یاخته گزنده

دانشنامه عمومی

یاخته گزنده یا نیدوسیت ( به فرانسوی: Nidocyte ) سلول های نیش زننده در بدن گزنده داران ( کیسه تنان ) است.
یاخته گزنده یاخته ای است به شکل رشته توخالی کوچک که در آن یک نخ گزنده درهم پچیده و یک نیزه کوچک وجود دارد. دارا بودن این یاخته مشخصه جانوران شاخه گزنده داران ( مرجانیان، کیسه تنان ) است. این شاخه شامل گل سان زیان، آب سان زیان، فنجان زیان، جعبه زیان، ساق زیان، مخاط زیان می شود.
یاخته های گزنده، سلول های تخصص یافته برای گرفتن طعمه هستند. این یاخته ها در اثر تحریک مکانیکی کنیدوسیل با پرتاب نماتوسیست زهری را از راه آن رشته به درون هدف وارد می کنند. نوع سم تزریقی آن نوروتوکسین، میوتوکسین یا هموتوکسین می باشد.
یاخته های گزنده به ویژه در شاخک ها ( تانتاکول ها ) زیادند و تجمع آنها ایجاد باتری می کند. بروی شاخک سلول های دفاعی هستند و از آنها هنگام شکار و دفاع استفاده می شود در این سلولها اندام خاصی به نام نماتوسیست وجود دارد. نماتوسیست ساختمان نیش زننده ای است که از نظر آناتومی یک سلول گزنده، سلولی گرد یا تخم مرغی شکل است که دارای هسته ای درشت در بخش قاعده ای است. از انتهای سلول زائده ای سخت و خار مانند به نام نیدوسیل خارج شده است. نماتوسیست ها در مرجانیان تنوع فراوانی دارند و نقش های زیادی را هم بر عهده دارند. از نظر آناتومیکی در واقع یک سلول نیدوسیت در برگیرندهٔ نماتوسیست است و قسمت نیدوسیل آن از نظر میکروسکوپ الکترونی شبیه ساختمان تاژک است.
نماتوسیست شکلی کپسول مانند دارد و می تواند حاوی مواد سمی باشد که به فلج کردن شکار کمک می کند. کپسول به حالت عادی دارای یک سرپوش است و لوله پیچ و خم خورده ای یا رشته ای که داخل کپسول قرار می گیرد. در گروهی از گزنده داران به نام آنتوزوآ، نیدوسیل وجود ندارد و به جای گردن جسم مژکی مرکب دارند. سلول نماتوسیست یک سلول دفاعی است که داخلش یک کپسول وجود دارد. کپسول در حالت استراحت سارژ است. بات ( Butt ) ، در اکثر موارد هم ضخامت کپسول است. بر اساس تنوع خارها خیلی از نماتوسیست ها را می توان جدا کرد. انتهایش رشته فیلامینی دارد. ( بات، قسمت تنه ای و قاعده ضخیم نماتوسیست شلیک شده است ) . سه نوع نماتوسیست بر حسب بات داریم که عبارتند از: پیچنده، چسبنده و نافذ.
مهم ترین ویژگی اعضای نیدارین ها وجود نماتوسیست است که اندام مختلف دارند و بنابر این در آرایه شناسی آن ها یک صفت باارزش حساب می شود. نماتوسیست ها یک کپسول ظریفی هستند که از ترکیبات مشابه کیتین تشکیل شده اند و در داخل آن رشته های نخ مانند وجود دارد که به طرف انتهای کپسول گسترش پیدا کرده است.
عکس یاخته گزنده
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس