یهودسِتیزی (anti-Semitism)
کاریکاتور یهودستیزی، اثر سی لئاندره (1898)، فرانسه
تعصب یا تبعیض علیه یهودیان۱ و آزار آنان به منزلۀ گروهی نژادی. از لحاظ تاریخی حدود ۲هزار سال است که از سوی مسیحیان اروپا۲ یهودستیزی اعمال می شود. یهودستیزی اصل اعتقادی سران آلمان نازی بود. گفته شده است که در یهودکشی۳ (۱۹۳۳ـ۱۹۴۵) تعداد بسیاری یهودی در اردوگاه های کار اجباری و نژادکشی۴ های ساکنان مناطقی همچون محلۀ یهودی های ورشو۵ کشته شدند. هرچند برخی محققان این آمار و ارقام را منطبق با واقع نمی دانند و آن را برساخته صهیونیست ها برای بهره برداری های سیاسی می دانند. یهودستیزی نوعی نژادپرستی۶ است. همچنان که صهیونیسم نیز نوعی نژادپرستی است. تخریب بیت المقدس (اورشلیم) در ۷۰م، بسیاری از یهودیان را مجبور به اقامت در اروپا و سراسر قلمرو امپراتوری روم۷ کرد. در قرن ۴م، مسیحیت به منزلۀ مذهب رسمی امپراتوری برگزیده شد و همین مسئله، تبعیض موجود را، که به دوران های پیش از مسیحیت بازمی گشت و در آثار سِنِکا۸ و تاکیتوس۹ به آن اشاره شده است، علیه یهودیانی افزایش داد که مذهب خود را تغییر نمی دادند. یهودستیزی در قرون وسطا به سبب جنگ های صلیبی۱۰ و دادگاه تفتیش عقاید افزایش یافت. مارتین لوتر۱۱، از نخستین نویسندگان بزرگ آثار ضدیهود، ادعا می کرد که یهودیت روح مردم آلمان را آلوده کرده است. در قرون وسطا، قوانین وضع شده یهودیان را از تملک زمین یا عضویت در صنف پیشه وران منع می کرد؛ لذا آنان برای امرار معاش به نزول خواری وتجارت روی آوردند و وقتی کارشان رونق گرفت، گرفتار غضب و تنفر شدند. در ۱۲۹۰م بسیاری از یهودیان را از انگلستان بیرون کردند، اما کرامول۱۲ در ۱۶۵۵ دوباره به آنان اجازۀ ورود داد. از قرن ۱۶م براساس قوانینِ بسیاری از شهرها، یهودیان ناگزیر به زندگی در منطقه ای مجزا یا محله های یهودی نشین۱۳ شدند. اندیشۀ لیبرالیستی اواخر قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ موقعیت یهودیان را در جامعۀ اروپا بهبود بخشید. چنان که مثلاً در امپراتوری اتریش ـ مجارستان۱۴ اجازه یافتند مالک زمین شوند و یا پس از انقلاب فرانسه۱۵ در ۱۷۹۰ «حقوق بشر۱۶» شامل یهودیان فرانسه نیز می شد. ظهور ملی گرایی قرن ۱۹ و نظریه های نژادی، خشم و انزجار تازه ای را برانگیخت و اصطلاح «یهودستیزی» در ۱۸۶۰ وضع شد. از لحاظ لغوی اصطلاح آنتی سمیتیزم به مفهوم تبعیض علیه مردم سامی نژاد۱۷ (← سامی۱۸) است، اما در عمل فقط علیه یهودیان اعمال شده است. یهودستیزی در اتریش، فرانسه که قضیۀ دریفوس۱۹ ۱۸۹۴ـ۱۹۰۶ نمونۀ آن است، و آلمان افزایش یافت و از ۱۸۸۱ کشتارهای دسته جمعی در لهستان و روسیه موجب فرار پناهندگان به امریکا که قانون اساسی آن از آزادی دینی دفاع می کرد، انگلستان، و دیگر کشورهای اروپایی و نیز فلسطین (← صهیونیسم) شد. در قرن ۲۰، استفادۀ فاشیسم و حزب نازی۲۰ از نظریه های نژادی، منجر به آزار و نسل کشی۲۱ سازمان یافته شد. اَشکال ساده تر یهودستیزی همچون اخراج یهودیان از مناصب دانشگاهی در دانشگاه های امریکا پیش از ۱۹۴۵ نیز رایج بود. پس از جنگ جهانی دوم، پیدایش رژیم اشغالگر قدس در ۱۹۴۸ با حمایت انگلستان و امریکا و اشغال سرزمین های فلسطینیان و کشتار بی رحمانۀ آنان توسط این رژیم و بی اعتنایی آن به کلیه قطعنامه های سازمان ملل متحد، به مبارزات ضدصهیونیستی فلسطینی ها انجامید. نیز ← یهودآزاری؛ هولوکاست
Jews
European Christians Holocaust pogrom warsaw ghetto racism Roman Empire Seneca Tacitus Crusades Martin Luther Cromwell ghetto Austro-Hungarian Empire French Revolution rights of man Semitic Semite Dreyfus affaire Nazi Party genocide
