یسعى

[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
سعی (۳۰ بار)

تند رفتن. کوشش. راغب گوید: سعی مشی سریع است که به حد دویدن نیست و به طور استعاره به جدیّت در کار اطلاق می‏شود خیر باشد یا شرّ. طبرسی آن را تند رفتن و دویدن و کسب... و قاموس قصد، عمل، رفتن و دویدن معنی می‏کند. معنای اولی همان تند رفتن است . در قرآن مجید به معنی تند رفتن و دویدن و به معنی تلاش و کوشش به کار رفته است ، . مردی از آخر شهر شتابان یا در حالیکه می‏دوید، آمد. . عصا را انداخت ناگهان آن ماری بود که تند حرکت می‏کرد . نورشان در پیش رو و طرف راستشان به تندی می‏رود. سعی در این آیات به معنی به شتاب رفتن است. * . یعنی: هر که آخرت را بخواهد و کوشش مخصوص آن را انجام دهد و ایمان داشته باشد کوشش و تلاش آنها پاداش داده خواهد شد. سعی در این آیه و نظیر آن به معنی تلاش و عمل است . * . یعنی چون به حدّ کوشش با پدر رسید و توانست در رفع حوائج تلاش بکند گفت: ای پسرک من در خواب می‏بینم که تو را سر می‏برم. * . انسان مالک حقیقی سعی و تلاش خویش است اعمّ از آنکه خیر باشد یا شرّ و سعی و تلاش او در روز قیامت مشهود خواهد بود . و انسان با عمل خود جزاء تمام داده خواهد شد. به نظر می‏آید مراد از آیه شریفه آخرت است ولی آن را اعمّ نیز می‏شود دانست. در این صورت مطالب زیر از آن بدست می‏آید: 1- آنانکه از دیگران کار می‏کشند و مزد نمی‏دهند ویا مزد کم می‏دهند ظالم و ستمکاراند که ملک حقیقی دیگران را سلب کرده‏اند که مر کس به سعی خود مالک است. 2- هر کس در مقابل تلاش و کوشش حق استفاده و ارتزاق دارد زیرا که انسان فقط به سعی خویش مالک است کسی که بی تلاش می‏خورد حرام خوار است و هر کس در خور توانایی خود و لو با اعمال فکر باشد باید کار کند رباخوار حرامخوار است که تلاش دیگران را می‏خورد. ولی آنکه مطلقاً از تلاش عاجز باشد این شخص به عنوان فقیر و محتاج از زکوة و غیره می‏تواند بخورد و او را از رنج و تلاش دیگران می‏خورد و این محذوری ندارد که «ما جَعَلَ اللّهُ عَلَیْکُمْ فی الدّینِ مِنْ حَرَجٍ». سعی انسان دیدنی است. این همه آثار و ابنیه و وسائل زندگی همه سعی و تلاش آدمیان است که بدین صورت دیده می‏شوند و بشر با سعی و تلاش خود پاداش یا کیفر داده می‏شود. اگر گوئی راجع به شفاعت و اعمال زندگان که درباره مردگان انجام می‏دهند و آنها بهره می‏برند چه می‏گوئید؟ گوئیم: آنها هم نوعی تلاش اند که در نتیجه ایمان در دنیا مستحق شفاهت اخروی می‏گردند و در اثر سعی و تلاشی که درباره بازماندگان کرده‏اند از خیرات و احسان آنها بهره‏مند می‏گردند .