باغچال یا گودال باغچه به حیاطی می گویند که پایین تر از سطح زمین ساخته شده باشد. این گونه از حیاط ها عموماً در مناطق گرم و خشک دیده می شود.
در معماری سنتی ایرانی، در وسط حیاط مرکزی ساخته می شده است و یک طبقه در داخل زمین فرومی رفته است. نمونه های این فضا در اقلیم های بسیار خشک کویری از جمله در کاشان، نائین و یزد دیده می شود. گودال باغچه علاوه بر تأمین خاک مورد نیاز خشت های استفاده شده در بنا، امکان دسترسی به آب قنات را هم فراهم می کرده است. این مسئله، در شهرهایی مثل نائین که یک شبکهٔ پیچیدهٔ قنات داخل شهر داشته اند بسیار مهم بوده است؛ بنابراین معمولاً در گودال باغچه آب روانی می بینیم که حوض میانی را پر می کرده و سر ریز آن به خانه های دیگر می رفته است. در حاشیهٔ این حیاط اغلب رواق و گاه چند اتاق به شکلی نیمه باز ساخته می شده و کاشت درخت انار، پسته و انجیر در این گودال باغچه ها مرسوم بوده است. با توجه به کوچکتر و پایین تر بودن این حیاط ها و استفاده از رطوبت و خنکی زمین، علاوه بر رطوبت گیاهان و خنکی آب، در واقع فضایی به مراتب اقلیمی تر از حیاط شکل می گرفته است. گودال باغچهٔ خانهٔ پیرنیا در نائین و مسجد آقابزرگ در کاشان نمونه های خوبی از این فضاها هستند. معماری خانه طباطبایی ها به شیوه گودال باغچه متقارن و درون گرا است، در کویر خانه ها را گود می ساختند تا بنا عایق حرارت و صدا بوده و دسترسی به آب قنات هم راحت تر و در مقابل زلزله مقاوت تر باشد.
... [مشاهده متن کامل]
تبدیل حیاط های بسته به پادیاو و گودال باغچه با تاکید بر معماری درونگرایانه ایرانی فضای ایمن و راحت را که با روحیات فرهنگی ایرانیان سازگار بود ایجاد میکرد. قابل به ذکر است که این فضا به دلیل گود بودن نسبت به بقیه ساختمان با توجه به حمایت بستر زمین مقاوم بودن بنا در برابر زلزله را بیشتر میکرد و همانطور که در تابستان خنک بود با اقلیم زمستان هم سازگاری داشت و در فصل سرد سال فضای گرم تری ایجاد میکرد.
در معماری سنتی ایرانی، در وسط حیاط مرکزی ساخته می شده است و یک طبقه در داخل زمین فرومی رفته است. نمونه های این فضا در اقلیم های بسیار خشک کویری از جمله در کاشان، نائین و یزد دیده می شود. گودال باغچه علاوه بر تأمین خاک مورد نیاز خشت های استفاده شده در بنا، امکان دسترسی به آب قنات را هم فراهم می کرده است. این مسئله، در شهرهایی مثل نائین که یک شبکهٔ پیچیدهٔ قنات داخل شهر داشته اند بسیار مهم بوده است؛ بنابراین معمولاً در گودال باغچه آب روانی می بینیم که حوض میانی را پر می کرده و سر ریز آن به خانه های دیگر می رفته است. در حاشیهٔ این حیاط اغلب رواق و گاه چند اتاق به شکلی نیمه باز ساخته می شده و کاشت درخت انار، پسته و انجیر در این گودال باغچه ها مرسوم بوده است. با توجه به کوچکتر و پایین تر بودن این حیاط ها و استفاده از رطوبت و خنکی زمین، علاوه بر رطوبت گیاهان و خنکی آب، در واقع فضایی به مراتب اقلیمی تر از حیاط شکل می گرفته است. گودال باغچهٔ خانهٔ پیرنیا در نائین و مسجد آقابزرگ در کاشان نمونه های خوبی از این فضاها هستند. معماری خانه طباطبایی ها به شیوه گودال باغچه متقارن و درون گرا است، در کویر خانه ها را گود می ساختند تا بنا عایق حرارت و صدا بوده و دسترسی به آب قنات هم راحت تر و در مقابل زلزله مقاوت تر باشد.
... [مشاهده متن کامل]
تبدیل حیاط های بسته به پادیاو و گودال باغچه با تاکید بر معماری درونگرایانه ایرانی فضای ایمن و راحت را که با روحیات فرهنگی ایرانیان سازگار بود ایجاد میکرد. قابل به ذکر است که این فضا به دلیل گود بودن نسبت به بقیه ساختمان با توجه به حمایت بستر زمین مقاوم بودن بنا در برابر زلزله را بیشتر میکرد و همانطور که در تابستان خنک بود با اقلیم زمستان هم سازگاری داشت و در فصل سرد سال فضای گرم تری ایجاد میکرد.
