یهودای مکابه. [ ی َ ی ِ م َک ْ کا ب َ / ب ِ ] ( اِخ ) ناجی و سردار جنگی و شجاع یهود متولد در حدود 200 ق.م. و مقتول درسال 160 ق.م. وی در سال 165 ق.م. پس از مرگ پدرش ماتاتیاس که یهودیان را علیه شاه وقت سوریه ( آنتیوخوس اپی فان ) وادار به شورش کرده بود، سرکردگی شورش یهودیان را به عهده گرفت و رشادتهای بسیاری به خرج داد و سپاهیان پادشاه سوریه را در نزدیک حبرون به سختی شکست داد. سال بعد ( 164 ق.م. ) مرگ آنتیوخوس پادشاه سوریه دررسید و یهودا اورشلیم را متصرف شد و هدایای زیادی وقف معبد اورشلیم نمود. دو سال بعد ( 162 ق.م. ) جنگ دیگری بین سپاهیان پادشاه جدید سوریه ( دمتریوس سوته ) و یهودا درگرفت. یهوداابتدا فاتح شد ولی پس از چندی گرفتار سپاهیان نیرومند پادشاه سوریه شد و مقتول گردید ( 160 ق.م. ). در ادبیات و نوشته های تعدادی از نویسندگان غربی ، یهودای مکابه به عنوان نمونه شجاعت و رشادت معرفی شده است.
