گویا، فرانسیسکو (۱۷۴۶ـ ۱۸۲۸)(Goya, Francisco)
تابلوی دوم ماه مه 1808، اثر فرانسیسکو گویا
نقاش و حکاک باسمه کار اسپانیایی. از شخصیت های اصلی هنر اروپایی شناخته شده است. تمامی جنبه های زندگی اسپانیایی را تصویر کرد؛ ازجمله تک چهره، مشتمل بر تک چهره های خانوادۀ سلطنتی، صحنه های دینی، صحنه های جنگی، و زندگی عادی روزمره. در اواخر عمر، آثاری غریب و کابوس وار، با عنوان «نقاشی های سیاه»، پدید آورد، همچون ساتورن فرزندش را می بلعد (ح ۱۸۲۲؛ پرادو، مادرید). در مجموعه چاپنقش های تیزابیاش، ازجمله فجایع جنگ (۱۸۱۰ـ ۱۸۱۴)، مصایب تهاجم فرانسه به اسپانیا را به تصویر کشید. گویا در آراگون به دنیا آمد. پس از هنرآموزی در ایتالیا، به اسپانیا بازگشت. در ۱۷۸۹ نقاش دربار شارل چهارم، پادشاه اسپانیا، شد. ویژگی شهوانی دو نقاشی اش با نام های مایای برهنه و مایای جامه آراسته (ح ۱۸۰۰ـ ۱۸۰۵؛ پرادو، مادرید)، چنان رسوایی بزرگی برپا کرد که او را به دادگاه تفتیش عقاید کشاند. تابلوی تیرباران های شورشیان سوم ماه مه۱۸۰۸ (۱۸۱۴؛ پرادو، مادرید) را که اثری بی پروا در محکوم کردن وحشیگریِ جنگ است، به فردیناند هفتم اهدا کرد. بعدها با تأثیر بسیار از رامبرانت (به گفتۀ خودش «رامبرانت، ولاسکز و طبیعت» سه راهنمای او بوده اند)، به استفاده از تکرنگ های کدر روآورد. در تابلوی دختر شیرفروش بوردو، که از آخرین کارهای اوست، استفادۀ بسیار آزادانه اش از رنگ مشهود است. گویا در ۱۷۹۲ به سبب بیماری سختی، شنوایی اش را ازدست داد، و موقعیتش طی دوران تهاجم ناپلئون به اسپانیا و پس از آن متزلزل گردید. هنگامی که فردیناند هفتم از کشور رانده شد، نقاشی در دستگاه ژوزف بناپارت، غاصب تاج و تخت، را پی گرفت. با بازگشت فردیناند به سلطنت، عفو شد، لیکن محیط دربار را نامساعد یافت و در ۱۸۲۴، اجازه خواست تا به فرانسه نقل مکان کند؛ چند سال پایان عمرش را در شهر بوردو، فرانسه، به سر برد. ازجمله پیچیدگی ها و تناقض های زندگی و هنر گویا، خرسندی از زندگی در دربار بود؛ چرا که در عین فراغِ بال هنرمندانه، فردی انقلابی بود و به نهادهای حکومتی نگرشی سخت انتقادآمیز داشت، میهن پرست بود و از جنگ عمیقاً نفرت داشت. تک چهره هایی که از شارل چهارم و ملکه اش کشید، به نحو بی رحمانه ای ناخوشایندند، حال آن که در تابلویی دیگر شئونات خانوادۀ سلطنتی را در نقاشی گروهیِ باشکوه خانوادۀ شارل چهارم (پرادو، مادرید) تصویرکرده است. جنگ، منبع الهام شاهکار اندوه بار تیرباران های سوم ماه مه ۱۸۰۸ بود که بعدها ادوار مانه را به اجرای تابلوی اعدام امپراتور ماکسیمیلیان برانگیخت.
تابلوی دوم ماه مه 1808، اثر فرانسیسکو گویا
نقاش و حکاک باسمه کار اسپانیایی. از شخصیت های اصلی هنر اروپایی شناخته شده است. تمامی جنبه های زندگی اسپانیایی را تصویر کرد؛ ازجمله تک چهره، مشتمل بر تک چهره های خانوادۀ سلطنتی، صحنه های دینی، صحنه های جنگی، و زندگی عادی روزمره. در اواخر عمر، آثاری غریب و کابوس وار، با عنوان «نقاشی های سیاه»، پدید آورد، همچون ساتورن فرزندش را می بلعد (ح ۱۸۲۲؛ پرادو، مادرید). در مجموعه چاپنقش های تیزابیاش، ازجمله فجایع جنگ (۱۸۱۰ـ ۱۸۱۴)، مصایب تهاجم فرانسه به اسپانیا را به تصویر کشید. گویا در آراگون به دنیا آمد. پس از هنرآموزی در ایتالیا، به اسپانیا بازگشت. در ۱۷۸۹ نقاش دربار شارل چهارم، پادشاه اسپانیا، شد. ویژگی شهوانی دو نقاشی اش با نام های مایای برهنه و مایای جامه آراسته (ح ۱۸۰۰ـ ۱۸۰۵؛ پرادو، مادرید)، چنان رسوایی بزرگی برپا کرد که او را به دادگاه تفتیش عقاید کشاند. تابلوی تیرباران های شورشیان سوم ماه مه۱۸۰۸ (۱۸۱۴؛ پرادو، مادرید) را که اثری بی پروا در محکوم کردن وحشیگریِ جنگ است، به فردیناند هفتم اهدا کرد. بعدها با تأثیر بسیار از رامبرانت (به گفتۀ خودش «رامبرانت، ولاسکز و طبیعت» سه راهنمای او بوده اند)، به استفاده از تکرنگ های کدر روآورد. در تابلوی دختر شیرفروش بوردو، که از آخرین کارهای اوست، استفادۀ بسیار آزادانه اش از رنگ مشهود است. گویا در ۱۷۹۲ به سبب بیماری سختی، شنوایی اش را ازدست داد، و موقعیتش طی دوران تهاجم ناپلئون به اسپانیا و پس از آن متزلزل گردید. هنگامی که فردیناند هفتم از کشور رانده شد، نقاشی در دستگاه ژوزف بناپارت، غاصب تاج و تخت، را پی گرفت. با بازگشت فردیناند به سلطنت، عفو شد، لیکن محیط دربار را نامساعد یافت و در ۱۸۲۴، اجازه خواست تا به فرانسه نقل مکان کند؛ چند سال پایان عمرش را در شهر بوردو، فرانسه، به سر برد. ازجمله پیچیدگی ها و تناقض های زندگی و هنر گویا، خرسندی از زندگی در دربار بود؛ چرا که در عین فراغِ بال هنرمندانه، فردی انقلابی بود و به نهادهای حکومتی نگرشی سخت انتقادآمیز داشت، میهن پرست بود و از جنگ عمیقاً نفرت داشت. تک چهره هایی که از شارل چهارم و ملکه اش کشید، به نحو بی رحمانه ای ناخوشایندند، حال آن که در تابلویی دیگر شئونات خانوادۀ سلطنتی را در نقاشی گروهیِ باشکوه خانوادۀ شارل چهارم (پرادو، مادرید) تصویرکرده است. جنگ، منبع الهام شاهکار اندوه بار تیرباران های سوم ماه مه ۱۸۰۸ بود که بعدها ادوار مانه را به اجرای تابلوی اعدام امپراتور ماکسیمیلیان برانگیخت.
wikijoo: گویا،_فرانسیسکو_(۱۷۴۶ـ_۱۸۲۸)