گونه های چینی

چینی شاخه ای از زبان های چینی - تبتی است که شامل صدها زبان گونهٔ متفاوت و بدون فهم متقابل نسبت به هم است. این تفاوت ها از تفاوت بین زبان های رومی گسترده ترند و به ویژه در جنوب شرقی کوهستانی چین، بیشتر به چشم می آیند. گونه ها به طور معمول در چند گروه به نام های ماندارین، وو، مین، شیانگ، گن، هاکا و یوئی دسته بندی می شوند.
گونه های چینی بیشتر در واج شناسی و تا حد کمتری در واژگان و نحو با یکدیگر تفاوت دارند. گونه های جنوبی نسبت به گونه های شمالی و مرکزی تمایل کمتری برای استفاده از همخوان های اولیه دارند، اما بیشتر اوقات همخوان های نهایی چینی میانه را حفظ می کنند. همه آن ها دارای نواخت واجی هستند ولی گونه های شمالی متمایل به تمایز لحنی کمتری نسبت به گونه های جنوبی هستند. بسیاری از آن ها دارای نواخت ساندی هستند که پیچیده ترین الگوهای آن در مناطق ساحلی از چجیانگ تا شرق گوانگ دونگ است.
چینی معیار گونه ای از ماندارین است که واج های خود را از لهجه پکنی این زبان، واژگانش را از گروه ماندارین و دستور زبانش را از ادبیات زبان های نوین نوشتاری گرفته است. این زبان یکی از زبان رسمی چین است. ماندارین تایوانی زبان رسمی تایوان و ماندارین سنگاپوری نیز یکی از چهار زبان رسمی سنگاپور است. زبان چینی، به طور اختصاصی چینی ماندارین، یکی از شش زبان رسمی سازمان ملل متحد است.
نسبت شمار زبان اول گویشوران چینی
در سرتاسر کشور چین زبان ها و گویش های مختلفی وجود دارد که اختلاف و فرق اکثر آن ها در چگونگی تلفّظ هجاها می باشد که در بالا توضیح داده شد. مثلاً یک هجا در زبان یک ناحیه با یک آهنگ خاص یک معنی می دهد و در ناحیه ای دیگر با همان طرز بیان و آهنگ معنی دیگر. مثلاً همان طور گفته شد زبان رسمی یا ماندارین دارای ۴ آهنگ ولی زبان کانتونی ( یوئه ) که در جنوب این کشور در استان گوانگدونگ ( کانتون ) رایج است دارای ۸ آهنگ برای تلفّظ هجاها می باشد.
انواع و تعداد سخنوران شاخه های اصلی زبانهای چینی، برگرفته از آمار یا تخمین ( ۲۰۱۹ ) و گردشده:[ ۱] [ ۲] [ ۳]
بیشتر تکواژها در گونه های چینی به صورت تک هجا از واژگان چینی کهن ریشه گرفته اند. برای مثال: