گندوفر اول ( یونانی: ΓΟΝΔΟΦΑΡΗΣ گندوفارِس, ΥΝΔΟΦΕΡΡΗΣ هندوفِررِس; خروشتی: 𐨒𐨂𐨡𐨥𐨪 گو - دا - فا - را, گودافارا; 𐨒𐨂𐨡𐨥𐨪𐨿𐨣 گو - دا - فا - رنا, گودافارنا; 𐨒𐨂𐨡𐨂𐨵𐨪 گو - دو - وا - وا, گودووارا ) بنیانگذار و برجسته ترین پادشاه پارتیان هند است که از سال های ۱۹ تا ۴۶ میلادی حکومت کرد. او عضوی از خاندان سورن بود که به شاخه ای از شاهزادگان محلی تعلق داشت که بر استان پارتی درانگیانا، از زمان شکست دادن هندو سکاها در حدود سال ۱۲۹ قبل از میلاد، حکومت می کردند. در دوران سلطنت او، پادشاهی پارتیان هند از امپراتوری اشکانی مستقل گردید و به یک امپراتوری، شامل مناطق درانگیانا و گندهارا و آراخوسیا، تبدیل شد. او را عموماً از متن مسیحی اعمال تومای حواری، سنگ نبشته تخت باهی و نهایتاً سکه های مسی و نقره ای او می شناسند.
... [مشاهده متن کامل]
پس از مرگ او، اورتاگانس جانشین او در سرزمین های آراخوسیا و درانگیانا شد و گندهارا نیز به برادرزاده اش، آبداگاس اول رسید.
نام «گندوفر» یک نام شخصی نیست و یک لقب است. این لقب از نام فارسی میانه 𐭅𐭉𐭍𐭃𐭐𐭓𐭍 ویدَفَرن ( پارتی ) و 𐭢𐭥𐭭𐭣𐭯𐭥 گُندَبَر ( ساسانی ) گرفته شده که خود از نام پارسی باستانی 𐎻𐎡𐎭𐎳𐎼𐎴𐎠 ویده فرنه ( به خط میخی بنگرید تنها در بخش دوم ن دارد یک حرف مانده به پایان ن است و تنها یکبار در ان امده در سنگنوشته بیستون نیز همین گونه است در زبان بلخی نیز همینگونه است ویده فرن به معنای دارنده فره ایزدی، یونانی:Ἰνταφέρνης؛ اینتافرنس ) گرفته شده که نام یکی از هفت تن از بزرگان پارسی بود که به داریوش بزرگ هخامنشی در رسیدن به سلطنت کمک کردند. این نام در زبان ارمنی کهن به شکل «گَستافار» است. ظاهراً شکل ایرانی شرقی این نام «گُدَپَرنَه» بوده است.
ارنست هرتسفلد معتقد است که نام او در شهر قندهار در افغانستان، که او آن را با نام «گندوفارون» تأسیس کرده بود، باقی مانده است.
گندوفارس را برابر با فریبرز در روایات ملی نیز دانسته اند. نام فریبرز را بلعمی و طبری «بُرزافره» و ابن بلخی «زَرافَه» نوشته اند. نویسنده مجمل التواریخ «بُرزفَری» نوشته و آورده که فردوسی برای هماهنگی در وزن شعری آن را به «فریبرز» تبدیل کرده است.
گندوفر عضوی از خاندان سورن، یکی از هفت خاندان ممتاز اشکانی که مسئولیت گذاشتن تاج بر سر شاه را داشتند، بود. در حدود سال ۱۲۹ قبل از میلاد، مناطق شرقی امپراتوری اشکانی، عمدتاً درانگیانا، مورد هجوم کوچ نشینان، عمدتاً سکاها و تخارها ( یوئه چی ها ) ، قرار گرفت و آن منطقه از آن پس استان سکستان ( به معنای سرزمین سکاها ) نام گرفت.
... [مشاهده متن کامل]
پس از مرگ او، اورتاگانس جانشین او در سرزمین های آراخوسیا و درانگیانا شد و گندهارا نیز به برادرزاده اش، آبداگاس اول رسید.
نام «گندوفر» یک نام شخصی نیست و یک لقب است. این لقب از نام فارسی میانه 𐭅𐭉𐭍𐭃𐭐𐭓𐭍 ویدَفَرن ( پارتی ) و 𐭢𐭥𐭭𐭣𐭯𐭥 گُندَبَر ( ساسانی ) گرفته شده که خود از نام پارسی باستانی 𐎻𐎡𐎭𐎳𐎼𐎴𐎠 ویده فرنه ( به خط میخی بنگرید تنها در بخش دوم ن دارد یک حرف مانده به پایان ن است و تنها یکبار در ان امده در سنگنوشته بیستون نیز همین گونه است در زبان بلخی نیز همینگونه است ویده فرن به معنای دارنده فره ایزدی، یونانی:Ἰνταφέρνης؛ اینتافرنس ) گرفته شده که نام یکی از هفت تن از بزرگان پارسی بود که به داریوش بزرگ هخامنشی در رسیدن به سلطنت کمک کردند. این نام در زبان ارمنی کهن به شکل «گَستافار» است. ظاهراً شکل ایرانی شرقی این نام «گُدَپَرنَه» بوده است.
ارنست هرتسفلد معتقد است که نام او در شهر قندهار در افغانستان، که او آن را با نام «گندوفارون» تأسیس کرده بود، باقی مانده است.
گندوفارس را برابر با فریبرز در روایات ملی نیز دانسته اند. نام فریبرز را بلعمی و طبری «بُرزافره» و ابن بلخی «زَرافَه» نوشته اند. نویسنده مجمل التواریخ «بُرزفَری» نوشته و آورده که فردوسی برای هماهنگی در وزن شعری آن را به «فریبرز» تبدیل کرده است.
گندوفر عضوی از خاندان سورن، یکی از هفت خاندان ممتاز اشکانی که مسئولیت گذاشتن تاج بر سر شاه را داشتند، بود. در حدود سال ۱۲۹ قبل از میلاد، مناطق شرقی امپراتوری اشکانی، عمدتاً درانگیانا، مورد هجوم کوچ نشینان، عمدتاً سکاها و تخارها ( یوئه چی ها ) ، قرار گرفت و آن منطقه از آن پس استان سکستان ( به معنای سرزمین سکاها ) نام گرفت.
