رنگین لباس کرده مرا چشم خونفشان
فصل بهار جامه گلدوزی من است.
ملا مفید بلخی ( از بهار عجم ).
گلدوزی
/golduzi/
معنی انگلیسی:
لغت نامه دهخدا
رنگین لباس کرده مرا چشم خونفشان
فصل بهار جامه گلدوزی من است.
فرهنگ فارسی
عمل گل دوختن دوختن گل روی پارچه های رنگین . توضیح در ایران چند قسم گلدوزی معمول است : در رشت گلدوزی زری ماهوت سیاه یا ملون اعم از آنکه گلها رنگارنگ یا یک رنگ و طلایی باشد رایج است و آنرا سوزنی نامند و بسیار شایان تمجید است . گلدوزی دیگری که مشهور به خاتمی است و سابقا معمول بود عبارتست از مقداری قطعات و پارچه های رنگارنگ باشکال مختلف که با مهارت نزدیک یکدیگر دوخته شده و شباهت کامل بشالهای کشمیر دارد و بخیه دوزیها را با گلدوزی ابریشمین رنگارنگ می پوشانیدند و یک قطع. پنج ذرعی آنرا بقیمت گزافی می فروختند . در اصفهان انواع گلدوزی و نقره دوزی و گلابتون دوزی و اقسام پارچه ها برای روی میز و توی سینی که بخارج هم صادر میشود می بافند . سابقا یکی از معروفترین صنعتهای ایران بافتن پارچه های زری بود که با ابریشم و نخهای نازک طلا و نقره پارچه را تهیه میکردند . این زری ها با بهترین پارچه های اروپایی برابری میکرد .
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
دانشنامه آزاد فارسی
گُل دوزی
هنر نقش بندی با نخ و سوزن بر انواع گوناگون پارچه ها. در وداها و تورات از این هنر سخن رفته و در چین، ایران، مصر، یونان و روم باستان، هریک به نوعی، رواج داشته است. در همۀ این کشورها علاوه بر نخ های پنبه ای و پشمی و ابریشمی، از نخ های زر و سیم نیز برای گل دوزی به منظور تزیین پوشاک بزرگان و دولتمندان استفاده می شده است. گل دوزی روش های متعددی دارد؛ سوزن دوزی، ساقه دوزی، خامه دوزی، چشمه دوزی، قلاب دوزی و گلابتون دوزی از این جمله اند. هنر گل دوزی در حدود قرن ۴م از روم شرقی به اروپا رفت و شکل اروپایی خود را یافت، و بین قرون ۱۲ و ۱۴م به اوج اعتلا رسید و دیرها و صومعه ها از مراکز اصلی تهیۀ قطعات گل دوزی شدند. در عصر الیزابت اول در بین خانواده های انگلیسی هم رواج یافت. در آثار تخت جمشید و کاشی های شوش در لباس های درباریان نقوش برجسته ای دیده می شود، که به احتمال فراوان به وسیلۀ گل دوزی تزیین شده اند. قدیم ترین نمونۀ گل دوزیِ محفوظ ماندۀ ایرانی، به دورۀ سلجوقیان تعلق دارد که تأثیر هنر چین در آن به چشم می خورد. در عهد صفوی هنر گل دوزی ایرانی به اوج ظرافت و زیبایی رسید. سبک گل دوزی ایرانی همراه با زری بافی به ایتالیا رخنه کرد و چند نمونۀ عالی از این هنرها در آن سرزمین تهیه شد که بعدها به صورت ردای تاج گذاری در امپراتوری پروس مورد استفاده قرار گرفت. مارکو پولو از گل دوزی های نفیس زنان کرمانی با گلابتون یاد می کند. امروزه اصفهان بزرگ ترین مرکز گل دوزی و قلاب دوزی ایران است.
هنر نقش بندی با نخ و سوزن بر انواع گوناگون پارچه ها. در وداها و تورات از این هنر سخن رفته و در چین، ایران، مصر، یونان و روم باستان، هریک به نوعی، رواج داشته است. در همۀ این کشورها علاوه بر نخ های پنبه ای و پشمی و ابریشمی، از نخ های زر و سیم نیز برای گل دوزی به منظور تزیین پوشاک بزرگان و دولتمندان استفاده می شده است. گل دوزی روش های متعددی دارد؛ سوزن دوزی، ساقه دوزی، خامه دوزی، چشمه دوزی، قلاب دوزی و گلابتون دوزی از این جمله اند. هنر گل دوزی در حدود قرن ۴م از روم شرقی به اروپا رفت و شکل اروپایی خود را یافت، و بین قرون ۱۲ و ۱۴م به اوج اعتلا رسید و دیرها و صومعه ها از مراکز اصلی تهیۀ قطعات گل دوزی شدند. در عصر الیزابت اول در بین خانواده های انگلیسی هم رواج یافت. در آثار تخت جمشید و کاشی های شوش در لباس های درباریان نقوش برجسته ای دیده می شود، که به احتمال فراوان به وسیلۀ گل دوزی تزیین شده اند. قدیم ترین نمونۀ گل دوزیِ محفوظ ماندۀ ایرانی، به دورۀ سلجوقیان تعلق دارد که تأثیر هنر چین در آن به چشم می خورد. در عهد صفوی هنر گل دوزی ایرانی به اوج ظرافت و زیبایی رسید. سبک گل دوزی ایرانی همراه با زری بافی به ایتالیا رخنه کرد و چند نمونۀ عالی از این هنرها در آن سرزمین تهیه شد که بعدها به صورت ردای تاج گذاری در امپراتوری پروس مورد استفاده قرار گرفت. مارکو پولو از گل دوزی های نفیس زنان کرمانی با گلابتون یاد می کند. امروزه اصفهان بزرگ ترین مرکز گل دوزی و قلاب دوزی ایران است.
wikijoo: گل_دوزی
مترادف ها
گل دوزی، ملیله دوزی، قلاب دوزی
گل دوزی، کار سوزن دوزی
فارسی به عربی
پیشنهاد کاربران
اوزرا خانم اصلا گلدوزی یه هنر ترکی نیست که بخواد اسمش ترکی باشه لطفا انقدر خودتونو مورد تمسخر عام و خاص نکنید.
گلدوزی با تلفظ گول دوزی یعنی زمین های هموار که پر از گل است . دوز=زمین های هموار مثل آزگتدی چوخ گتدی دره تپه دوز گتدی. دوز سوز حرف راست مثل دوز وکلک ( حرف راست و حرف ناراست )
گلدوزی علاوه بر معنای دوختن گل روی پارچه معنای زمین های صاف و هموار که پر از گل است. که تلفظ آن برای غیر تورکها محال است. مثل خاندوزی. اصلاندوز. باراندوز ( دوز حرف راست و زمین های هموار )