یان یانسکی

یان یانسکی ( تلفظ چکی: ( زاده ۳ آوریل ۱۸۷۳ در اسمیچوف، پراگ کنونی - وفات ۸ سپتامبر ۱۹۲۱ در چرنوشیتسه، نزدیک پراگ ) یک سروولوژیست، متخصص مغز و اعصاب و روانپزشک چک بود. او به خاطر طبقه بندی خون به چهار گروه ( اول، دوم، سوم، چهارم ) شهرت دارد. [ ۱]
یانسکی در دانشگاه چارلز پراگ پزشکی خوانده بود. از سال ۱۸۹۹ در کلینیک روانپزشکی پراگ کارش را آغاز کرد. در سال ۱۹۱۴ به عنوان پروفسور منصوب شد. او در طول جنگ جهانی اول دو سال به عنوان پزشک در جبهه خدمت کرد تا وقتی که یک حمله قلبی او را از کار انداخت. او بعد از جنگ به عنوان یک متخصص اعصاب و روان در یک بیمارستان نظامی ( Vojenská nemocnice ) مشغول به کار شد. یانسکی آنژین صدری داشت و دراثر بیماری سرخرگ کرونری درگذشت.
یانسکی همچنین از طرفداران اهدای خون داوطلبانه بود.
یانسکی از راه تحقیقات روانپزشکی خود تلاش نمود تا رابطه ای میان بیماری های روانی و بیماری های خونی پیدا نماید. وی موفق بع اثبات این فرضیه نشد و مطالعه ای تحت عنوان Hematologická studie u psychotiků ( ۱۹۰۷، مطالعه ( هماتولوژی ) خون شناسی روان پریشی ها ) منتشر کرد که در آن خون به چهار گروه اول، دوم، سوم و چهارم طبقه بندی می شد. ( در آن هنگام، جانسکی از کار کارل لندشتاینر اطلاعی نداشت، که با کشف گروه های خونی A، B و O، جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی در سال ۱۹۳۰ برای وی به ارمغان آورد ) در آن دوره، نتیجه پژوهش های یانسکی مورد توجه قرار نگرفت. در سال ۱۹۲۱ یک کمیسیون پزشکی آمریکایی طبقه بندی یانسکی را به تأیید رساند. طبقه بندی هم شکلی توسط ویلیام لورنزو ماس تشریح شد، به جز اینکه ماس چهارم برخلاف یانسکی بود که منجر به سرگردانی در انتقال خون شد تا هنگامی که استفاده از گروه بندی A ، B و O استاندارد شد.
• به اهداکنندگان داوطلبانه خون پیاپی در جمهوری چک و اسلواکی مدال یانسکی ( پلاک یانسکی ) اهدا می شود.
• راز خون، یک فیلم محصول ۱۹۵۳ چکسلواکی دربارهٔ اقدامات او.