یخه

1. اوستایی و پهلوی:
اوستایی: واژه Yōγ ( 𐬫𐬀𐬌𐬌𐬰 ) به معنی �بستن، اتصال�
فارسی میانه ( پهلوی ) : یوغ ( Yōγ ) ، چوبی که به گردن گاو یا حیوانات کشاورزی بسته می شود
منابع: هرتسفلد، Iranische Altertumskunde ( ۱۹۳۵ ) ، هرتسفلد، Avestische Studien ( ۱۹۰۳–۱۹۰۶ )
2. فارسی نو:
واژه ی �یقه / یخه� به معنای �قطعه ای از لباس که گردن را احاطه می کند�
به طور مستقیم مشتق از یوغ پهلوی است، زیرا هر دو به مفهوم �بستن گردن� مربوط اند
منبع: کریستنسن، A History of Iranian Languages ( ۱۹۹۳ )
> نتیجه: �یقه / یخه� یک واژه ایرانی است و ریشه اش به زبان های ایرانی باستان می رسد، نه ترکی.
- - -
۲. ریشه شناسی �گریبان�
�گریبان� مرکب است از:
1. اوستایی گریوا، هندی باستان گریوا → گردن
2. پسوند پهلوی یا فارسی بان → نگهدارنده
معنی کلی: �حفاظ گردن� یا �قسمتی از لباس که گردن را می پوشاند�
منابع: لغت نامه دهخدا، حاشیه برهان، غیاث، آنندراج
> نتیجه: �گریبان� نیز کاملاً فارسی و با ریشه های اوستایی و پهلوی است و هیچ ارتباطی با زبان ترکی ندارد.
- - -
۳. نقد ادعای جعلی
ادعا: �یخه یا یقه کلمه ای تورکی است و از یاخا گرفته شده�
واقعیت تاریخی و زبانی:
1. هیچ سند معتبر تاریخی یا زبان شناسی وجود ندارد که �یاخا� ترکیش با �یقه / یخه� فارسی ارتباط داشته باشد.
2. همه منابع معتبر، از اوستایی و پهلوی تا فارسی نو، نشان می دهند که این واژه ایرانی است.
3. حتی لغت نامه شاهمرسی یا دهخدا، اگر دقت کنیم، صرفاً به ترکی بودن برخی واژگان اشاره کرده اند، اما در مورد �یقه / یخه� شواهد زبانی و تاریخی، ریشه ایرانی را تأیید می کنند.
- - -
۴. منابع معتبر برای ارجاع
1. هرتسفلد، اروین. Iranische Altertumskunde, Berlin, 1935.
2. هرتسفلد، اروین. Avestische Studien, Leipzig, 1903–1906.
3. کریستنسن، پیتر. A History of Iranian Languages, London, 1993.
4. یاسپرز، ارنست. Grundz�ge der iranischen Sprachgeschichte, 1940.
5. لغت نامه دهخدا، مدخل �یقه�، �گریبان�.
- - -
💡 جمع بندی:
�یقه / یخه� و �گریبان� کاملاً ایرانی هستند و ریشه ی آن ها به اوستایی و پهلوی می رسد.
هیچ سند تاریخی معتبر از ریشه ترکی این واژگان وجود ندارد.
ادعاهای تورکی خواندن این واژگان جعلی و بدون پشتوانه علمی است.
- - -