یل

/yal/

معنی انگلیسی:
athlete, brave, courageous, gallant, hero, warrior, kind of jacket for women

لغت نامه دهخدا

یل. [ ی َ ] ( ص ، اِ ) شجاع و دلیر و پهلوان و مبارز و جنگجوی پر زور و قوت. ( ناظم الاطباء ). شجاع و دلیر. ( آنندراج ). شجاع و دلاور و بهادر و پهلوان را گویند. ( برهان ). مرد مبارز. ( لغت فرس اسدی ). پهلوان و دلاور را گویند. ( فرهنگ جهانگیری ) :
گر این هفت یل را به چنگ آوریم
جهان پیش کاووس تنگ آوریم.
فردوسی.
بیامد سوی کاخ دستان فراز
یل پهلوان رستم سرفراز.
فردوسی.
مگر پور دستان سام یلی
گزین نامور رستم زابلی.
فردوسی.
به روز نبرد آن یل ارجمند
به تیغ و به تیر و به گرز و کمند
برید و درید و شکست و ببست
یلان را سر و سینه و پای و دست.
فردوسی.
جایی که برکشند مصاف از پی مصاف
وآهن سلب شوند یلان از پس یلان.
فرخی.
حاجت آمد به معاونت یلان غور. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 115 ).
از آن ده دلاور یل نامدار
که سالار بد هریکی بر هزار.
اسدی.
یلی شد که در خم خام کمند
گسستی سر ژنده پیلان ز بند.
اسدی.
چو عهد عدو جرم آفاق تیره
چو تیغ یلان روی مریخ احمر.
ناصرخسرو.
بخاستند یلان سپاه تو هریک
چو طوس و نوذر و گرگین و بیژن و میلاد.
مسعودسعد.
هر کجا هست در اسلام یکی مهتر چیر
هر کجا هست در اسلام یکی سرور یل.
امیرمعزی.
در رزم یلان پی نبردند
در بزم سران پی کلاهند.
خاقانی.
ای خدیو ماه رخش ، ای خسرو خورشیدچتر
ای یل بهرام زهره ، ای شه کیوان دها.
خاقانی.
کو آن سپه کشیدن و توران شکستنش
یال یلان و گردن گردان شکستنش.
خاقانی.
سحرگهی که یلان تیغ برکشند چو صبح
به عزم رزم کنند از برای کینه یساق.
خاقانی.
فلسفی مرد دین مپندارید
حیز را جفت سام یل منهید.
خاقانی.
چهل پنجه هزاران مرد کاری
گزین کرد از یلان کارزاری.
نظامی.
یلان کماندار و نخجیرزن
غلامان باترکش و تیرزن.
سعدی.
چو شد رایت گرد یزدی پدید
یل زوده از اصفهان هم رسید.
نظام قاری.
|| تناور و جسیم و قوی و توانا و زوردار. ( ناظم الاطباء ). || رهایافته و آزادشده و مطلق العنان و بر سر خود گذاشته شده. ( ناظم الاطباء ). رهاکرده شده و به سر خود گردیده و مطلق العنان را گویند. ( برهان ). یله و رهاکرده ومطلق العنان. ( از فرهنگ جهانگیری ) ( از فرهنگ اوبهی ).یله. ( یادداشت مؤلف ). و رجوع به یله شود. || اسبی که در فراخی چرا می کند. ( ناظم الاطباء ). || چیزی را گویند که از چیزی آویخته باشند. || چیزی که از چیزی برآمده باشد. ( برهان ). || دلی که از غم و اندیشه فارغ باشد. ( ناظم الاطباء ) ( برهان ). دل فارغ از غم و اندیشه بود. ( فرهنگ جهانگیری ). || سود و فایده. ( ناظم الاطباء ).بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

پهلوان، دلیر، دلاور، مبارز، یلان جمع، نوعی نیم تنه ساده زنانه که درقدیم می پوشیدند، یلک
(صفت ) ۱- شجاع دلاور
نوعی کرجی دراز و باریک سریع السیر با پارو زنان بسیار

فرهنگ معین

(یَ ) (ص . ) پهلوان ، دلاور. ج . یلان .

