[ویکی نور] «مقصد اقصی»، اثر عزیز الدین نسفی، به زبان فارسی، رساله ای است در عرفان عملی و نظری.
مؤلف خود در باره انگیزه تألیف و موضوع کتاب می فرماید:
«اما بعد، چنین گوید اضعف ضعفاء و خادم فقراء، عزیز بن محمد النسفی که جماعت درویشان کثرهم الله، از این بی چاره درخواست کردند که می باید که در معرفت ذات و صفات و افعال خدای و در معرفت نبوت و ولایت و در معرفت انسان و در معرفت مبدأ و معاد انسان، کتابی جمع کنید و در اول کتاب، بیان کنید که رونده کیست و راه چیست و منزل چند است و مقصد کدام است و دیگر بیان کنید که شریعت چیست و طریقت چیست و حقیقت چیست و انسان کامل کدام است و دیگر بیان کنید که صحبت چیست و ترک چیست و سلوک چیست و انسان کامل آزاد کدام است.
درخواست ایشان را اجابت کردم و از خداوند تعالی یاری و مدد خواستم تا از خطا و زلل نگاه دارد؛ انه علی ما یشاء قدیر و بالاجابة جدیر».
از آنجا که نسفی در مقدمه«کشف الحقائق» ذکری از«مقصد اقصی» کرده، احتمالاً این کتاب را پیش از 680ق(سال تألیف کشف الحقائق)، نوشته است.
مؤلف خود در باره انگیزه تألیف و موضوع کتاب می فرماید:
«اما بعد، چنین گوید اضعف ضعفاء و خادم فقراء، عزیز بن محمد النسفی که جماعت درویشان کثرهم الله، از این بی چاره درخواست کردند که می باید که در معرفت ذات و صفات و افعال خدای و در معرفت نبوت و ولایت و در معرفت انسان و در معرفت مبدأ و معاد انسان، کتابی جمع کنید و در اول کتاب، بیان کنید که رونده کیست و راه چیست و منزل چند است و مقصد کدام است و دیگر بیان کنید که شریعت چیست و طریقت چیست و حقیقت چیست و انسان کامل کدام است و دیگر بیان کنید که صحبت چیست و ترک چیست و سلوک چیست و انسان کامل آزاد کدام است.
درخواست ایشان را اجابت کردم و از خداوند تعالی یاری و مدد خواستم تا از خطا و زلل نگاه دارد؛ انه علی ما یشاء قدیر و بالاجابة جدیر».
از آنجا که نسفی در مقدمه«کشف الحقائق» ذکری از«مقصد اقصی» کرده، احتمالاً این کتاب را پیش از 680ق(سال تألیف کشف الحقائق)، نوشته است.