گورْخانیان (حک: ۵۱۹ـ۶۰۷ق)
سلسله ای از شاهان قراختایی ماوراءالنهر. گروهی از زردپوستان قراختای (چین) به رهبری یلوتاشه ملقب به گورخان ، پس از بیرون رانده شدن از چین ، از طریق مغولستان غربی و سرزمین قرقیزها به همسایگی بلاساغون و کاشغر رسیدند و به خان این شهر در برابر ترکان چادرنشین مهاجم یاری رساندند. پس از آن خان را نیز خلع کردند و حکومت گورخانیان را تشکیل دادند و بلاساغون را به پایتختی برگزیدند. قلمرو آن ها در سرزمین های شرقی ماوراءالنهر گسترش یافت و اوزجند و ختن نیز به تصرفشان درآمد. پس از شکست سلطان سنجر در قطوان (۵۳۶ ق)، ماوراءالنهر ۸۰ سال به دست آنان افتاد. اتسز خوارزمشاه برای آن که گورخانیان متعرض خاک او نشوند، باج گزار ایشان شد، اما سلطان محمد خوارزمشاه به وسیلۀ اتحاد با حاکم سمرقند و پادشاه قوم ناپال ، حکومت ایشان را برانداخت. این مردم از خط ، فرهنگ و تمدن بهره داشتند. قلمرو سابق این قوم را امروزه سرزمین های جمهوری قرقیزستان و جنوب شرقی جمهوری قزاقستان و ایالت سین کیانگ در جمهوری چین تشکیل می دهد.
سلسله ای از شاهان قراختایی ماوراءالنهر. گروهی از زردپوستان قراختای (چین) به رهبری یلوتاشه ملقب به گورخان ، پس از بیرون رانده شدن از چین ، از طریق مغولستان غربی و سرزمین قرقیزها به همسایگی بلاساغون و کاشغر رسیدند و به خان این شهر در برابر ترکان چادرنشین مهاجم یاری رساندند. پس از آن خان را نیز خلع کردند و حکومت گورخانیان را تشکیل دادند و بلاساغون را به پایتختی برگزیدند. قلمرو آن ها در سرزمین های شرقی ماوراءالنهر گسترش یافت و اوزجند و ختن نیز به تصرفشان درآمد. پس از شکست سلطان سنجر در قطوان (۵۳۶ ق)، ماوراءالنهر ۸۰ سال به دست آنان افتاد. اتسز خوارزمشاه برای آن که گورخانیان متعرض خاک او نشوند، باج گزار ایشان شد، اما سلطان محمد خوارزمشاه به وسیلۀ اتحاد با حاکم سمرقند و پادشاه قوم ناپال ، حکومت ایشان را برانداخت. این مردم از خط ، فرهنگ و تمدن بهره داشتند. قلمرو سابق این قوم را امروزه سرزمین های جمهوری قرقیزستان و جنوب شرقی جمهوری قزاقستان و ایالت سین کیانگ در جمهوری چین تشکیل می دهد.
wikijoo: گورخانیان