گیمْبوتاس، ماریا (۱۹۲۱ـ۱۹۹۴)(Gimbutas, Marija)باستان شناس متولد لیتوانی و ساکن امریکا. نظریه های فمینیستی اش با عقاید سنّتی دربارۀ جامعۀ موجود در اروپای پیش از تاریخ به تقابل برخاستند. به عقیدۀ او اروپای عصر سنگ مکانی صلح آمیز و هماهنگ بود، مردان و زنان در آن جا برابر بودند، و ایزدبانوهای زندگی بخش ـ به ویژه ایزدبانوی بزرگ مادر ـ را می پرستیدند؛ هندواروپایی های مهاجم جامعه ای تحت حاکمیت مرد و خدایان ستیزه جو پدید آوردند. عقاید افراطی گیمبوتاس با ایجاد شک فراوان در اکثر دانش پژوهان این رشته روبه رو شده است، اما اکثر فمینیست ها این عقاید را با شور و شوق پذیرفتند. برخی از آثارش عبارت اند از زبان ایزدبانو (۱۹۸۹) و تمدن ایزدبانو (۱۹۹۱). شهرتش را نخست با نشر آثار محکم و معتبری چون نوشته های زیر تثبیت کرد: دوران پیش از تاریخ اروپای شرقی (۱۹۵۶) و فرهنگ های عصر مفرغ اروپای مرکزی و شرقی (۱۹۵۶). به سمت استادی در دانشگاه کالیفرنیا در لوس آنجلس منصوب شد و حفاری های مربوط به دورۀ نوسنگی را در یوگسلاوی، یونان، و ایتالیا سازمان داد و رهبری کرد. نظریه هایش را دربارۀ خدایان در کتابی با عنوان خدایان و ایزدبانوهای اروپای قدیم (۱۹۷۴) مطرح کرد. طرح نظریه های وی در دو کتاب اخیر، دربارۀ ایزدبانوی مادر به اوج خود رسیدند.
wikijoo: گیمبوتاس،_ماریا_(۱۹۲۱ـ۱۹۹۴)