گشادشدن رگ ها

گشادشدن رگ ها یا اتساع عروق یا وازودیلاسیون[ ۱] [ ۲] [ ۳] گشادتر شدن رگ خونی است. این پدیده از شل کردن و آرام کردن سلول های ماهیچه صاف دیواره رگ ها پدید می آید. این اصطلاح به طور ویژه برای سیاهرگ ها، سرخرگ ها و سرخرگچه ها به کارمی رود. در اثر این پدیده، جریان خون و شدت خونرسانی به بافت بخشی از بدن افزایش می یابد تا نیاز آن به خونرسانی بیشتر، تأمین گردد. این پدیده ممکن است در اثر فرایندهای اطراف بافت مورد نظر یا عللی نظیر هورمون ها یا سامانه عصبی باشد. سازوکارها، فرایندها و رویه های گشاد شدن رگ ها متعدد هستند و داروهایی برای ایجاد این وضعیت وجود دارد. گاه در جریان درمان، در صورت نیاز از گشودگی رگ ها استفاده می شود.
رایج ترین کاربرد وازودیلاتورها کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا یا گردش خون ضعیف مثل سرمازدگی و سندروم رینود ( گردش خون ضعیف در دست ها و پاها ) است. عدم کفایت خون رسانی به اندام ها یکی از مشکلات بالینی رایج در بیماری های مختلف مثل سرطان، دیابت، آرتریت، هیپوتیروئیدی و… می باشد. عروق خونی با تنش زدایی ماهیچه صاف دیواره عروق ( دی اکسیدکربن، نیتریک اکسید، نیترات، آنتاگونیست های کلسیم ) یا با تغییر سیگنال های عصبی که نوازه ( تونوسیته ) رگ ها را کنترل می کنند ( آلفابلوکرها ) گشاد می شوند. [ ۴]
دی اکسیدکربن و نیتریک اکسید از قوی ترین و بیشترین وازودیلاتورهای طبیعی که در غذاها وجود دارد.
دی اکسیدکربن از سوخت وساز چربی ها و کربوهیدرات ها در بدن تولید می شود. سطح دی اکسیدکربن در تنفس های کوتاه و ناقص زیاد می شود. نیتریک اکسید از سنتز آرژنین در قسمت های مختلف بدن مثل سینوس ها تولید می شود. آرژنین یک نوع آمینو اسید است که در انواع مختلف غذاها به ویژه گوشت قرمز، ماهی، مرغ، تخم مرغ، شیر و مغزها وجود دارد. احتمال جذب آن هنگام تنفس نیز وجود دارد. [ ۵]