یونانی، هنر (Greek art)
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
مجسمه سازی، نقاشی (تقریباً همگی در تزیین ظروف)، موزائیک کاری۱، و دست ساخته های یونانِ باستان. هنر یونان معمولاً به سه دوره تقسیم می شود: دورۀ کهن۲. (اواخر قرن ۸پ م ـ۴۸۰پ م)، که نفوذ هنر مصر را بازمی تابد. دورۀ کلاسیک۳ (۴۸۰ـ۳۲۳پ م) که واقع گرایی۴ بلیغ و باوقار، مشخصۀ آن است. دورۀ یونانی مآبی۵ (۳۲۳ـ۲۷پ م)، که هنری است پرشورتر یا احساسی تر از هنر دورۀ کلاسیک. مجسمه سازی از پیکر انسان در هر سه دوره مسلط بود، و تزیین ظروف و گلدان ها به مدّت چند قرن، کانون تکامل هنری محسوب می شد.
مجسمه سازی دورۀ کهن. تقریباً تمامی پیکره های یونانی برای استفاده در بیرون یا درون معابد ساخته می شدند. همان گونه که ستون معابد یا منازل بدْوی از تنۀ درخت اقتباس شده بود، مجسمه نیز از تنۀ ناصاف درخت تکامل یافت، که احتمالاً یکی از خدایان یا الهگان را باز می نمود. نمونه هایی از این بُت های چوبیِ توده مانند از دوران کلاسیکِ یونان باقی مانده اند. نمونۀ گزیده ای در معبد پارتنون۶، آتن، یافت شده است که قدیمی ترین تمثال الهه آتنا۷، به شمار می آید. آثار برجامانده از این دست، پیکره های سنگی از مرد برهنۀ ایستاده (کوروس۸) و از زن پوشیدۀ ایستاده (کُرِه۹) را دربر می گیرند، که به خصوص به سبب روبه رونمایی، از هنر مصر متأثرند. حدود ۵۰۰پ م، پیکره ها را به گونه ای می ساختند که وزن بدن بر روی یکی از پاها قرار گیرد، و به این ترتیب اندام انسان حالت طبیعی تری می یافت. اغلب تبسّم خفیفی نیز بر لبان مجسمه ها می نهادند.
مجسمه سازی کلاسیک. حالات پیکره ها آرامشی باوقار را می نمایانند. استفاده از مفرغ۱۰ (ریخته گری دقیق با اسلوب مومی۱۱)، مدل های جدیدِ ایستادن و حرکت بیشترِ مجسمه ها را میسّر ساخت. شمار اندکی از پیکره های مفرغیِ آن زمان برجا مانده اند و بسیاری از آن ها فقط از طریق کپیه های مرمرینِ رومی شان شناخته شده اند. پیکرۀ مفرغی دیسک پران۱۲ اثر مورون۱۳ (۴۶۰ـ۴۵۰پ م) نمونۀ گزیده ای از مجسمه های این دوره است. از دیگر مجسمه های نظرگیر مفرغی یونان، ارّابه ران دِلفی۱۴ (۴۸۰پ م؛ موزۀ دِلفی۱۵)، و نیز پیکرۀ نیرومند زئوس یا پوسیدون۱۶ (ح ۴۶۰پ م؛ موزۀ ملّی، آتن) درخور ذکرند. در نقش برجسته های سواران و اسبانِ معبد پارتنون نیز آزادی در حرکات اندام، مشهود است؛ این آثار تحت نظارت فیدیاس۱۷ اجرا شده اند. مجسمه های پارتنون همواره عالی ترین نمونه های عرضۀ تعادلِ بین هماهنگی و نیرومندی شناخته شده اند، که مشخصۀ اصلی هنر آن دوره است. پیکرۀ نیزه دار۱۸ اثر پولوکِلیتوس۱۹ (۴۵۰ـ۴۴۰پ م)، بازتابی از هماهنگی و توازنی است که بعدها معیاری برای تناسب های زیبایی شد. پراکسیتلس۲۰ با اجرای پیکرۀ آفرودیت کنیدوس۲۱ در ۳۵۰پ م، پیکرۀ برهنۀ زنانه ای را به گنجینۀ مجسمه ها افزود. لوسیپوس۲۲ و اسکوپاس۲۳ از مجسمه سازان بزرگ این دوره بودند.
