[ویکی نور] گنجینه الاسرار عمان سامانی و غزلیات وحدت کرمانشاهی (گزیده آثار دو همزاد معنوی). گنجینة الأسرار عمان سامانی و غزلیات وحدت کرمانشاهی (گزیده آثار دو همزاد معنوی)، اثر محمدعلی مجاهدی (پروانه)، گزیده اشعار عمان سامانی از شاعران سده سیزدهم هجری و اشعار وحدت کرمانشاهی است.
کتاب در دو بخش تنظیم شده و در ابتدای هر بخش، به معرفی شاعر مربوطه و ارائه زندگی نامه مختصری از وی، پرداخته شده است.
بخش نخست، به اشعار عمان سامانی اختصاص یافته است. عمان سامانی مسودات گنجینه را به سال 1305ق، در اصفهان، به تشویق و ترغیب آقاسلیمان خان نامی که رئیس خواجه سرایان بوده است، در طول یک سال جمع آوری و تدوین نموده است .
وی گنجینة الأسرار را به سبک و شیوه و وزن «زبدة الأسرار» صفی اصفهانی ساخته و پرداخته است و انصافا از شاهکارهای ادب شیعی بشمار می رود .
اگرچه «زبدة الأسرار» صفی اصفهانی بر گنجینه اسرار قدمت زمانی دارد و صفی اصفهانی در منظومه عاشورایی خود برای اولین بار با قرائت عرفانی از فرهنگ خون نگار کربلا به تجزیه و تحلیل عارفانه این رخداد بی نظیر تاریخی پرداخته است (پیش از او هیچ شاعر فارسی زبانی در این وادی خطیر و خطرخیز، گام استوار و اساسی برنداشته)، ولی حضور اصطلاحات فراوان فلسفی، حکمی، عرفانی و سلوکی در منظومه عارفانه و عاشورایی او از یک سو و غموض بیانی و افت و خیزهای کلامی او در تبیین این مقوله های مجرد ذهنی - که طبعا ناملموس و نامحسوسند - از سویی دیگر، دامنه تأثیرگذاری این اثر را کوتاه و محدود کرده است؛ به گونه ای که فقط اهل فن ازآن بهره وافر می گیرند و لاغیر؛ ولی گنجینه عمان به خاطر شیوه بیانی بی دلانه ای که دارد، مقوله های دور از دسترس عرفانی را به عینیت جامعه منتقل می کند و مفاهیم مجرد ذهنی را با ابزارهای بیانی عاشقانه به صورت کاملا ملموس و محسوس به تصویر می کشد و با استفاده از جاذبه های سبک «وقوع» به واقعه عاشورا، صبغه ای بی دلانه می بخشد، ولی بااین همه در تأثیرپذیری «عمان» از «صفی» در آفرینش این اثر ماندگار عاشورایی نباید تردید کرد و میزان این تأثیرپذیری را هنگامی درمی یابیم که می بینیم عمان سامانی در سرودن این منظومه فاخر عرفانی از همان وزن عروضی «زبدة الأسرار» بهره گرفته است؛ یعنی فاعلاتن، فاعلاتن، فاعلات .
صرف نظر از تسامحات ادبی معدودی که عمان در این اثر جاودانه عاشورایی داشته، گنجینه او را باید به عنوان یک اثر فاخر و استثنایی در پیشینه شعر عاشورا تلقی کرد که مرور زمان، نه تنها از جاذبه های کلامی و روحانی آن نکاسته، بلکه شاهد بالندگی و شکوفایی اعجاب برانگیز آن در طول سده اخیر بوده ایم که به تدریج بر میزان اقبال شیفتگان ادب عاشورا از این اثر ماندگار افزوده شده است .
کتاب در دو بخش تنظیم شده و در ابتدای هر بخش، به معرفی شاعر مربوطه و ارائه زندگی نامه مختصری از وی، پرداخته شده است.
بخش نخست، به اشعار عمان سامانی اختصاص یافته است. عمان سامانی مسودات گنجینه را به سال 1305ق، در اصفهان، به تشویق و ترغیب آقاسلیمان خان نامی که رئیس خواجه سرایان بوده است، در طول یک سال جمع آوری و تدوین نموده است .
وی گنجینة الأسرار را به سبک و شیوه و وزن «زبدة الأسرار» صفی اصفهانی ساخته و پرداخته است و انصافا از شاهکارهای ادب شیعی بشمار می رود .
اگرچه «زبدة الأسرار» صفی اصفهانی بر گنجینه اسرار قدمت زمانی دارد و صفی اصفهانی در منظومه عاشورایی خود برای اولین بار با قرائت عرفانی از فرهنگ خون نگار کربلا به تجزیه و تحلیل عارفانه این رخداد بی نظیر تاریخی پرداخته است (پیش از او هیچ شاعر فارسی زبانی در این وادی خطیر و خطرخیز، گام استوار و اساسی برنداشته)، ولی حضور اصطلاحات فراوان فلسفی، حکمی، عرفانی و سلوکی در منظومه عارفانه و عاشورایی او از یک سو و غموض بیانی و افت و خیزهای کلامی او در تبیین این مقوله های مجرد ذهنی - که طبعا ناملموس و نامحسوسند - از سویی دیگر، دامنه تأثیرگذاری این اثر را کوتاه و محدود کرده است؛ به گونه ای که فقط اهل فن ازآن بهره وافر می گیرند و لاغیر؛ ولی گنجینه عمان به خاطر شیوه بیانی بی دلانه ای که دارد، مقوله های دور از دسترس عرفانی را به عینیت جامعه منتقل می کند و مفاهیم مجرد ذهنی را با ابزارهای بیانی عاشقانه به صورت کاملا ملموس و محسوس به تصویر می کشد و با استفاده از جاذبه های سبک «وقوع» به واقعه عاشورا، صبغه ای بی دلانه می بخشد، ولی بااین همه در تأثیرپذیری «عمان» از «صفی» در آفرینش این اثر ماندگار عاشورایی نباید تردید کرد و میزان این تأثیرپذیری را هنگامی درمی یابیم که می بینیم عمان سامانی در سرودن این منظومه فاخر عرفانی از همان وزن عروضی «زبدة الأسرار» بهره گرفته است؛ یعنی فاعلاتن، فاعلاتن، فاعلات .
صرف نظر از تسامحات ادبی معدودی که عمان در این اثر جاودانه عاشورایی داشته، گنجینه او را باید به عنوان یک اثر فاخر و استثنایی در پیشینه شعر عاشورا تلقی کرد که مرور زمان، نه تنها از جاذبه های کلامی و روحانی آن نکاسته، بلکه شاهد بالندگی و شکوفایی اعجاب برانگیز آن در طول سده اخیر بوده ایم که به تدریج بر میزان اقبال شیفتگان ادب عاشورا از این اثر ماندگار افزوده شده است .