[ویکی فقه] یوسف بن احمد آل عصفور، فقیه، متکلم، رجال شناس، محدث، محقق و نویسنده از افراد سرشناس آل عصفور بود.
یوسف بن احمد (۱۱۰۷-۱۱۸۶ق/۱۶۹۵-۱۷۷۲م)از فرزندان احمد بن ابراهیم و از بنام ترین شخصیت های روحانی و علمی آل عصفور است.وی از رجال شناسان نامور شیعی در سده های اخیر دانسته شده است.زندگی شخصی و اجتماعی و علمی پرماجرای او تا حدود زیادی روشن است.مستندترین و روشن ترین مأخذ احوال او مقدمۀ کتاب لؤلؤة البحرین است که خود او نوشته است.براساس این نوشته او در شاخورۀ بحرین زاده شد و در مکتب خانه و نیز نزد پدر خواندن و نوشتن و مقدمات علوم را آموخت.هنگامی که پدر یوسف با افراد خانواده اش به قطیف رفت، او در شاخوره ماند و پس از چندی به پدر و خانواده اش در قطیف پیوست.وی در آن جا نزد شیخ حسین ماحوزی و شیخ احمد بن عبدالله بِلادی و شیخ عبداللـه بن علی به آموختن علوم دینی مشغول شد.پس از چندی پدرش را از دست داد و ناچار عهده دار مخارج سنگین عایلۀ وی گردید و این مسئولیت که توأم با تنگدستی بود، مانع ادامۀ تحصیل او شد.در این زمان به بحرین بازگشت و پس از چندی به سفر حج رفت و از آن جا بار دیگر به قطیف آمد تا به تحصیل نزد شیخ حسین ماحوزی ادامه دهد، اما پس از چندی به بحرین رفت.در آن جا نیز به دلیل بحرانی بودن اوضاع نتوانست بماند و ناگزیر به کرمان سفر کرد و در این شهر ساکن شد.سپس به شیراز و پس از مدتی به شهر فسا نقل مکان کرد.او شهر اخیر را محیط مساعدی برای سکونت خود یافت، به ویژه که میرزا محمدعلی حاکم این شهر با او بر سر مهر بود و وجود او را گرامی می داشت و حتی از او مالیات نمی ستاند.وی برای تأمین نیازهای زندگیش به کار کشاورزی پرداخت.پس از چندی خانواده اش را به بحرین فرستاد و آسوده خاطر به کار تدریس و تحقیق و تألیف پرداخت.در چنین شرایط مساعدی او تألیف مشهورترین کتاب فقهی خود الحدائق الناضره را آغاز کرد و بخش هایی از این کتاب را نوشت، اما از بدِ حادثه آشوب خونینی در این سامان روی داد و اموال مردم به تاراج رفت و حاکم آن جا کشته شد و مردم پراکنده گشتند.دارایی و کتاب های شیخ یوسف نیز به تاراج رفت و او اندوهگین و افسرده عازم اصطهبانات شد.سرانجام به عراق رفت و در کربلا اقامت گزید.او در این شهر به آرامش و امنیت و ثروت دست یافت و تا پایان زندگی در آن جا زیست و حیات خود را صرف تدریس و تعلیم و تحقیق و تألیف کتاب های فقهی، روایی و کلامی و عبادت کرد و سرانجام در همین شهر درگذشت و جنازه اش با شکوه فراوان تشییع شد و در کنار تربت امام حسین (علیه السلام) به خاک سپردند.
تفکر فقهی وی
وی از نظر تفکر فقهی، مانند دیگر فقیهان آل عصفور، اخباری بود.برخی گفته اند که او در آغاز گرایش تند به مسلک اخباری داشت و سپس به اعتدال گرایید و حتی اخباریان افراطی را نکوهش کرد که به آنچه می گویند رفتار نمی کنند و با این که تقلید را منکرند، خود ناآگاهانه تقلید را پیشه می سازند.شیخ یوسف بحرانی شاگردان متعددی داشت که بسیاری از آنان از او اجازۀ نقل روایت گرفتند.
آثار
یوسف بن احمد حدود ۳۲ کتاب تألیف کرده که برخی از آن ها بدین قرار است:
← الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهره
...
