گلونی

شد و در سال ۹۷ شیوه های بستن و خود گلونی به نام قوم لک ثبت ملی شد ، استفاده از گلونی در بین لرها بخاطر همجواری با مناطق لک نشین و زندگی کردن با لک ها بوده است اگر گلونی را به لر های غیر لرستان بدهید ، نمی دانند کارایی گلونی چیست ، گلونی را به بختیاری ها و ممسنی و بهمنی ها بده نمی دانند گلونی را باید برای کجا استفاده کنند ،

گلونی را زنان لر در هنگام مراسم شادی استفاده می کنند. اما از دوره قاجار به بعد مردان نیز شروع به استفاده از آن کردند. مردان گُلوَنی را دور «شو کلاو» یا همان کلاه لری مرسوم در منطقه لرستان می بستند و به گاه مهمانی یا جنگ، به منظور تزیین یا نگهدارنده کلاه از آن استفاده می کرده اند. زنان لر در زمان گذشته کت و گُلوَنی را باهم می پوشیدند به طوری که کَت را جدا زیر گُلوَنی می بستند تا موهای سر به خوبی پوشیده و مهارشوند.
گُلوَنی نوعی سربند است که از واژه «گلبندی» با تبدیل حرف «ب» به «و» و حذف حرف «د» گرفته شده است و به نوعی پارچه ابریشمی رنگین اطلاق می شود. در گذشته نوعی پارچه ابریشمی هندی به اسم «گل بدن» که سطح روی آن متشکل از فقط دو رنگ ( مثلاً زعفرانی و سیاه ) بوده، از هندوستان به ایران وارد می شده است. واژه گلبدن در فارسی به صورت گلبندی و در زبان لکی و لری به صورت گلونی درآمد. به مرور زمان در بین لرهای فیلی واژه گلونی نه فقط برای پارچه های زعفرانی، بلکه برای تمام سربندهای رنگی ( غیر سیاه ) به کار رفت.
دهخدا در وصف گلبندی می نویسد:
نوعی از جامه های رنگین که به هندی باندهنو گویند.
نظام دست غیب به در بیت زیر به زیبایی این پارچه اشاره می کند:

. گلونی میراث فوم لک است .
زنده باد لکستان

و مردم قشقایی و لر و کورد از آن استفاده میکردند و فقط شیوه گره زدن گلونی بنام استان ایلام ثبت ناملموس شده است و اسم هیچ طایفه و عشیره ای در آن ثبت ناملموس نیامده است