گواتر

غم باد یا گواتر ( به انگلیسی: goitre ) ، به معنای هر نوع بزرگ شدگی غیرطبیعی غده تیروئید است. گواتر علل متعددی می تواند داشته باشد. از اختلالات عملکردی تا علل ناشناخته در ایجاد آن می توانند مطرح باشند. [ ۱] گواتر یکی از بیماری های شایع است که به ویژه در نوجوانان ( سنین مدرسه ) از شیوع بالایی برخوردار است. گواتر در دختران جوان و دارای اضافه وزن و در افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی می کنند شایع تر است. گاهی دیده شده است میزان شیوع گواتر در بانوان ۸ برابر مردان است. از نظر عملکردی، گواتر به سه نوع گواتر ساده، کم کار و پرکار تقسیم می شود. شایع ترین نوع گواتر، گواتر ساده است که در این نوع فقط اندازه غده تیروئید بزرگ می شود، ولی میزان هورمون های تیروئید طبیعی است. لذا علامت چندانی به جز بزرگی غده ندارد. گواتر نوعی هایپرپلازی است که ناشی از کمبود ید است.
ارث، کمبود ید در مواد غذایی، مصرف بیش از اندازه غذاهایی مانند شلغم، کلم، ، کاساوا، چغندر، و علل ناشناخته دیگر. گواترها به انواع گوناگونی تقسیم بندی می شوند که عبارتند از گواتر فامیلی، گواتر بومی ( ساده ) ، گواتر تک گیر، گواتر چندندولی. گواتر در جلو گردن و در داخل غده تیرویید ایجاد می شود. غده تیرویید از دو قطعه تشکیل شده است که در جلوی نای و حنجره قرار می گیرد. بزرگی خوش خیم غده تیرویید که سبب افزایش حجم آن می شود و مانند غده بزرگی در زیر گلو و گردن پدیدار می شود، گواتر نامیده می شود. در طب قدیم ایرانی به تورم غده تیروئید «غم باد» گفته می شد که امروزه نقش عوامل روانی در برخی انواع اختلالات تیروئیدی مانند هاشیموتو اثبات شده است.
• مدیا:در دوره حاملگی و زمان جنینی: سبب سقط جنین و مرده زایی، ناقص الخلقه متولد شدن، کند ذهنی، اختلالات حرکتی و روانی، لالی و کری نوزاد می شود.
• در کودکی: اختلال جسمی و روانی پدیدمی آورد و سبب کندذهنی و رشد نکردن بدن می گردد.
• در بلوغ: ایجاد گواتر و کم کاری تیروئید نموده و اختلال در تـکامل مغزی را به وجود می آورد.
• در بزرگسالان: موجب ضعف عمومی، کاهش سوخت و ساز بدن، لاغری، خواب آلودگی و اختلالات عصبی می شود.
میزان احتیاج روزانه بدن به ید بین۱۵۰–۱۲۰میکروگرم که ۷۵ میکروگرم آن را تیروئید برای ساخت هورمون های خود مصرف می کند.
وجود توده ای در ناحیه قدامی گردن که بیمار یا اطرافیان بیمار یا پزشک آن را مشاهده می کنند. گاهی سیاهرگهای گردن بزرگتر می شود و هرگاه درد ناگهانی و سریع گواتر ایجاد شود یعنی اینکه در گواتر خونریزی ایجاد شده است و گاهی نیز هیچ علامتی در فردی که گواتر دارد مشاهده نمی شود و گاه در گواترهای ندولی ساده و غیر سمی، پس از چند سال تغییراتی ایجاد می شود که به پرکاری غده تیروئید منجر شده و باعث نارسایی قلبی و سایر اختلالات خطرناک می گردد.

گواتْر (goitre)
گواتْر
بزرگ شدن غدۀ تیروئید. به صورت تورمی در گردن ظاهر می شود. شدیدترین حالت این بیماری در گواتر ساده دیده می شود و ناشی از کمبود ید است. گواتر سمی یا پرکاری تیروئید شایع تر است و براثر فعالیت بیش از حد تیروئید پدید می آید. براساس بررسی های سازمان جهانی بهداشت (۱۹۹۷)، در برخی از ایالت های هند شیوع گواتر حدود ۶۰ درصد است.