یعش

[ویکی الکتاب] معنی یَعْشُ: وانمود کند کوراست
ریشه کلمه:
عشو (۱۴ بار)

. هر که از یاد خدا اعراض کند شیطانی برای او می‏آوریم که مصاحب اوست. عشو چنانکه در مجمع گفته ضعف بینائی و اعراض است و عشاء کوری و از بین رفتن چشم می‏باشد در اقرب نیز اعراض را از جمله معانی آن گفته است «عَشی عَنْها:اَعْرَضَ عَنْها» راغب گوید: «عَشی عَنْهُ:عَمِیَ عَنْهُ». علی هذا چون قرائت مشهور «یَعْشُ» به ضّم شین است معنی آن اعراض و ضعف بصر می‏باشد، بعضی آن را به فتح شین خوانده‏اند که در این صورت از باب علم یعلم به معنی کوری است نگارنده در آیه قول سدّی را اختیار می‏کنم که اعراض گفته است نظیر این آیه، آیه است. عشاء: از اول مغرب تا وقت نماز عشاء (مفردات) . وقت مغرب گریه کنان پیش پدر آمدند . عشاء را آخر روز و اول شب نیز گفته‏اند ولی قول راغب اقوی است و ظهور قرآن آن را تأیید می‏کند طبرسی آن را به لفظ «یقال» آورده است. آن فقط دوبار در قرآن آمده است. عشّی: به‏عقیده راغب از اول ظهر است تا صبح روز بعد. ابن اثیر در نهایه و طبرسی ذیل آیه 16 سوره یوسف آن را به لفظ «قیل» آورده‏اند. ولی طبرسی و زمخشری ذیل آیه عشّی را از اول ظهر تا غروب آفتاب گفته‏اند چنانکه ابکار را از طلوع فجر تا وقت چاشت و انتشار نور خورشید ذکر کرده‏اند. ناگفته نماند: عشاء در قرآن تنها آمده ولی «عَشِّی» اغلب با «اِبْکار-اِشْراق-غَداة-بُکْرَة» مقابل آمده است مثل آیه فوق و آیه . . . بنابر قول راغب مدت تسبیح و دعا در این آیات از طلوع فجر تا نزدیکی ظهر و از ظهر تا صبح روز بعد است و بنابر قول طبرسی و زمخشری دو طرف روز می‏باشد. و قول آنها به نظر بهتر می‏آید. عشّیه: همان عشّی است به قولی تاء آن برای وحدت است . ضمیر «ضُحها» به «عَشِّیَة» راجع است یعنی روزی که قیامت را می‏بینند گوئی در دنیا یا در قبرها توقّف نکرده‏اند مگر آخر یک روز و یا اول آن را.