گیرْشْمَن، رومَن (۱۸۹۵ـ۱۹۷۹)(Ghirshman, Roman)
باستان شناس، تاریخ نگار و خاورشناس فرانسوی. در خانواده ای ثروتمندِ یهودی به دنیا آمد. در ۱۹۱۴ سرباز ارتش روسیۀ شد. در ۱۹۱۷ به اردوی ضد انقلاب پیوست و پس از پیروزی کمونیست ها به استانبول گریخت. مدتی را نیز در کیبوتص در نزدیکی شهر باستانی قیصریه در فلسطین گذراند. در ۱۹۲۳ به فرانسه کوچید و در آن جا یک دورۀ فشردۀ مطالعاتی را آغاز کرد و تحصیلات عالی خود را در مدرسۀ لوور پاریس در زبان شناسی شرقی و نیز مدرسۀ مطالعات عالی به پایان برد. در ۱۹۴۸ از دانشگاه سوربون در رشتۀ باستان شناسی دانشنامۀ دکتری گرفت. در ۱۹۳۱ به سرپرستی «هیئت اعزامی باستان شناسی» در ایران منصوب شد و پس از آن تا ۱۹۷۲ به کاوش های باستان شناختی در ایران و افغانستان پرداخت و در جاهایی مانند تپۀ گیان در نزدیکی نهاوند، تپه های سیلکِ کاشان، بگرام افغانستان (۱۹۴۱ـ۱۹۴۳)، شوش (از ۱۹۴۶) و مسجد سلیمان (۱۹۴۸، ۱۹۶۸ـ۱۹۷۲) کاوش انجام داد. مهم ترین کشفیات او در این کاوش ها در چُغازنبیل، نزدیک شوش، به دست آمد. در ۱۹۶۵ عضو فرهنگستان کتیبه ها و ادبیات شد. از آثارش: کاوش های تپۀ گیان، نزدیک نهاوند، ۱۹۳۱ـ۱۹۳۲ (پاریس، ۱۹۳۵)؛ کاوش های سیلک نزدیک کاشان، ۱۹۳۳، ۱۹۳۴، ۱۹۳۷ (پاریس، ۱۹۳۸)؛ بیشاپور، موزاییک های ساسانی (پاریس، ۱۹۵۶، ۱۹۷۱)؛ بگرام، پژوهش های باستان شناختی و تاریخی دربارۀ کوشان ها (قاهره، ۱۹۴۵)؛ ایران از آغاز تا اسلام (پاریس، ۱۹۵۱) که به فارسی ترجمه شده است (۱۳۳۶ش)؛ پارت ها و ساسانیان (پاریس، ۱۹۶۲).←چغازنبیل،_زیگورات
باستان شناس، تاریخ نگار و خاورشناس فرانسوی. در خانواده ای ثروتمندِ یهودی به دنیا آمد. در ۱۹۱۴ سرباز ارتش روسیۀ شد. در ۱۹۱۷ به اردوی ضد انقلاب پیوست و پس از پیروزی کمونیست ها به استانبول گریخت. مدتی را نیز در کیبوتص در نزدیکی شهر باستانی قیصریه در فلسطین گذراند. در ۱۹۲۳ به فرانسه کوچید و در آن جا یک دورۀ فشردۀ مطالعاتی را آغاز کرد و تحصیلات عالی خود را در مدرسۀ لوور پاریس در زبان شناسی شرقی و نیز مدرسۀ مطالعات عالی به پایان برد. در ۱۹۴۸ از دانشگاه سوربون در رشتۀ باستان شناسی دانشنامۀ دکتری گرفت. در ۱۹۳۱ به سرپرستی «هیئت اعزامی باستان شناسی» در ایران منصوب شد و پس از آن تا ۱۹۷۲ به کاوش های باستان شناختی در ایران و افغانستان پرداخت و در جاهایی مانند تپۀ گیان در نزدیکی نهاوند، تپه های سیلکِ کاشان، بگرام افغانستان (۱۹۴۱ـ۱۹۴۳)، شوش (از ۱۹۴۶) و مسجد سلیمان (۱۹۴۸، ۱۹۶۸ـ۱۹۷۲) کاوش انجام داد. مهم ترین کشفیات او در این کاوش ها در چُغازنبیل، نزدیک شوش، به دست آمد. در ۱۹۶۵ عضو فرهنگستان کتیبه ها و ادبیات شد. از آثارش: کاوش های تپۀ گیان، نزدیک نهاوند، ۱۹۳۱ـ۱۹۳۲ (پاریس، ۱۹۳۵)؛ کاوش های سیلک نزدیک کاشان، ۱۹۳۳، ۱۹۳۴، ۱۹۳۷ (پاریس، ۱۹۳۸)؛ بیشاپور، موزاییک های ساسانی (پاریس، ۱۹۵۶، ۱۹۷۱)؛ بگرام، پژوهش های باستان شناختی و تاریخی دربارۀ کوشان ها (قاهره، ۱۹۴۵)؛ ایران از آغاز تا اسلام (پاریس، ۱۹۵۱) که به فارسی ترجمه شده است (۱۳۳۶ش)؛ پارت ها و ساسانیان (پاریس، ۱۹۶۲).←چغازنبیل،_زیگورات
wikijoo: گیرشمن،_رومن_(۱۸۹۵ـ۱۹۷۹)