یصدعون

[ویکی الکتاب] معنی یَصَّدَّعُونَ: از هم جدا می شوند - متفرق می گردند (اصل این کلمه یتصدعون بوده ، و تصدع در اصل به معنای تفرق اجزاء ظروف بوده ، و بعدها در مطلق تفرق استعمال شده ، و مراد از آن در آیه "...مِن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ یَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ ﭐللَّهِ یَوْمَئِذٍ یَصَّد...
معنی لَا یُصَدَّعُونَ: خُمار نمی شوند
ریشه کلمه:
صدع (۵ بار)

تعبیر به «یَصَّدَّعُون» از مادّه «صدع»، در اصل به معنای «شکستن» و «شکافتن ظرف» است، ولی تدریجاً به معنای هرگونه پراکندگی و تفرق به کار رفته است، و در اینجا، اشاره به جدایی صفوف بهشتیان و دوزخیان می باشد که هر یک از این دو صف، نیز به صفوفی تقسیم می شوند، به تناسب سلسله مراتب درجات بهشتی، و درکات دوزخی.
و از مادّه «صداع» (بر وزن حباب) به معنای سردرد نیز آمده است، که در اصل از «صدع» به معنای شکافتن است و از آنجا که انسان وقتی به سردرد شدید دچار می شود گویی می خواهد از شدت درد، سر او بشکافد این کلمه در این معنا به کار رفته است.
شکافتن. «صَدَعَهُ صَدْعاً:شَقَّهُ» چنانکه در مجمع ذیل آیه 43 روم و در مفردات و صحاح گفته است. صدیع به معنی صبح است به اعتبار شکافته شدن. . یعنی مأموریت خویش راآشکار کن و از مشرکین اعراض نما. آشکار کردن چیزی نوعی شکافتن است در اقرب گوید «صَدَعَ الْاَمْرَ: کَشَفَهُ». . یعنی آن روز مردم متفرق و پراکنده می‏شوند که‏آن شکافته شدن اجتماع است در مجمع فرموده «تَصَدّعِ الْقَوْمُ:تَفَرَّقُوا» همچنین است . یعنی می‏دیدی که کوه از ترس خدا خاشع و شکاف بردارنده است . . یعنی از شراب بهشتی سر درد نمی‏گیرند و مست نمی‏گردند. به عقیده راغب سر درد را به طور استعاره صداع گویند گوئی سر از درد شکافته می‏شود . صدع ظاهراً به معنی مفعول است. یعنی سوگند به آسمان که برگرداننده و زمینی که خاصیت شمافته شدن را دارد و تا روئیدنی‏ها از آن بروید.