کاریکاتور یهودستیزی، اثر سی لئاندره (1898)، فرانسه
تعصب یا تبعیض علیه یهودیان۱ و آزار آنان به منزلۀ گروهی نژادی. از لحاظ تاریخی حدود ۲هزار سال است که از سوی مسیحیان اروپا۲ یهودستیزی اعمال می شود. یهودستیزی اصل اعتقادی سران آلمان نازی بود. گفته شده است که در یهودکشی۳ (۱۹۳۳ـ۱۹۴۵) تعداد بسیاری یهودی در اردوگاه های کار اجباری و نژادکشی۴ های ساکنان مناطقی همچون محلۀ یهودی های ورشو۵ کشته شدند. هرچند برخی محققان این آمار و ارقام را منطبق با واقع نمی دانند و آن را برساخته صهیونیست ها برای بهره برداری های سیاسی می دانند. یهودستیزی نوعی نژادپرستی۶ است. همچنان که صهیونیسم نیز نوعی نژادپرستی است. تخریب بیت المقدس (اورشلیم) در ۷۰م، بسیاری از یهودیان را مجبور به اقامت در اروپا و سراسر قلمرو امپراتوری روم۷ کرد. در قرن ۴م، مسیحیت به منزلۀ مذهب رسمی امپراتوری برگزیده شد و همین مسئله، تبعیض موجود را، که به دوران های پیش از مسیحیت بازمی گشت و در آثار سِنِکا۸ و تاکیتوس۹ به آن اشاره شده است، علیه یهودیانی افزایش داد که مذهب خود را تغییر نمی دادند. یهودستیزی در قرون وسطا به سبب جنگ های صلیبی۱۰ و دادگاه تفتیش عقاید افزایش یافت. مارتین لوتر۱۱، از نخستین نویسندگان بزرگ آثار ضدیهود، ادعا می کرد که یهودیت روح مردم آلمان را آلوده کرده است. در قرون وسطا، قوانین وضع شده یهودیان را از تملک زمین یا عضویت در صنف پیشه وران منع می کرد؛ لذا آنان برای امرار معاش به نزول خواری وتجارت روی آوردند و وقتی کارشان رونق گرفت، گرفتار غضب و تنفر شدند. در ۱۲۹۰م بسیاری از یهودیان را از انگلستان بیرون کردند، اما کرامول۱۲ در ۱۶۵۵ دوباره به آنان اجازۀ ورود داد. از قرن ۱۶م براساس قوانینِ بسیاری از شهرها، یهودیان ناگزیر به زندگی در منطقه ای مجزا یا محله های یهودی نشین۱۳ شدند. اندیشۀ لیبرالیستی اواخر قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ موقعیت یهودیان را در جامعۀ اروپا بهبود بخشید. چنان که مثلاً در امپراتوری اتریش ـ مجارستان۱۴ اجازه یافتند مالک زمین شوند و یا پس از انقلاب فرانسه۱۵ در ۱۷۹۰ «حقوق بشر۱۶» شامل یهودیان فرانسه نیز می شد. ظهور ملی گرایی قرن ۱۹ و نظریه های نژادی، خشم و انزجار تازه ای را برانگیخت و اصطلاح «یهودستیزی» در ۱۸۶۰ وضع شد. از لحاظ لغوی اصطلاح آنتی سمیتیزم به مفهوم تبعیض علیه مردم سامی نژاد۱۷ (← سامی۱۸) است، اما در عمل فقط علیه یهودیان اعمال شده است. یهودستیزی در اتریش، فرانسه که قضیۀ دریفوس۱۹ ۱۸۹۴ـ۱۹۰۶ نمونۀ آن است، و آلمان افزایش یافت و از ۱۸۸۱ کشتارهای دسته جمعی در لهستان و روسیه موجب فرار پناهندگان به امریکا که قانون اساسی آن از آزادی دینی دفاع می کرد، انگلستان، و دیگر کشورهای اروپایی و نیز فلسطین (← صهیونیسم) شد. در قرن ۲۰، استفادۀ فاشیسم و حزب نازی۲۰ از نظریه های نژادی، منجر به آزار و نسل کشی۲۱ سازمان یافته شد. اَشکال ساده تر یهودستیزی همچون اخراج یهودیان از مناصب دانشگاهی در دانشگاه های امریکا پیش از ۱۹۴۵ نیز رایج بود. پس از جنگ جهانی دوم، پیدایش رژیم اشغالگر قدس در ۱۹۴۸ با حمایت انگلستان و امریکا و اشغال سرزمین های فلسطینیان و کشتار بی رحمانۀ آنان توسط این رژیم و بی اعتنایی آن به کلیه قطعنامه های سازمان ملل متحد، به مبارزات ضدصهیونیستی فلسطینی ها انجامید. نیز ← یهودآزاری؛ هولوکاست
Jews
European Christians Holocaust pogrom warsaw ghetto racism Roman Empire Seneca Tacitus Crusades Martin Luther Cromwell ghetto Austro-Hungarian Empire French Revolution rights of man Semitic Semite Dreyfus affaire Nazi Party genocide
wikijoo: یهودستیزی
