گویش باصری یکی از گویش های زبان فارسی است که توسط مردم باصری مورد استفاده قرار می گیرد. مردم عامهٔ باصری در صحبت کردن اغلب کلماتی به کار می برند که ریشه ای در زبان های پارسی باستان و پهلوی دارد و واژه ها و ترکیب های ناآشنای عربی در آن به ندرت یافت می شود که علت اصلی آن زندگی مردم ایل باصری در کوهستان ها، عدم یکجانشینی و ارتباط کم با مناطق شهری بوده است که پیامد آن آلوده نشدن این گویش به وام واژه های مختلف، به خصوص واژگان مربوط به زبان عربی بوده است.
... [مشاهده متن کامل]
این گویش در قسمت های مرکزی استان فارس و به خصوص در میان عشایر کوچندهٔ باصری استفاده می شود. سایر باصری هایی که یکجانشین شده اند در شهرها و روستاهای شهرستان های اقلید، پاسارگاد، جهرم، مرودشت، شیراز، خرم بید، لارستان و سروستان زندگی می کنند.
بین گویش باصری با زبان فارسی معیار از منظر واج شناسی و دستور زبان تفاوت های جزئی وجود دارد، در حالی که بین این دو، نظام معنایی متفاوتی در جریان است و فریب واژه ها، چوب واژه ها، فرش واژه ها، رنگ واژه ها، نام واژه های گوسفندان، اصطلاحات و ضرب المثل ها و به کارگیری واژه ها در بافت معنایی متفاوت از زبان فارسی معیار از ویژگی های بارز گویش باصری به شمار می رود. کتاب فرهنگ گویش ایل باصری نیز توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده است.
گویش باصری دارای ۶ واکه ساده /:u:/ , /æ/ , /e/ , /a/ , /i/ , /ɒ/ و ۴ واکه مرکب /ow/ , /ey/ , /oy/ , /æi/ است.
گویش باصری دارای ۲۱ همخوان است درحالی که فارسی معیار از ۲۳ همخوان برخوردار است. در این گویش واج «ژ» استفاده نمی شود و با واج «ج» جایگزین می شود ( مثال: مجگان به جای مژگان ) و همچنین واج های «غ» و «ق» هر دو «ق» در نظر گرفته می شوند.
عمدهٔ تفاوت های گویش باصری با فارسی معیار در تلفظ و واژگان زبان فارسی می باشد و به ندرت تفاوت های ساختاری در آن یافت می شود.
اغلب فعل هایی که در فارسی رسمی تلفظ می شوند در گویش باصری به صورتی دیگر مورد استفاده قرار می گیرند:
ضمیر گوینده پیوسته ( اول شخص مفرد متصل ) در این گویش به گونه ای دیگر تلفظ می شود:
اسامی معرفه بر خلاف فارسی معیار در این گویش نشانه دارند و مورد استفاده قرار می گیرد. اسم معرفه همانند the در انگلیسی یا ال در عربی به معنی کسی یا چیزی که می شناسیم می باشد. «و» که به آخر کلمات افزوده می شود همان نشانهٔ معرفه این گویش است:
... [مشاهده متن کامل]
این گویش در قسمت های مرکزی استان فارس و به خصوص در میان عشایر کوچندهٔ باصری استفاده می شود. سایر باصری هایی که یکجانشین شده اند در شهرها و روستاهای شهرستان های اقلید، پاسارگاد، جهرم، مرودشت، شیراز، خرم بید، لارستان و سروستان زندگی می کنند.
بین گویش باصری با زبان فارسی معیار از منظر واج شناسی و دستور زبان تفاوت های جزئی وجود دارد، در حالی که بین این دو، نظام معنایی متفاوتی در جریان است و فریب واژه ها، چوب واژه ها، فرش واژه ها، رنگ واژه ها، نام واژه های گوسفندان، اصطلاحات و ضرب المثل ها و به کارگیری واژه ها در بافت معنایی متفاوت از زبان فارسی معیار از ویژگی های بارز گویش باصری به شمار می رود. کتاب فرهنگ گویش ایل باصری نیز توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده است.
گویش باصری دارای ۶ واکه ساده /:u:/ , /æ/ , /e/ , /a/ , /i/ , /ɒ/ و ۴ واکه مرکب /ow/ , /ey/ , /oy/ , /æi/ است.
گویش باصری دارای ۲۱ همخوان است درحالی که فارسی معیار از ۲۳ همخوان برخوردار است. در این گویش واج «ژ» استفاده نمی شود و با واج «ج» جایگزین می شود ( مثال: مجگان به جای مژگان ) و همچنین واج های «غ» و «ق» هر دو «ق» در نظر گرفته می شوند.
عمدهٔ تفاوت های گویش باصری با فارسی معیار در تلفظ و واژگان زبان فارسی می باشد و به ندرت تفاوت های ساختاری در آن یافت می شود.
اغلب فعل هایی که در فارسی رسمی تلفظ می شوند در گویش باصری به صورتی دیگر مورد استفاده قرار می گیرند:
ضمیر گوینده پیوسته ( اول شخص مفرد متصل ) در این گویش به گونه ای دیگر تلفظ می شود:
اسامی معرفه بر خلاف فارسی معیار در این گویش نشانه دارند و مورد استفاده قرار می گیرد. اسم معرفه همانند the در انگلیسی یا ال در عربی به معنی کسی یا چیزی که می شناسیم می باشد. «و» که به آخر کلمات افزوده می شود همان نشانهٔ معرفه این گویش است:
