یرواند یکم ( ارمنی: Երուանդ Ա ) ( انگلیسی: Orontes I ) یک نجیب زاده باکتری که در نیمه اول قرن چهارم پیش از میلاد به عنوان فرمانده نظامی شاهنشاهی هخامنشی خدمت می کرد. همچنین پس از نبرد کوناکسا، یرواند یکم از سوی هخامنشیان به عنوان ساتراپ ارمنستان منصوب شد که بین سال های ۴۰۱–۳۴۴ پیش از میلاد سلطنت کرد. در حدود سال ۳۴۴ پیش از میلاد درگذشت.
... [مشاهده متن کامل]
در سال ۳۸۰ پیش از میلاد، یرواند به همراه ساتراپ تیروز به رهبری لشکرکشی علیه اواگوراس یکم ( حکومت ۴۱۱–۳۷۴ پ. م ) ، پادشاه سلامیس در قبرس گماشته شدند. این لشکرکشی در ابتدا موفقیت آمیز بود و اواگوراس پیشنهاد صلح داد. با این حال، پس از شکست مذاکرات بین او و تیروز، یرواند دوم وی را به طولانی کردن عمدی جنگ و برنامه ریزی برای اعلام استقلال متهم کرد.
این امر منجر به اخراج و زندانی شدن تیروز شد. به دنبال آن زنجیره ای از وقایع رخ داد که در نهایت نیروهای ایرانی را تضعیف کرد و یرواند را مجبور کرد در سال ۳۸۰ پیش از میلاد با اواگوراس صلح کند. شرایط قرارداد این بود که اواگوراس موظف بود به پادشاه ایران خراج بپردازد، اما به عنوان یک پادشاه تابع و نه برده. اردشیر دوم نتیجه جنگ را رضایت بخش ندانست، زیرا ۱۵۰۰۰ تالنت طلا هزینه داشت و در نتیجه یرواند مورد نارضایتی قرار گرفت.
یرواند بعداً در سال ۳۶۲–۳۶۱ پیش از میلاد دوباره به عنوان ساتراپ میسیا منصوب شد. اما در همین حال به عنوان عضوی از ساتراپ های شورشگر آسیای صغیر ظاهر شد. این شورش کوتاه مدت بود، زیرا یرواند به متحدان خود خیانت کرد و وفاداری خود را به اردشیر دوم اعلام کرد. به گفته مورخ کلاسیک یونانی دیودور سیسیلی، یرواند فکر می کرد که اگر در چنین نقطه حساسی چنین کند، پاداش زیادی نصیب او خواهد شد. از آنجایی که یرواند سربازان و پول را در اختیار داشت، بسیاری از ساتراپ های شورشی دیگر از این روش پیروی کردند. در سال ۳۶۰–۳۵۹ پیش از میلاد، شورش پایان یافت.
یرواند برای بار دوم در ۳۵۴ تا ۳۵۳ پیش از میلاد قیام کرد، به احتمال زیاد به دلیل ناامیدی از دریافت پاداش هایی که قرار بود توسط شاه دریافت کرد. او شهر پرگامون را تصرف کرد، اما سرانجام با پسر و جانشین اردشیر دوم یعنی اردشیر سوم ( ۳۵۸–۳۳۸ پیش از میلاد ) آشتی کرد و شهر را به او پس داد. یرواند بعداً در سال ۳۴۴ پیش از میلاد درگذشت.
یرواند به عنوان اجداد دودمان یرواندی در نظر گرفته می شود که خود را در ارمنستان، سوفن و کوماژن در دوران هخامنشیان و دوره هلنیستی تأسیس کردند.
... [مشاهده متن کامل]
در سال ۳۸۰ پیش از میلاد، یرواند به همراه ساتراپ تیروز به رهبری لشکرکشی علیه اواگوراس یکم ( حکومت ۴۱۱–۳۷۴ پ. م ) ، پادشاه سلامیس در قبرس گماشته شدند. این لشکرکشی در ابتدا موفقیت آمیز بود و اواگوراس پیشنهاد صلح داد. با این حال، پس از شکست مذاکرات بین او و تیروز، یرواند دوم وی را به طولانی کردن عمدی جنگ و برنامه ریزی برای اعلام استقلال متهم کرد.
این امر منجر به اخراج و زندانی شدن تیروز شد. به دنبال آن زنجیره ای از وقایع رخ داد که در نهایت نیروهای ایرانی را تضعیف کرد و یرواند را مجبور کرد در سال ۳۸۰ پیش از میلاد با اواگوراس صلح کند. شرایط قرارداد این بود که اواگوراس موظف بود به پادشاه ایران خراج بپردازد، اما به عنوان یک پادشاه تابع و نه برده. اردشیر دوم نتیجه جنگ را رضایت بخش ندانست، زیرا ۱۵۰۰۰ تالنت طلا هزینه داشت و در نتیجه یرواند مورد نارضایتی قرار گرفت.
یرواند بعداً در سال ۳۶۲–۳۶۱ پیش از میلاد دوباره به عنوان ساتراپ میسیا منصوب شد. اما در همین حال به عنوان عضوی از ساتراپ های شورشگر آسیای صغیر ظاهر شد. این شورش کوتاه مدت بود، زیرا یرواند به متحدان خود خیانت کرد و وفاداری خود را به اردشیر دوم اعلام کرد. به گفته مورخ کلاسیک یونانی دیودور سیسیلی، یرواند فکر می کرد که اگر در چنین نقطه حساسی چنین کند، پاداش زیادی نصیب او خواهد شد. از آنجایی که یرواند سربازان و پول را در اختیار داشت، بسیاری از ساتراپ های شورشی دیگر از این روش پیروی کردند. در سال ۳۶۰–۳۵۹ پیش از میلاد، شورش پایان یافت.
یرواند برای بار دوم در ۳۵۴ تا ۳۵۳ پیش از میلاد قیام کرد، به احتمال زیاد به دلیل ناامیدی از دریافت پاداش هایی که قرار بود توسط شاه دریافت کرد. او شهر پرگامون را تصرف کرد، اما سرانجام با پسر و جانشین اردشیر دوم یعنی اردشیر سوم ( ۳۵۸–۳۳۸ پیش از میلاد ) آشتی کرد و شهر را به او پس داد. یرواند بعداً در سال ۳۴۴ پیش از میلاد درگذشت.
یرواند به عنوان اجداد دودمان یرواندی در نظر گرفته می شود که خود را در ارمنستان، سوفن و کوماژن در دوران هخامنشیان و دوره هلنیستی تأسیس کردند.