یزدگرد ساسانی اول

یَزدگِرد ساسانی اول ( ـ ۴۲۰ م)
شاهنشاه ساسانی (۳۹۹ـ۴۲۰م) ملقب به بزه کار، پسر شاپور سوم و جانشین بهرام چهارم. یزدگرد به یاری بزرگان ساسانی بر تخت نشست، اما کوشید در برابر ایشان و موبدان ایستادگی کند و خود را از چیرگی آنان برهاند. از این رو، به مسیحیان ایرانی آزادی بیشتر داد و با روم شرقی از در صلح و دوستی درآمد، چنان که آرکادیوس، امپراتور بیزانس، در وصیت نامه ای رسمی، پرورش تئودوسیوس، ولیعهد خردسال خویش را به او سپرد و یزدگرد، تئودوسیوس را سرپرستی کرد تا هنگامی که او به جای پدر بر تخت امپراتوری نشست. از آن جا که در مسائل دینی روادار و آسان گیر بود، موبدان و بزرگان زردشتی با او دشمن شدند و او را بزه کار خواندند. شیوۀ کشورداری یزدگرد سبب شد که مسیحیان از وی به نیکی یاد کنند و او را در آثار خویش بستایند؛ حال آن که دشمنی موبدان با او به آن جا انجامید که بدنامش کنند و در برانداختن او بکوشند. یزدگرد اول به گونه ای مرموز در خراسان درگذشت و چنین شایع شد که با لگد اسبی کشته شده است. حتی پس از مرگ او، که به احتمال قوی نتیجۀ دسیسۀ دشمنان بود، سعی کردند از رسیدن پسرش، بهرام پنجم، معروف به بهرام گور به سلطنت جلوگیری کنند، که موقتاً هم موفق شدند، اما بهرام توانست سرانجام به جای پدر بنشیند.