یلمه

هم آیاق یال ین گفته می شود. تنها و فقط در زبان تورکی هم یالنیز گفته میشود، که تنهایی غیر فیزیکی است. اما به تنهایی حاصل از فیزیکی یالقیز گفته می شود. درخت تنها در وسط دشت و صحرا در زبان تورکی و فرهنگ تورکی مقدس است از این رو بر روی آن پارچه می بستند به این پارچه که در جهت نذر یا خواسته ای بود یلمه یا یالمه می گویند.

اما یلمه ایهای قشقایی بنابر گفته تاریخ نقلی شخصی به نام یالام دیل دانوش اتا که توسط امام رضا شیعه شد و فرزندان ونوادگان اوهم شیعه شدند ، ،
یالام قیلمیچ اتا، ،
یالام قیلقیچ اتا، ،
یالام ال آداتا، ،
یالام ال اتا، ، متوفی ۳۸۰ هجری شمسی
فرزندان ایشان درحکومت تیموریان نقش بسیاری در گسترش شیعه داشتند ، وقتی حکومت صفویه را می خواستند تشکیل بدهند بین انهااختلاف افتاد که یکی از انهابانام یالام ال علی بیگ شاهی سوار قشقایی به عنوان معلم وملازم شاه اسماعیل صفوی معرفی شد واین ملازمان که هفتاد دو نفر بودندسوار بر اسبان قشقایی پیشانی سفید از تبریز به فارس امدند، وتشکیل حکومت صفویه راتشکیل دادند، ، یلمه ای در زمان صفوی مامور مالیات کشور ومعلم ومدرس شاه زادگان صفویه بودند، ، در زمان شاه سلیمان صفوی زمین هایی را در سمیرم ، ، وشهرکرد خریداری وبرای گسترش شیعه وقف کردند ، ، که اسنادموجود است، ، ، واراولان قشقایی واراولان یالامه،

یلمه، یا یالام با ریشه تورکی به معنی کسی که هیچ وقت دروغ نمی گوید متضاد یالان، یلمه به معنی جلودار در حمله در ارتش قوم قشقایی، یالامه به کسانی که به شاه زادگان صفویه تعلیم می دادند جدما یالام علی استاد شاه اسماعیل صفوی بوده وبه خاطر همین هم یلمه ها دارای با لقب درباری بیگ وبیگم بودند قزلر بیگم بنت قرن علی متوفی ۱۰۲۲ هجری شمسی. .
از ایلخانان بزرگ این طایفه می توان به حاتم خان که دخترش همسر حاکم اصفهان در زمان زندیه بوده، قره خان، اق خان تبعید شده به تهران، محمد طاهر خان ، محمد حسین خان در زمان صفویه افشاری وزندیه و. . می توان نام برد.
من ان زاده تورک یل مهان بکردم افغانیان به زیر ان گردن کشان