یده

لغت نامه دهخدا

( یدة ) یدة. [ ی َدَ ] ( ع اِ ) لغتی است در ید. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). دست. ( از ناظم الاطباء ). ید. ( تاج العروس ).
یده. [ ی َ دَ / دِ ] ( اِ ) سنگی که برف و باران به طریق افسونگری بر وی نمودار شده. ( ناظم الاطباء ). || برف و باران آوردن را گویند به طریق عمل سحر و ساحری و این عمل در ماوراءالنهر شهرت دارد. ( برهان ) ( ناظم الاطباء ). برف و باران آوردن را گویند. ( از آنندراج ) : هرگاه باران می خواست [ یافث ] به وسیله آن سنگ سحاب عنایت الهی در فیضان می آمد و اعراب آن سنگ را حجرالمطر و عجمیان سنگ یده و ترکان جده تاش گویند. و حالا نیز سنگ یده در مغولان و ازبکان بسیار پیدا میشود و به سبب آن باران می بارد. ( حبیب السیر چ خیام ج 3 ص 2 ). و رجوع به جدامیشی شود.

فرهنگ فارسی

نوعی سحرکه درهرفصل توسط آن برف وباران ایجادکنند
سنگی که برف و باران به طریق افسونگری بر وی نمودار شده برف و باران آوردن را گویند به طریق عمل سحر و ساحری و این عمل در ماورائ النهر شهرت دارد

فرهنگ معین

(یَ دِ ) (اِ. ) ایجاد برف و باران با سحر و جادو.

فرهنگ عمید

نوعی سِحر که در آن با استفاده از سنگ های مخصوصی برف و سرمای شدید ایجاد می کردند و بیشتر توسط مغولان انجام می شد، جدامیشی: اشک را موی کشان بر سر مژگان آورد / کار سنگ یده از نالهٴ نی می آید (صائب: ۷۸۴ ).

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی یَدِهِ: دستش (برای کلمه ید معانی زیادی غیر از دست ذکر کردهاند ، و لیکن باید دانست که این کلمه دارای چند معنا نیست بلکه تنها به معنای دست است و در سایر معانی بطور استعاره بکار میرود . چون آن معانی اموری هستند که از شؤون مربوط به دست میباشند ، مانند انفاق و س...
ریشه کلمه:
ه (۳۵۷۶ بار)
یدی (۱۲۰ بار)

پیشنهاد کاربران

منبع. عکس فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی دکتر محمد حسن دوست
لینک کتاب فرهنگ واژه های اوستا
قرار می می دهم چون واژه درش دوستان می تواند بررسی کنید و ببینید
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
...
[مشاهده متن کامل]

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

یدهیدهیده
منابع• https://archive.org/details/1_20221023_20221023_1515
نوعی سحر و جادو