یادگیری تلفیقی

یادگیری تلفیقی ( انگلیسی: Blended learning ) که به عنوان یادگیری ترکیبی نیز شناخته می شود، یک رویکرد آموزشی است که در آن شیوه های نوین آموزش بر خط؛ و امکانات آموزش سنتی، با هم تلفیق شده و در خدمت یک هدف مشترک آموزشی قرار می گیرند.
در این نوع آموزش، حضور جسمی آموزگار و دانش آموز هر دو لازم است. در عین حال عواملی مانند مکان و زمان و مسیر و آهنگ آموزش، تا حدودی در اختیار دانش آموز است.
[ ۱]
دانش آموز ضمن حضور در ساختمان آجری مدرسه و ارتباط مستقیم با آموزگار، از محتوای آموزشی که توسط رایانه از مکانی دیگر منتقل می شود، بهره برده و از دیگر خدمات آموزشی رایانه برخوردار می گردد. از این نوع خدمات در آموزش و تمرین و افزایش مهارتهای شغلی و حرفه ای نیز استفاده می شود. [ ۲] از آنجایی که یادگیری تلفیقی، در هر موردی تا حد زیادی وابسته به زمینه و ارتباطات خاص آن مورد است، ارائه یک تعریف قاطع جهانی که همه موارد را پوشش دهد، مشکل است. [ ۳] به ادعای پاره ای از گزارش ها، فقدان وجود یک تعریف قاطع و مورد اجماع جهانی، به نوبه خود، موانعی در راه تحقیق میزان اثربخشی یادگیری تلفیقی به وجود آورده است. [ ۴]
طبق یک مطالعه سال ۲۰۱۳م، که بارها مورد نقل قول قرار گرفته است، یادگیری تلفیقی، به عنوان ترکیبی از آموزش حضوری و غیرحضوری از طریق انتقال و تحویل معلومات توسط شبکه ارتباطی رایانه ای تعریف شده که در آن نقش سهم رایانه، نه تنها تکمیلی، بلکه بیشتر جایگزینی حضور جسمی معلم است. [ ۵] علاوه بر این، یک گزارش مطالعاتی جامع و مستند فراتحلیلی که در سال ۲۰۱۵م، با نگاهی به پیشینه یادگیری تلفیقی و با تأکید بر جدایی آموزگار و دانش آموز در شیوه آموزش غیرحضوری، تنظیم شده به مقایسه یادگیری تلفیقی و آموزش سنتی و آموزش غیرحضوری استوار به فناوری های نوین، پرداخته و نتیجه می گیرد که تمام یافته های مطالعاتی موجود، حاکی بر بازدهی بیشتر یادگیری تلفیقی از هر دو نوع دیگر است. یادگیری تلفیقی، در پاره ای از موارد هم ارز با آموزش خصوصی و آموزش ویژه تلقی می شود. [ ۶]
اصطلاحاتی نظیر یادگیری تلفیقی، آموزش ترکیبی، آموزش به واسطه فناوری، آموزش تقویت شده و یا پیشرفتهٔ شبکهٔ ارتباطی، یا آموزش در حالت گزینهٔ مخلوط و غیره، همگی در ادبیات پژوهشی استفاده شده و معنی کم و بیش واحدی را می پوشانند. هر چند مفهومی که در پس اصطلاح یادگیری تلفیقی وجود دارد اولین بار در سالهای دهه ۱۹۶۰م، متولد شد و رشد کرد، اما تا اواخر دهه ۱۹۹۰م، هیچ تعریف رسمی از آن شکل نگرفت. یکی از اولین تعاریف کاربردی از این مفهوم، در سال ۱۹۹۹م، در یک آگهی تجارتی در ارتباط با تغییر نام یک مؤسسه آموزشی مستقر در آتلانتا در مطبوعات ظاهر شد. در این آگهی قید شده بود که شرکت مزبور در حال حاضر ۲۲۰ دوره آموزشی آنلاین را برگزار می کند، اما در نظر دارد به زودی از تجهیزات شبکه ارتباطی برای برگزاری دوره های آموزشی تلفیقی، طبق اسلوب شرکت، بهره برداری کند. [ ۷] اصطلاح یادگیری تلفیقی یا ترکیبی، در بدو امر مبهم بود؛ و طیف گسترده ای از فناوری ها و انواع روشهای آموزشی و ترکیبهای مختلف بین آنها را در بر می کرفت و در نمونه هایی اصولاً از فناوری، اثر چندانی وجود نداشت. تا آنکه در سال ۲۰۰۶م، با انتشار نخستین کتاب راهنمای یادگیری تلفیقی توسط بونک و گراهام، [ الف] این اصطلاح تبلور بیشتری یافت. گراهام، گستردگی این اصطلاح را مورد بحث قرار داد و ابهام در مفاهیم آن را به چالش کشید. وی نظام آموزشی تلفیقی را نظامی تعریف کرد که در آن، آموزش حضوری و آموزش به واسطه رایانه، در کنار هم به کار گرفته می شوند. [ ۸] در گزارشی که پژوهشگر نورم فریسن، تحت عنوان «تعریف یادگیری تلفیقی» منتشر کرد، خاطر نشان نمود که در حال حاضر یادگیری تلفیقی، شامل طیفی مرکب از امکانات شبکهٔ ارتباطی و آموزش سنتی است که پیوسته، به حضور جسمی معلم نیازدارد. [ ۹]