یَزد، استان
42027300-2.jpg
واقع در مرکزِ شرقی ایران. از شمال به استان های سمنان و خراسان، از شرق به خراسان، از جنوب به استان های کرمان و فارس، و از غرب به استان اصفهان محدود است. این استان عمدتاً از دشت های پهناوری که تا کویر لوت و دشت کویر گسترده شده اند، و کوه های پراکنده، از جمله شیرکوه، دوبید، نای بند، جمات، بن لخت، مدوار، خرانق، و هامانه، تشکیل شده است؛ شیرکوه، با ارتفاع ۰۵۵,۴ متر، مرتفع ترین نقطۀ آن است. اقلیم استان یزد نسبتاً گرم و خشک و از نظر بارندگی جزو خشک ترین نواحی ایران است، به همین علت از داشتن رودخانه های دایمی محروم است و اغلب رودهای آن، که اکثراً از شیرکوه سرچشمه می گیرند، خشک و فصلی اند. همت و تلاش مردمان این سرزمین تا اندازه ای خشکی و نامساعد بودن شرایط جوّی را جبران کرده است. به یاری روش سنتی و متداول در نواحی کویری، یعنی حفر قنات و انتقال آب های زیرزمینی از نواحی دوردست به آبادی ها و کشتزارها، کشاورزی استان یزد تا حد امکان فعّال شده است؛ برخی فرآورده های کشاورزی آن عبارت اند از غلّات، محصولات جالیزی، انگور، علوفۀ انار، پسته، خرما، انواع میوه، و صیفی جات. صنعت استان یزد در مقایسه با محدودیت های کشاورزی شرایط بهتر و مناسب تری دارد. پنبه پاک کنی، لاستیک سازی، تولید سرامیک، مصالح ساختمانی، پارچه های دستباف، مواد غذایی، شیرینی، لبنیات، و نساجی بخشی از فعالیت های صنعتی و اقتصادی این استان را تشکیل می دهند؛ سرب، روی، مس، نمک، گل سفید، گچ سنگ های تزیینی و ساختمانی از جمله منابع زیرزمینی آن به شمار می روند. استان یزد در مقایسه با وسعت زیاد خود، جمعیت ناچیزی دارد (۹۹۰,۸۱۸ نفر (۱۳۸۵)) و تراکم جمعیتی آن رقم کوچکی را نشان می دهد. این استان از دَه شهرستان و بیست بخش با مرکزیت اداری شهر یزد تشکیل شده است و مهم ترین شهرهای آن عبارت اند از ابرکوه، اردکان، بافق، تفت، طبس، مهریز و میبد. یزد و اصفهان در تقسیمات ۱۳۱۶ و ۱۳۴۰ با هم استان دهم را تشکیل می دادند. یزد در ۱۳۴۹ از اصفهان جدا شد و فرمانداری کل یزد را تشکیل داد و در سال های بعد به استان یزد تغییر نام یافت و شهرستان طبس، که تا ۱۳۸۰ جزو استان خراسان بود، به استان یزد پیوست.
42027300-2.jpg
واقع در مرکزِ شرقی ایران. از شمال به استان های سمنان و خراسان، از شرق به خراسان، از جنوب به استان های کرمان و فارس، و از غرب به استان اصفهان محدود است. این استان عمدتاً از دشت های پهناوری که تا کویر لوت و دشت کویر گسترده شده اند، و کوه های پراکنده، از جمله شیرکوه، دوبید، نای بند، جمات، بن لخت، مدوار، خرانق، و هامانه، تشکیل شده است؛ شیرکوه، با ارتفاع ۰۵۵,۴ متر، مرتفع ترین نقطۀ آن است. اقلیم استان یزد نسبتاً گرم و خشک و از نظر بارندگی جزو خشک ترین نواحی ایران است، به همین علت از داشتن رودخانه های دایمی محروم است و اغلب رودهای آن، که اکثراً از شیرکوه سرچشمه می گیرند، خشک و فصلی اند. همت و تلاش مردمان این سرزمین تا اندازه ای خشکی و نامساعد بودن شرایط جوّی را جبران کرده است. به یاری روش سنتی و متداول در نواحی کویری، یعنی حفر قنات و انتقال آب های زیرزمینی از نواحی دوردست به آبادی ها و کشتزارها، کشاورزی استان یزد تا حد امکان فعّال شده است؛ برخی فرآورده های کشاورزی آن عبارت اند از غلّات، محصولات جالیزی، انگور، علوفۀ انار، پسته، خرما، انواع میوه، و صیفی جات. صنعت استان یزد در مقایسه با محدودیت های کشاورزی شرایط بهتر و مناسب تری دارد. پنبه پاک کنی، لاستیک سازی، تولید سرامیک، مصالح ساختمانی، پارچه های دستباف، مواد غذایی، شیرینی، لبنیات، و نساجی بخشی از فعالیت های صنعتی و اقتصادی این استان را تشکیل می دهند؛ سرب، روی، مس، نمک، گل سفید، گچ سنگ های تزیینی و ساختمانی از جمله منابع زیرزمینی آن به شمار می روند. استان یزد در مقایسه با وسعت زیاد خود، جمعیت ناچیزی دارد (۹۹۰,۸۱۸ نفر (۱۳۸۵)) و تراکم جمعیتی آن رقم کوچکی را نشان می دهد. این استان از دَه شهرستان و بیست بخش با مرکزیت اداری شهر یزد تشکیل شده است و مهم ترین شهرهای آن عبارت اند از ابرکوه، اردکان، بافق، تفت، طبس، مهریز و میبد. یزد و اصفهان در تقسیمات ۱۳۱۶ و ۱۳۴۰ با هم استان دهم را تشکیل می دادند. یزد در ۱۳۴۹ از اصفهان جدا شد و فرمانداری کل یزد را تشکیل داد و در سال های بعد به استان یزد تغییر نام یافت و شهرستان طبس، که تا ۱۳۸۰ جزو استان خراسان بود، به استان یزد پیوست.
wikijoo: یزد،_استان