یوسف بن احمد (۱۱۰۷-۱۱۸۶ق/۱۶۹۵-۱۷۷۲م)از فرزندان احمد بن ابراهیم و از بنام ترین شخصیت های روحانی و علمی آل عصفور است.وی از رجال شناسان نامور شیعی در سده های اخیر دانسته شده است.زندگی شخصی و اجتماعی و علمی پرماجرای او تا حدود زیادی روشن است.مستندترین و روشن ترین مأخذ احوال او مقدمۀ کتاب لؤلؤة البحرین است که خود او نوشته است.براساس این نوشته او در شاخورۀ بحرین زاده شد و در مکتب خانه و نیز نزد پدر خواندن و نوشتن و مقدمات علوم را آموخت.هنگامی که پدر یوسف با افراد خانواده اش به قطیف رفت، او در شاخوره ماند و پس از چندی به پدر و خانواده اش در قطیف پیوست.وی در آن جا نزد شیخ حسین ماحوزی و شیخ احمد بن عبدالله بِلادی و شیخ عبداللـه بن علی به آموختن علوم دینی مشغول شد.پس از چندی پدرش را از دست داد و ناچار عهده دار مخارج سنگین عایلۀ وی گردید و این مسئولیت که توأم با تنگدستی بود، مانع ادامۀ تحصیل او شد.در این زمان به بحرین بازگشت و پس از چندی به سفر حج رفت و از آن جا بار دیگر به قطیف آمد تا به تحصیل نزد شیخ حسین ماحوزی ادامه دهد، اما پس از چندی به بحرین رفت.در آن جا نیز به دلیل بحرانی بودن اوضاع نتوانست بماند و ناگزیر به کرمان سفر کرد و در این شهر ساکن شد.سپس به شیراز و پس از مدتی به شهر فسا نقل مکان کرد.او شهر اخیر را محیط مساعدی برای سکونت خود یافت، به ویژه که میرزا محمدعلی حاکم این شهر با او بر سر مهر بود و وجود او را گرامی می داشت و حتی از او مالیات نمی ستاند.وی برای تأمین نیازهای زندگیش به کار کشاورزی پرداخت.پس از چندی خانواده اش را به بحرین فرستاد و آسوده خاطر به کار تدریس و تحقیق و تألیف پرداخت.در چنین شرایط مساعدی او تألیف مشهورترین کتاب فقهی خود الحدائق الناضره را آغاز کرد و بخش هایی از این کتاب را نوشت، اما از بدِ حادثه آشوب خونینی در این سامان روی داد و اموال مردم به تاراج رفت و حاکم آن جا کشته شد و مردم پراکنده گشتند.دارایی و کتاب های شیخ یوسف نیز به تاراج رفت و او اندوهگین و افسرده عازم اصطهبانات شد.سرانجام به عراق رفت و در کربلا اقامت گزید.او در این شهر به آرامش و امنیت و ثروت دست یافت و تا پایان زندگی در آن جا زیست و حیات خود را صرف تدریس و تعلیم و تحقیق و تألیف کتاب های فقهی، روایی و کلامی و عبادت کرد و سرانجام در همین شهر درگذشت و جنازه اش با شکوه فراوان تشییع شد و در کنار تربت امام حسین (علیه السلام) به خاک سپردند.
تفکر فقهی وی
وی از نظر تفکر فقهی، مانند دیگر فقیهان آل عصفور، اخباری بود.برخی گفته اند که او در آغاز گرایش تند به مسلک اخباری داشت و سپس به اعتدال گرایید و حتی اخباریان افراطی را نکوهش کرد که به آنچه می گویند رفتار نمی کنند و با این که تقلید را منکرند، خود ناآگاهانه تقلید را پیشه می سازند.شیخ یوسف بحرانی شاگردان متعددی داشت که بسیاری از آنان از او اجازۀ نقل روایت گرفتند.
آثار
یوسف بن احمد حدود ۳۲ کتاب تألیف کرده که برخی از آن ها بدین قرار است:
← الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهره
...
wikifeqh: ابن_عصفور_یوسف_بن_احمد