مجسمه سازی یونانی مآب (هلنی). مهارت فوق العاده در عرضۀ پیچیدگی های فنی (پرداخت جزئیات و بافت، حرکات درهم تنیدۀ اندام، و ترکیب بندی)، و گرایش به جلوه های حسّی، از مشخصات این دوره اند. پیکره هایی همچون پیروزی بالدار ساموتراکه۲۴ با جامه پردازی نظرگیرش، و گروه پیکرۀ دردمند لائوکوئون۲۵، نمونه های گزیده ای از بازنمایی جلوه های حرکتی، و احساس عمیق اند. پس از غارت شهر کورَنت۲۶ در ۱۴۶پ م، آتن کارگاه تولید آثار هنری برای بازار روم شد؛ زیباترین تولیدات هنری این کارگاه عبارت اند از پیکرۀ ونوس دِ میلو۲۷ (موزۀ لوور۲۸، پاریس)، و آپولون بلودره۲۹ (واتیکان، رُم).
نقاشی روی گلدان. هنرمندان یونانی تا قرن ۵ پ م سفالگری و نقاشی را توأماً انجام می دادند، و آثار امضادارشان به اقصی نقاط امپراتوری یونان صادر می شد. ظروف را با شکل ها و اندازه های مقرّر پدید می آوردند، و از آن ها برای نگهداری آب، شراب، و روغن استفاده می کردند. نخستین تزیینات از خطوط و دایره های ساده تشکیل می شد که شکل گیری شیوۀ هندسی۳۰ را، در نزدیکی آتن در قرن ۱۰پ م، در پی داشت. این شیوه، شکل های دقیقی همچون «زنجیرۀ یونانی۳۱» را دربر می گرفت. به تدریج نوارهای تزیینی افزایش یافت و پیکر چکیده نما۳۲ (استیلیزه) و هندسیِ انسان به آن افزوده شد. حدود ۷۰۰پ م، سفالگران کورنتی سبک نقش سیاه گون۳۳ را ابداع کردند. آنان صحنه های اساطیری و جنگی را با رنگ سیاه بر گِلِ سرخ رنگ و مات سفال، در حاشیه ای پهن تصویر می کردند. حدود ۵۳۰پ م، سفالگران آتنی این فرآیند را وارونه ساختند، و شیوه ای پیشرفته تر با نام نقش سرخ گون۳۴ پدید آوردند؛ با این اسلوب می توانستند جزئیات و ریزه کاری های پرتفصیل را بر پیکرۀ قرمز در زمینۀ سیاه اجرا کنند. شیوۀ نقاشی آنان به تدریج طبیعی نماتر شد، و تصویر صحنه های زندۀ زندگی روزمرّه بر مضامین پیشین منضم گردید. تاریخِ بهترین نمونه های آن، به میانۀ قرن ۶ تا میانۀ قرن ۵پ م بازمی گردد؛ این ظروف در آتن تولید می شدند.
صنایع دستی. یونانیان باستان در ساختن جواهر، سکّه، برجسته کاری مِدالی۳۵، و فلزکاری ظریف، به ویژه زیورآلات، مهارت داشتند. آنان مهارت های فنّی خود را از مصر و بین النهرین۳۶ کسب کرده بودند. همچنین موزائیک های تصویری را ابداع کردند که نمونه های گزیدۀ آن در اوبیاتوس۳۷، اولیمپیا۳۸، اسکندریه، و مقدونیه۳۹ یافت شده است. از قرن ۵پ م به بعد، کفِ اتاق ها با سنگ ریزه های رنگارنگ و تصاویری از مضامین اساطیری مفروش می شد. بعدها مکعب های کوچکِ سنگی و شیشه ای، با نام مهره موزائیک۴۰ جانشین آن گردید، صنعتگران یونانی برای رومی ها نقاشی هایی را دوباره سازی می کردند، که اسکندر در جنگ ایسوس۴۱، (یافت شده در پومپئی۴۲)، از آن جمله است؛ نسخه های اصلی این آثار از میان رفته اند.