فرهنگ عمید

پهلوان، دلیر، دلاور، مبارز: بیامد سپه سربه سر بنگرید / هزاروصدوشصت یل برگزید (فردوسی: ۸/۲۱۳ )، بیامد سوی کاخ دستان، فراز / یل پهلوان رستم سرفراز (فردوسی۲: ۱/۴۹۰ ).
نوعی نیم تنۀ سادۀ زنانه.

گویش مازنی

/yal/ نوعی نیم تنه ی زنانه - پهلوان و نیرومند & پسوند فاعلی به معنی: گذارنده - آن که چیزی را می نهد یا می گمارد

واژه نامه بختیاریکا

( پ ) ؛ نیم تنه کوتاه زنانه
از نشانه های جمع. مثلاً بچیل یعنی بچه ها
کُرپِل

جدول کلمات

پهلوان

مترادف ها

hero (اسم)
مبارز، دلاور، قهرمان، مجاهد، گرد، یل، پهلوان داستان

پیشنهاد کاربران

یل: کت زنانه
نمونه: زنی که مهره های زرد و سفید به یل خود بسته باشد، نمی گذارم پا به چادرت بگذارد.
کلیدر، محمود دولت آبادی، جلد ۳
کت بدون شلوار زنانه را تا سی سال پیش یل میگفتند شاید به خاطر آن بوده مانند صدر اعظم آلمان آنگلا مرکل درجمع ومجمع یلان. سیاسی و. دیپلمات ها و پهلوانان می نشسته اند زیرا مرکل و رئیس نمایندگان دموکرات آمریکا هم یل میپوشید وگشست و منیژه هم لباس مردانه می پوشیدند علم هو عندالله
یل ( _َ ) به معنای گرد، پهلوان، مبارز، جنگجو، شجاع
مبارز وجنگجو
در زبان پهلوی - پارسی میانه، واژه ( یَل ) به چم ( قهرمان، دلاور ) به همین گونه یِ ( یَل ) واگویی می شده است. گمان من این است که واژه ( یَل ) با واژه ( ایر ) از یک ریشه می باشند، چراکه دگرگونیِ آواییِ ( ر/ل ) در روندِ زبان پارسی و همچنین زبانهایِ هندواروپایی بسیار دیده شده است.
...
[مشاهده متن کامل]

چنانکه در رویه هایِ 96 ، 118 از نبیگِ ( فرهنگنامه کوچک پهلوی ) نوشته یِ ( دیوید مک کنزی ) آمده است:

یلیل
کسی که قدرتمند است
یِل در ترکی یعنی باد
یَل/ yăl : نیم تنه
مانند: خاله سکینه، چارقد چرکمُردی به سر داشت و یَا کهنه ای به روی پیراهن بلندش به آن کرده و. . .
کلیدر
محمود دولت آبادی
یل yal [تر. ] ( ا. ) نیم تنه زنانه کت مانندی که از پارچه ی نسبتاً ضخیم می دوزند.
فرهنگ بزرگ سخن
حسن انوری
نشر: سخن
یِل ( Yel ) در زبان ترکی به معنی باد است
در زبان بختیاری کلمه ای جهت جمع مردانه مانند کریل : پسرها، گوویل: برادرها به کار می رود و جمع اناث از "گل"galاستفاده می شود مانندزنگل : زن ها، دورگل: دخترها
یل:پهلوان، تنومند، نیرومند، قدرتمند، شیردل
پهلوان
به دستی گرفتش قفا یل فکن به دستی کشیدش زبان از دهن
یل فکن=با قدرت
یَل در زبان ترکی نوعی لباس روی زنانه بود تقریبا شبیه" کت " معمولاً جنس آن از مخمل بوده .
( ( پنج ساله که زمستونا خودم با یه دونه یل رنگ و رو رفته مال عهد دقیانوس سر می کنم و صدام در نمی یاد. ) ) ( صادق چوبک ، مسیو الیاس )
در گویش زبان بختیاری واژه یل = پهلوان، دلیر، نرهیل، قدرتمند، دارای زور بازو است.
مبارز
دلاور
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٧)

بپرس