گلین

گلین (همسر ناصرالدین شاه). گلین خانم ( زاده ۱۲۴۷ ه‍جری قمری ) ؛ نخستین همسر عقدی ناصرالدین شاه و مادر اولین ولیعهد او سلطان محمود میرزا بود. او دختر احمدعلی میرزا نوزدهمین پسر فتحعلی شاه بود که در چهارده سالگی به عقد ناصرالدین شاه درآمد و از او دارای چهار فرزند شد.
نام این دختر را ام سلمه گزارش کرده اند که به «گلین خانم» مشهور است. او نوه فتحعلی شاه قاجار است که به همسری ناصرالدین شاه، یعنی نوهٔ عموی خود درآمده است. وی را از خوش نویسان عصر قاجار گزارش کرده اند که در قرن سیزدهم هجری فعالیت های هنری داشته است. زین العابدین اصفهانی یکی از استادان او در آموزش خوش نویسی بود. وی در خط نسخ مهارت بسیار داشته است و چند اثر از وی به جا مانده است. او علاوه بر خوش نویسی، در صنعت شعر نیز سررشته داشت. وی از مادری اهل گرجستان به نام زیباچهر خانم متولد شد. شهرت او در صنعت شعر به «عصمت قاجار» است. از استادان دیگرش در خوش نویسی می توان به علی آقا فرزند محمدعلی خان نظم الدوله اشاره کرد. او علاوه بر خطاطی و شعر، در صنعت تهذیب نیز سررشته داشت. وی به دلیل وسعت اطلاعاتش در امور مختلف، محل رجوع سوالات شاهزادگان دربار بود. [ ۱]
از وی آثار متنوعی باقی مانده است که معروفترین آنها متن دعای صباح و کتاب الدعا است که اخیراً در کتابخانه و موزه ملی ملک به نمایش گذاشته شده است. کتاب الدعا به خط نسخ در سال ۱۲۴۳ هجری قمری روی کاغذ فُستُقی الوان با جلد ترمه نگاشته شده است که دعاهای صباح و گشایش در روزی پس از نماز بامداد در این نسخه خطی آمده است. اثر دیگر معروف وی دعای صباح است که در سال ۱۲۵۵ قمری به خط نسخ خَفی و به شیوه رَنگه - نویسی در صفحه های نه سطری نگارش یافته است. از وی آثار دیگری در موزه آستان قدرس رضوی، آستانه کربلا و آستانه نجف و کتابخانه کاخ گلستان نیز وجود دارد. [ ۱] از دیگر آثار او، یک جلد قرآن است که به خط نسخ در سال ۱۳۰۲ هجری قمری نگاشته شده است. [ ۲]
در سریال جیران به کارگردانی؛ حسن فتحی، نقش گلین خانم را سمیرا حسن پور ایفا کرده است.