گوئِریکه، اوتو فون (۱۶۰۲ـ۱۶۸۶)(Guericke, Otto von)
فیزیک دان و سیاستمدار آلمانی. پمپ هوا را اختراع کرد و وجود فشار جَوّ را به اثبات رسانید. اولین ماشین تولید الکتریسیتۀ ساکن را نیز او ساخت. گوئریکه ضمن تلاش برای تولید خلأ موفق به ساخت پمپ هوا شد. این تلاش برای آزمودن نظر رنه دکارت، ریاضی دان فرانسوی، بود که فضا را سرشار از ماده می دانست. در ۱۶۴۷، گوئریکه با کره ای مسی آزمایش می کرد و با خارج کردن هوای آن از راه دهانه ای در ته آن سبب شد کره درهم پیچد با این حال، وقتی محفظه ای محکم تر انتخاب کرد، موفق شد بدون درهم شکستن محفظه، هوای آن را تخلیه کند. همچنین، نشان داد که شمع درون محفظه هم زمان با خروج هوا خاموش می شود. به این ترتیب، این نظر که خلأ ممکن نیست، رفته رفته اعتبارش را ازدست داد. او برای نمایش نیروی عظیمی که فشار جوّ بر محفظۀ تخلیه شده وارد می آورد، آزمایش های گوناگونی اجرا کرد. در ۱۶۵۷، دو نیمکرۀ مسی را، که لبه هایی چسبان داشتند، در کنار هم قرار داد و هوای داخل کره را از محفظه خارج کرد. سپس، دو گروه اسب را از دو طرف به دو نیمکره بست و نشان داد که اسب ها نمی توانند آن دو را از هم جدا کنند. همین که هوا وارد محفظۀ بین دو نیمکره می شد، به آسانی از هم جدا شدند. گوئریکه تحقیقاتش را در زمینۀ کاهش فشار جوّ برحسب ارتفاع از سطح زمین و دربارۀ ارتباط بین فشار جوّ و وضع آب و هوا ادامه داد. در ۱۶۶۰، با استفاده از فشارسنج آبی وضع هوا را پیش بینی کرد و برای جمع آوری اطلاعات لازم، پیشنهاد تأسیس ایستگاه های زنجیره ای هواشناسی را مطرح کرد. همچنین، هنگام آزمایش با کره ای از گوگرد برای بررسی خواص مغناطیسی آن کشف کرد که کره براثر مالش بار الکتریکی ساکن پیدا می کند. به همین سبب، تحقیقات بعدی اش او را به ساخت ماشین اولیه ای برای تولید الکتریسیتۀ ساکن رهنمون شد. گوئریکه نشان داد آهن بر اثر چکش کاری در امتداد شمال ـ جنوب دارای خاصیت مغناطیسی می شود. گوئریکه در ماگدبورگ زاده شد و در چند دانشگاه آلمان درس خواند. سپس، به ماگدبورگ بازگشت و عضو شورای شهر شد. در ۱۶۳۱، بیشتر جمعیت ۴۰هزار نفری ماگدبورگ طی جنگ سی ساله قتل عام شدند و گوئریکه به برونسویک و ارفورت نقل مکان کرد. در آن جا، در مقام مهندس به استخدام دولت سوئد درآمد و بعد از آن هم به دولت ساکسونی خدمت کرد. گوئریکه در مقام نمایندۀ ماگدِبورگ با چند قدرت اشغالگر، ازجمله فرانسوی ها، هابسبورگی ها، و سوئدی ها، به مذاکره پرداخت و در همین مقام، در کنفرانس های متعددی نیز شرکت کرد. از ۱۶۴۶ تا ۱۶۷۶، شهردار ماگدبورگ بود.
فیزیک دان و سیاستمدار آلمانی. پمپ هوا را اختراع کرد و وجود فشار جَوّ را به اثبات رسانید. اولین ماشین تولید الکتریسیتۀ ساکن را نیز او ساخت. گوئریکه ضمن تلاش برای تولید خلأ موفق به ساخت پمپ هوا شد. این تلاش برای آزمودن نظر رنه دکارت، ریاضی دان فرانسوی، بود که فضا را سرشار از ماده می دانست. در ۱۶۴۷، گوئریکه با کره ای مسی آزمایش می کرد و با خارج کردن هوای آن از راه دهانه ای در ته آن سبب شد کره درهم پیچد با این حال، وقتی محفظه ای محکم تر انتخاب کرد، موفق شد بدون درهم شکستن محفظه، هوای آن را تخلیه کند. همچنین، نشان داد که شمع درون محفظه هم زمان با خروج هوا خاموش می شود. به این ترتیب، این نظر که خلأ ممکن نیست، رفته رفته اعتبارش را ازدست داد. او برای نمایش نیروی عظیمی که فشار جوّ بر محفظۀ تخلیه شده وارد می آورد، آزمایش های گوناگونی اجرا کرد. در ۱۶۵۷، دو نیمکرۀ مسی را، که لبه هایی چسبان داشتند، در کنار هم قرار داد و هوای داخل کره را از محفظه خارج کرد. سپس، دو گروه اسب را از دو طرف به دو نیمکره بست و نشان داد که اسب ها نمی توانند آن دو را از هم جدا کنند. همین که هوا وارد محفظۀ بین دو نیمکره می شد، به آسانی از هم جدا شدند. گوئریکه تحقیقاتش را در زمینۀ کاهش فشار جوّ برحسب ارتفاع از سطح زمین و دربارۀ ارتباط بین فشار جوّ و وضع آب و هوا ادامه داد. در ۱۶۶۰، با استفاده از فشارسنج آبی وضع هوا را پیش بینی کرد و برای جمع آوری اطلاعات لازم، پیشنهاد تأسیس ایستگاه های زنجیره ای هواشناسی را مطرح کرد. همچنین، هنگام آزمایش با کره ای از گوگرد برای بررسی خواص مغناطیسی آن کشف کرد که کره براثر مالش بار الکتریکی ساکن پیدا می کند. به همین سبب، تحقیقات بعدی اش او را به ساخت ماشین اولیه ای برای تولید الکتریسیتۀ ساکن رهنمون شد. گوئریکه نشان داد آهن بر اثر چکش کاری در امتداد شمال ـ جنوب دارای خاصیت مغناطیسی می شود. گوئریکه در ماگدبورگ زاده شد و در چند دانشگاه آلمان درس خواند. سپس، به ماگدبورگ بازگشت و عضو شورای شهر شد. در ۱۶۳۱، بیشتر جمعیت ۴۰هزار نفری ماگدبورگ طی جنگ سی ساله قتل عام شدند و گوئریکه به برونسویک و ارفورت نقل مکان کرد. در آن جا، در مقام مهندس به استخدام دولت سوئد درآمد و بعد از آن هم به دولت ساکسونی خدمت کرد. گوئریکه در مقام نمایندۀ ماگدِبورگ با چند قدرت اشغالگر، ازجمله فرانسوی ها، هابسبورگی ها، و سوئدی ها، به مذاکره پرداخت و در همین مقام، در کنفرانس های متعددی نیز شرکت کرد. از ۱۶۴۶ تا ۱۶۷۶، شهردار ماگدبورگ بود.
wikijoo: گویریکه،_اوتو_فون_(۱۶۰۲ـ۱۶۸۶)