گلیسرین. [ گْلی / گ ِ س ِ ] ( فرانسوی ، اِ ) گلیسرل. پروپانترل . جسم متبلوری است که در حدود 18 و 19 زینه ذوب میشود و ضمناً باید در نظر گرفت که حتی در کمتر از صفر زینه خاصیت فوق ذوب دارد. وزن مخصوص آن در 20 زینه حرارت 1/261 است و در 290 زینه میجوشد، در صورتی که گلیسرین خالص و بدون آب باشد محرک و کمی محرق است ، ولی اگر به آن چند سانتیمتر مکعب آب بیفزایند این خاصیت را از دست میدهد. اگر گلیسرین را در محل مرطوبی در ظروف سرباز بحال خود بگذارند یک چهارم حجم خود جذب آب میکند. گلیسرین با اسیدها اترها را تولید می کند. ( از کارآموزی داروسازی جنیدی ص 153 ). گلیسرین یا گلیسرل یک الکل سه اتمی است که از پرپان مشتق میگردد. ( درمان شناسی تألیف عطایی ص 446 ). همچنین رجوع به روش تهیه مواد آلی ص 46، 47، 48، 58، 172، 187، 395، 443، 444 و 449 و گیاه شناسی ثابتی ص 25، 79 شود.
فرهنگ فارسی
( اسم ) در تداول به گلیسرین اشتهار دارد و آن مایعی است لزج و بیرنگ و سنگین تر از آب ( وزن مخصوصش ۱/۲۶۵ میباشد ). اگر در آب ریخته شود در زیر آن جمع میگردد . مزه اش شیرین است و با آب و الکل بهر نسبت مخلوط میشود . در ۲۹٠ درجه میجوشد و بسختی جامد میگردد ولی بلور های جامد آن در کمتر از ۱۸ درجه ذوب نمیشوند . این ماده برای نرم کردن پوست و شیرین کردن خمیر دندانها و شربتهای بیماران مبتلا بمرض قند استعمال میگردد . گلیسرل در اکثر چربیها بحالت اترسل موجود است و جزو الکلهای آلی است و دارای سه عامل الکلی میباشد در صنعت برای تهی. گلیسرل معمولا چربیها را با سود محرق میجوشانند مخلوطی از صابون و گلیسرل حاصل میشود . در این مخلوط نمک میریزند صابون رومیایستد و گلیسرل در آب نمک حل میگردد . صابون را بر میدارند و محلول گلیسرل در آب نمک را در خلا (بعلت آنکه نقط. جوش آن پایین آید و بخارات گلیسرل تجزیه نشوند ) تقطیر میکنند . یا گلیسرل یا پرو پانترل جسم منبلوری است
فرهنگ عمید
مایعی غلیظ، بی رنگ، شیرین، و قابل اشتعال که برای چرب کردن دست و صورت و نرم نگه داشتن پوست بدن استعمال می شود که در صنایع دارویی، بهداشتی، غذایی و نظامی به کار می رود.
