گیلعاد

نوشتار زیر برگرفته از یادداشتهای آقای عبدالله شهبازی است:
به نوشته جودائیکا «گورستان و خرابه های کنیسه دماوند گواه بر قدمت استقرار یهودیان در این شهر است. در سده هفدهم بابایی بن لطف، مورخ یهودی - ایرانی، از یهودیان دماوند به عنوان یکی از هیجده جامعه یهودی یاد کرده که در جستجوی نسخه های کابالایی بودند و قربانی موج گروش اجباری به اسلام شدند. تبلیغات فرقه شابتای یادداشتهای پراکنده آقای عبدالله شهبازی در ایران با نام شموئیل بن هارون دماوندی در پیوند است. » طبق مندرجات تاریخ یهود ایران حبیب لوی، دماوند از مراکز مهم یهودیان ایران بود و گورستان کهن آنان به نام «گیلعاد» پابرجاست. لوی مدعی است که یهودیان دماوند بقایای اسرای بنی اسرائیل اند که در زمان حمله آشور به گیلعاد ( جلعاد ) دماوند کوچانده شدند. [1] این ادعا، بر بنیاد منابع معتبر تاریخی، مورد تأیید من نیست. معهذا، بر اساس منابع دوران صفوی، می دانیم که دماوند یهودیانی کثیر داشت و بخش مهمی از ایشان در زمان شاه عباس دوّم به اسلام گرویدند. منابع یهودی این گروش را «اجباری» می دانند و جدیدالاسلام های دماوند را از «یهودیان مخفی» می خوانند. * حاج نحمیا مروتی، حاج اسماعیل اخوان ( یزقل شمعون ) ، اسحاق یونسی ( اسحاق یوحنا ) ، عزیزالله مروتی و بنیامین یهودا بنیانگذاران مدرسه آلیانس اسرائیلی در دماوند بودند. پس از صدور اعلامیه بالفور ( 2 نوامبر 1917 ) اوّلین سازمان صهیونیستی ایران با نام «انجمن تقویت زبان عبری» تأسیس شد که اندکی بعد «انجمن صیونیت ایران» نام گرفت. یهودیان دماوند در این سازمان نقش برجسته داشتند و عزیزالله یوحنا دماوندی ( راب نعیم ) منشی آن بود. بر بنیاد «یهودیان مخفی» دماوند در سده های نوزدهم و بیستم میلادی بابی گری و بهائی گری در این خطه گسترش فراوان یافت. میرزا نبی دماوندی از بابیانی بود که در جریان ترور نافرجام ناصرالدین شاه اعدام شد.
... [مشاهده متن کامل]