گشتاپو

گِشتاپو ( به آلمانی: Geheime Staatspolizei ) ( به آلمانی: Gestapo ) نام اختصاری نیروی پلیس مخفی آلمان در دوره حاکمیت حزب نازی بود. در طی این دوره، گشتاپو بازوی اجرایی در بحث امنیت داخلی و ضد جاسوسی بوده و تحت فرمان وافن اس اس به سرکوب مخالفین و مبارزه با جاسوسان می پرداخت. این سازمان در سال ۱۹۳۳ میلادی به دستور آدولف هیتلر، پیشوای آلمان و از میان درس خواندگان و نیروهای امنیتی جمهوری وایمار تشکیل شد. [ ۱]
با بر سر کار آمدن نازی ها در سال ۱۹۳۳ نیروی اس آ رفتارهای بسیار خشونت باری را نسبت به احزاب مخالف نازی و همچنین شهروندان آلمانی منجمله یهودیان نیز، اعمال می کرد. علت این رفتارها آن بود که هیتلر پلیس را در قرار گاه های پلیس گذاشته بود و از بازوی نظامی مؤثر خود در آن زمان یعنی اس آ استفاده می کرد؛ ولی بعد از سرکوب مخالفان و مشاهده رفتار افراطی و بیش از حد اس آ نسبت به شهروندان، هیتلر تصمیم گرفت تااس آ را از خیابان ها جمع کند و نیروی پلیس عادی را به خیابان ها باز گرداند و همین طور نیز شد. بعد از این جریان نیروهای اس اس گسترش یافتند و نیاز به یک پلیس مخفی حرفه ای نیز احساس شد؛ چون اکثر احزاب مخالف فعالیت مخفیانه را در پیش گرفتند و در نتیجه برای کشف این فعالیت ها نیاز به یک پلیس مخفی حرفه ای بود. اس آ که در سرکوب گروه های مخالف با فعالیت آشکار مفید بود دیگر به درد این کار نمی خورد؛ در نتیجه نیاز به یک سازمان پلیس مخفی شدیداً احساس می شد. در آن زمان چون هیتلر تنها به نیروهای وفادار خود مطمئن بود در نتیجه تشکیل و سازماندهی پلیس مخفی را به گارد محافظین هیتلر یعنی اس اس، سپرد.
بعد از کنار زدن اس آ، اس اس مسئولیت حفظ امنیت داخلی و همچنین کسب اطلاعات را در اوایل کار بر عهده گرفت و در سال ۱۹۳۵ پلیس کل آلمان نیز به زیرمجموعه اس اس اضافه شد. بازوی اس اس در دو مقوله حفظ امنیت داخلی و کسب اطلاعات خارجی دو سازمان بود یعنی گشتاپو و اس د دپارتمانی از اس اس بودند که وظیفه امنیت داخلی به عهده گشتاپو بود و اس د مسئول جمع آوری اطلاعات خارجی بود. این دو نهاد وابسته به مرکزی تحت عنوان اداره مرکزی امنیت رایش بودند که این اداره مرکزی نیز زیر مجموعه اس اس بود. هانریش مولر رئیس گشتاپو بود و راینهارد هایدریش رئیس اس د بود، که بعد از به قتل رسیدن هایدریش ارنست کالتن برونر جانشین او شد
در کنار این دو سازمان مربوط به اس اس، سازمان دیگری تحت عنوان آبوهر وابسته به ستاد فرماندهی ورماخت وجود داشت که هر دو کار امنیت داخلی و اطلاعات خارجی را یک جا انجام می داد و رئیس آن دریاسالار ویلهلم کاناریس بود. آبهور با این دو سازمان به شدت رقیب بود. در اوایل کار این سازمان از حدود ۵۰ نفر تشکیل شده بود، این رقم تا پایان حکومت هیتلر به ۳۰٬۰۰۰ نفر رسید که از جاسوس ها و افراد اداری تشکیل شده بودند. با وجود تعداد کم افراد این گروه، ترسی که از آن ها در جامعه حکم فرما بود، بسیار زیاد بود؛ دلیل آن هم چیزی جز همکاری مردم در لو دادن یکدیگر به این سازمان نبود. [ ۱]

گِشْتاپو (Gestapo)
هیملر و گورینگ در ملاقات برای تأسیس رسمی گشتاپو، 1934، برلین
ملخص عنوانی آلمانی، به معنای پلیس مخفی کشوری (در آلمان نازی). این سازمان در ۱۹۳۳ تشکیل شد و از ۱۹۳۴ زیر نظر هاینریش هیملر اداره می شد. فیلد مارشال هرمان گورینگ گشتاپو را به قصد جایگزینی پلیس سیاسی ایجاد کرد و در ۱۹۳۴ تحت کنترل اس اس هیملر و فرماندهی راینهارت هایدریش درآمد. هیچ نوع تحقیق و تفحصی علیه گشتاپو صورت نمی گرفت و آن سازمان، قدرتی وسیع و فراگیر در برخورد با فعالیت ها یا افرادی داشت که به زعم گشتاپو علیه منافع ملّی عمل می کردند. گشتاپو از مخوف ترین و بی رحم ترین عناصر نازی بود، که با شکنجه و ترور هر گونه مقاومت ضد نازی را در نطفه خفه می کرد. این سازمان در محاکمات نورنبرگ در ۱۹۴۶ سازمانی جنایی اعلام شد.