بود اما به تدریج سبک و لحن خاص خود را پیدا کرد. [ ۷] وی دانش آموخته رشته ادبیات در انستیتو گورکی مسکو بود. [ ۸] یکی از مشهورترین آثار وی، منظومه «بابی یار» ( سال بلوا ) بود که در سال ۱۹۶۱ به یاد قربانیان قتل عام حدود ۳۳ هزار یهودی در نزدیکی کیف پایتخت اوکراین به دست ارتش نازی سرود و برایش شهرت بین المللی به ارمغان آورد. سمفونی سیزدهم ( اپوس ۱۱۳ ) دمیتری شوستاکوویچ، آهنگساز برجسته روس، بر پایه این منظومه تصنیف شده است. آغازین این منظومه با نهیبی لرزاننده است:
«روی درهٔ بابی یار هیچ سنگ قبری نیست. روی این دره سکوت چنبره زده است…»
و در پایان می نویسد:
«در برابر این سکوت کلاه از سر برمی دارم احساس می کنم خاکستری می شوم از درد و من خود، فریادی یگانه هستم بی هیچ صدایی بر فراز این هزاران اجساد خفته در گور. »[ ۹]
یفتوشنکو در عرصه فیلمنامه نویسی و کارگردانی نیز فعالیت داشت. وی همچنین از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۱ نماینده پارلمان بود. [ ۱۰]
یکی از جملات معروف وی چنین است: «هنگامی که سکوت جایگزین حقیقت شود، آن سکوت یک دروغ است. »[ ۱۰]
یوگنی یفتوشنکو علاوه بر چندین جایزه ادبی که در کشورش به دست آورد، در سال ۱۹۹۹ به عنوان نخستین شاعر خارجی جایزه والت ویتمن آمریکا را نیز دریافت کرد. او بارها در دانشگاه های مختلف آمریکا به شعرخوانی پرداخت. یفتوشنکو در سال ۲۰۰۸ جایزه آنونزیو را در ایتالیا به دست آورد و در سال ۲۰۰۹ جایزه دولتی فدراسیون روسیه را کسب کرد. [ ۱۰]
یوگنی یفتوشنکو، شامگاه اول آوریل ۲۰۱۷ در بیمارستانی در تالسا واقع در ایالت اکلاهما بر اثر سکته قلبی درگذشت. [ ۱۱] وی هنگام مرگ ۸۴ سال داشت. [ ۱۲]