یان وان ایک

یان وان آیک. یان وان آیک ( به فلاندری: Jan van Eyck ) یا یوهانس دی آیک، نقاش فلاندری، یکی از بهترین نقاشان سده ۱۵ ( میلادی ) در شمال اروپا بود. برداشت اشتباهی در سده ۱۶ ( میلادی ) وجود داشت که یان وان ایک را مبدع رنگ روغن معرفی می کرد. در صورتی که رنگ روغن به عنوان روشی برای تندیس های چوبی و اشیا دیگر از خیلی پیش تر وجود داشته و تئوفلیس به طور آشکار دستور نقاشی های پایه روغنی را در رساله خود در ۱۱۲۵ ( میلادی ) ارائه داده است.
البته این درست است که برادران وان آیک جزء نخستین نقاشان هلند بودند که از رنگ روغن در صفحات چوبی نقاشی استفاده می کردند؛ و همچنین به جلوه های چشمگیر تازه ای برای لعاب دادن، تکنیک خیس روی خیس، و تکنیک های دیگر دست یافتند؛ بنابراین به دلیل تسلط بر این تکنیک، به طور سنتی لقب پدر نقاشی با رنگ روغن را به او می دهند.
یان وان آیک بیشتر به عنوان برادر و هم طراز هوبرت وان آیک شناخته می شود. با این تصور که هر دوی آن ها از شهر مازک واقع در هلند ( آن هنگام ) به دنیا آمده اند.
البته نام دیگری که در این میان به عنوان مبدع رنگ های بیس روغنی از او یاد می شود استاد شهر فلمال هنرمند برجستهٔ سرزمین فلاندر، است که در سدهٔ ۱۵ میلادی با ابداع رنگ روغن فصلی نو در تجسم عمیق در فضا و پیوستگی سایه روشن ها در نقاشی گشود.
تاریخ دقیق تولد وان آیک مشخص نیست؛ تنها می دانیم ۱۳۹۵ یا کمی زودتر زاده شده است. نخستین نوشته ای که در مورد او وجود دارد از دربار یوهان سوم، دوک باواریا در لاهه هلند است. در این نوشتار اشاره شده که وان آیک بین سال های ۱۴۲۲ تا ۱۴۲۴ خدمتکار دربار به عنوان نقاش بوده است که البته دو همکار دیگر، او را یاری می رساندند. بر اساس همین نوشتار است که تاریخ تولد وی ۱۳۹۵ میلادی حدس زده شده است. نقاشی های مینیاتور در کتاب تورین میلان آئورز ( به انگلیسی: Turin - Milan Hours ) تنها آثار بر جای مانده از وی از همین دوران است. البته بیشتر این آثار در یک آتش سوزی در سال ۱۹۰۴ ( میلادی ) از بین رفت و تنها عکس هایی از آن ها باقی مانده است.
در پی مرگ دوک باواریا ( بایرن ) در ۱۴۲۵ وان آیک به خدمت فیلیپ سوم، دوک بورگوندی درآمد. او یک سال در لیل اقامت گزید و بعد به بروخه کوچ کرد و تا زمان مرگش در ۱۴۴۱ در آنجا زندگی کرد. در سده ۲۰ ( میلادی ) اسنادی منتشر شد که نشان گر فعالیت های او در دربار فیلیپ هستند.