mosaicarchaicclassicalrealismhellenisticParthenonAthenakouroskorebronzelost-waxDiskobolus/The Discus ThrowerMyronCharioteer of DelphiDelphi MuseumZeus or PoseidonPhidiasDoryphoros/The Spear CarrierPolykleitosPraxitelesAphrodite of CnidusLysippusScopasWinged Victory of SamothraceLaocoonCorinthVenus de MiloLouvreApollo BelvedereGeometric stylekey meanderstylizedBlack FigureRed FigurecameoMesopotamiaObyathosOlympiaMacedoniatesseraeAlexander at the Battle of IssusPompeii
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
نمونه ای دیگر از هنر نقاشی روی گلدان مربوط به قرن 5 پ م
مجسمه سازی، نقاشی (تقریباً همگی در تزیین ظروف)، موزائیک کاری۱، و دست ساخته های یونانِ باستان. هنر یونان معمولاً به سه دوره تقسیم می شود: دورۀ کهن۲. (اواخر قرن ۸پ م ـ۴۸۰پ م)، که نفوذ هنر مصر را بازمی تابد. دورۀ کلاسیک۳ (۴۸۰ـ۳۲۳پ م) که واقع گرایی۴ بلیغ و باوقار، مشخصۀ آن است. دورۀ یونانی مآبی۵ (۳۲۳ـ۲۷پ م)، که هنری است پرشورتر یا احساسی تر از هنر دورۀ کلاسیک. مجسمه سازی از پیکر انسان در هر سه دوره مسلط بود، و تزیین ظروف و گلدان ها به مدّت چند قرن، کانون تکامل هنری محسوب می شد.
مجسمه سازی دورۀ کهن. تقریباً تمامی پیکره های یونانی برای استفاده در بیرون یا درون معابد ساخته می شدند. همان گونه که ستون معابد یا منازل بدْوی از تنۀ درخت اقتباس شده بود، مجسمه نیز از تنۀ ناصاف درخت تکامل یافت، که احتمالاً یکی از خدایان یا الهگان را باز می نمود. نمونه هایی از این بُت های چوبیِ توده مانند از دوران کلاسیکِ یونان باقی مانده اند. نمونۀ گزیده ای در معبد پارتنون۶، آتن، یافت شده است که قدیمی ترین تمثال الهه آتنا۷، به شمار می آید. آثار برجامانده از این دست، پیکره های سنگی از مرد برهنۀ ایستاده (کوروس۸) و از زن پوشیدۀ ایستاده (کُرِه۹) را دربر می گیرند، که به خصوص به سبب روبه رونمایی، از هنر مصر متأثرند. حدود ۵۰۰پ م، پیکره ها را به گونه ای می ساختند که وزن بدن بر روی یکی از پاها قرار گیرد، و به این ترتیب اندام انسان حالت طبیعی تری می یافت. اغلب تبسّم خفیفی نیز بر لبان مجسمه ها می نهادند.
مجسمه سازی کلاسیک. حالات پیکره ها آرامشی باوقار را می نمایانند. استفاده از مفرغ۱۰ (ریخته گری دقیق با اسلوب مومی۱۱)، مدل های جدیدِ ایستادن و حرکت بیشترِ مجسمه ها را میسّر ساخت. شمار اندکی از پیکره های مفرغیِ آن زمان برجا مانده اند و بسیاری از آن ها فقط از طریق کپیه های مرمرینِ رومی شان شناخته شده اند. پیکرۀ مفرغی دیسک پران۱۲ اثر مورون۱۳ (۴۶۰ـ۴۵۰پ م) نمونۀ گزیده ای از مجسمه های این دوره است. از دیگر مجسمه های نظرگیر مفرغی یونان، ارّابه ران دِلفی۱۴ (۴۸۰پ م؛ موزۀ دِلفی۱۵)، و نیز پیکرۀ نیرومند زئوس یا پوسیدون۱۶ (ح ۴۶۰پ م؛ موزۀ ملّی، آتن) درخور ذکرند. در نقش برجسته های سواران و اسبانِ معبد پارتنون نیز آزادی در حرکات اندام، مشهود است؛ این آثار تحت نظارت فیدیاس۱۷ اجرا شده اند. مجسمه های پارتنون همواره عالی ترین نمونه های عرضۀ تعادلِ بین هماهنگی و نیرومندی شناخته شده اند، که مشخصۀ اصلی هنر آن دوره است. پیکرۀ نیزه دار۱۸ اثر پولوکِلیتوس۱۹ (۴۵۰ـ۴۴۰پ م)، بازتابی از هماهنگی و توازنی است که بعدها معیاری برای تناسب های زیبایی شد. پراکسیتلس۲۰ با اجرای پیکرۀ آفرودیت کنیدوس۲۱ در ۳۵۰پ م، پیکرۀ برهنۀ زنانه ای را به گنجینۀ مجسمه ها افزود. لوسیپوس۲۲ و اسکوپاس۲۳ از مجسمه سازان بزرگ این دوره بودند.
