یخچال طبیعی پریتو مورنو

یخچال طبیعی پریتو مورنو یخچالی طبیعی است که در پارک ملی لوس گلاسیارس در ایالت سانتاکروز کشور آرژانتین قرار دارد. این منطقه یکی از مناطق عمده جذب گردشگر در پاتاگونیای آرژانتین است. با رشد و تشکیل ۲۵۰ کیلومتر مربع یخ به طول ۳۰ کیلومتر، این یخچال یکی از ۴۸ یخچالی است که از منطقه یخی[ ۱] پاتاگونیای جنوبی تغذیه می شود که در رشته کوه آند قرار دارد و با کشور شیلی مشترک است. این منطقهٔ یخی، سومین ذخیرهٔ بزرگ آب شیرین جهان است. این یخچال طبیعی ۴۸ کیلومتر با شهر ال کالافاته فاصله دارد و نامش را از فرانسیسکو مورنو گرفته است؛ کسی که در قرن نوزدهم میلادی پیشگام مطالعه روی بوم و سرزمین آرژانتین بود و نقش موثری در دفاع از قلمرو آرژانتین در مناقشهٔ این کشور با شیلی بر سر خط مرزی دو کشور بازی کرد.
این یخچال یکی از سه یخچال منطقهٔ پاتاگونیاست که در حال رشد است. علت این پدیده به تشخیص یخ رودشناسان[ ۲] بستگی دارد. نقطهٔ انتهایی این یخچال ۵ کیلومتر پهنا دارد و متوسط ارتفاع اش ۷۴ متر از سطح دریاچه آرخنتینو است.
فشار سنگینی یخ به تدریج پخچال را به سمت بازوی جنوبی دریاچه آرخنتینو ( برازو ریکو ) می راند و با سد شدن راهش، آن بخش از باقی دریاچه جدا می شود. چون راه خروجی برای آب وجود ندارد، سطح آب این بازو گاهی تا ۳۰ متر بالاتر از سطح اصلی دریاچه می رسد. به صورت منظم، فشار با ارتفاع آب محصور شده، بالا می رود و شکاف ها در طول یخ، باعث به وجود آمدن ازهم گسیختگی یخ ها شده و با فروریختن یخ ها در آب، آب اضافه از بازوی برازو ریکو سرریز کرده و به حوضچهٔ اصلی دریاچه می ریزد. با خارج شدن آب از برازو ریکو، خط نشان دهندهٔ سطح پیشین آب، نمایان می شود. این چرخه به صورت طبیعی یکبار در سال یا در کم ترین تکرار خود، یک بار در هر ده سال، تکرار می شود. آخرین ازهم گسیختگی در ژانویهٔ ۲۰۱۳ اتفاق افتاده است و پیش از آن، در سال های ۲۰۱۲، ۲۰۰۸، ۲۰۰۶، ۲۰۰۴، ۱۹۸۸، ۱۹۸۶، ۱۹۸۰، ۱۹۷۷، ۱۹۷۵، ۱۹۷۲، ۱۹۷۰، ۱۹۶۶، ۱۹۶۳، ۱۹۶۰، ۱۹۵۶، ۱۹۵۳، ۱۹۵۲، ۱۹۴۷، ۱۹۴۰، ۱۹۳۴ و ۱۹۱۷ رخ داده است. به صورت میانگین این ازهم گسیختگی ها هر چهار یا پنج سال راه ارتباطی برازو ریکو به دریاچهٔ اصلی را سد می کنند. ارتفاع آب در این مواقع تا ۵٫۶ متر افزایش می یابد.
پریتو مورنو با توجه به اندازه و در دسترس بودن اش، یکی از بزرگ ترین مناطق جذب گردشگر در پاتاگونیای جنوبی است. این یخچال از نزدیک ترین شهر، ال کالافاته، با اتوبوس دو ساعت فاصله دارد و بسیاری از تورهای گردشگری، بازدیدهای روزانه برگزار می کنند. قرار گرفتن مرکز بزرگی برای بازدیدکنندگان در کنار یخچال و محل مناسبی برای پیاده روی در کنار آن، امکان بازدید از پهنهٔ جنوبی و نمای شرقی پخچال را ر سال های اخیر امکان پذیر کرده است به طوری که تورهای مخصوص یخ پیمایی محبوبیت زیادی یافته اند. دو برنامهٔ گردشی معمول در این مکان عبارتند از یخ پیمایی کوتاه که شامل یک پیاده روی یک ساعته تا یک و نیم ساعته روی یخ است و یخ پیمایی طولانی که اغلب پنج ساعت به طول می انجامد. برگزارکنندگان تور به مشتریان شان کفش های مخصوص یخ پیمایی ( یخ شکن ) نیز ارائه می کنند. [ ۳]