مجسمه سازی یونانی مآب (هلنی). مهارت فوق العاده در عرضۀ پیچیدگی های فنی (پرداخت جزئیات و بافت، حرکات درهم تنیدۀ اندام، و ترکیب بندی)، و گرایش به جلوه های حسّی، از مشخصات این دوره اند. پیکره هایی همچون پیروزی بالدار ساموتراکه۲۴ با جامه پردازی نظرگیرش، و گروه پیکرۀ دردمند لائوکوئون۲۵، نمونه های گزیده ای از بازنمایی جلوه های حرکتی، و احساس عمیق اند. پس از غارت شهر کورَنت۲۶ در ۱۴۶پ م، آتن کارگاه تولید آثار هنری برای بازار روم شد؛ زیباترین تولیدات هنری این کارگاه عبارت اند از پیکرۀ ونوس دِ میلو۲۷ (موزۀ لوور۲۸، پاریس)، و آپولون بلودره۲۹ (واتیکان، رُم).
نقاشی روی گلدان. هنرمندان یونانی تا قرن ۵ پ م سفالگری و نقاشی را توأماً انجام می دادند، و آثار امضادارشان به اقصی نقاط امپراتوری یونان صادر می شد. ظروف را با شکل ها و اندازه های مقرّر پدید می آوردند، و از آن ها برای نگهداری آب، شراب، و روغن استفاده می کردند. نخستین تزیینات از خطوط و دایره های ساده تشکیل می شد که شکل گیری شیوۀ هندسی۳۰ را، در نزدیکی آتن در قرن ۱۰پ م، در پی داشت. این شیوه، شکل های دقیقی همچون «زنجیرۀ یونانی۳۱» را دربر می گرفت. به تدریج نوارهای تزیینی افزایش یافت و پیکر چکیده نما۳۲ (استیلیزه) و هندسیِ انسان به آن افزوده شد. حدود ۷۰۰پ م، سفالگران کورنتی سبک نقش سیاه گون۳۳ را ابداع کردند. آنان صحنه های اساطیری و جنگی را با رنگ سیاه بر گِلِ سرخ رنگ و مات سفال، در حاشیه ای پهن تصویر می کردند. حدود ۵۳۰پ م، سفالگران آتنی این فرآیند را وارونه ساختند، و شیوه ای پیشرفته تر با نام نقش سرخ گون۳۴ پدید آوردند؛ با این اسلوب می توانستند جزئیات و ریزه کاری های پرتفصیل را بر پیکرۀ قرمز در زمینۀ سیاه اجرا کنند. شیوۀ نقاشی آنان به تدریج طبیعی نماتر شد، و تصویر صحنه های زندۀ زندگی روزمرّه بر مضامین پیشین منضم گردید. تاریخِ بهترین نمونه های آن، به میانۀ قرن ۶ تا میانۀ قرن ۵پ م بازمی گردد؛ این ظروف در آتن تولید می شدند.
صنایع دستی. یونانیان باستان در ساختن جواهر، سکّه، برجسته کاری مِدالی۳۵، و فلزکاری ظریف، به ویژه زیورآلات، مهارت داشتند. آنان مهارت های فنّی خود را از مصر و بین النهرین۳۶ کسب کرده بودند. همچنین موزائیک های تصویری را ابداع کردند که نمونه های گزیدۀ آن در اوبیاتوس۳۷، اولیمپیا۳۸، اسکندریه، و مقدونیه۳۹ یافت شده است. از قرن ۵پ م به بعد، کفِ اتاق ها با سنگ ریزه های رنگارنگ و تصاویری از مضامین اساطیری مفروش می شد. بعدها مکعب های کوچکِ سنگی و شیشه ای، با نام مهره موزائیک۴۰ جانشین آن گردید، صنعتگران یونانی برای رومی ها نقاشی هایی را دوباره سازی می کردند، که اسکندر در جنگ ایسوس۴۱، (یافت شده در پومپئی۴۲)، از آن جمله است؛ نسخه های اصلی این آثار از میان رفته اند.
mosaicarchaicclassicalrealismhellenisticParthenonAthenakouroskorebronzelost-waxDiskobolus/The Discus ThrowerMyronCharioteer of DelphiDelphi MuseumZeus or PoseidonPhidiasDoryphoros/The Spear CarrierPolykleitosPraxitelesAphrodite of CnidusLysippusScopasWinged Victory of SamothraceLaocoonCorinthVenus de MiloLouvreApollo BelvedereGeometric stylekey meanderstylizedBlack FigureRed FigurecameoMesopotamiaObyathosOlympiaMacedoniatesseraeAlexander at the Battle of IssusPompeii
wikijoo: یونانی،_هنر