گشاد

/goSAd/

مترادف گشاد: بزرگ، بسیط، پهن، جادار، فراخ، فسیح، گشاده، متسع، واسع، وسیع، فرج، گشایش، ظفر، فتح، خوشی، سرور

متضاد گشاد: تنگ، ضیق

معنی انگلیسی:
wide, loose-fitting, ample, loose, loosefitting, roomy

لغت نامه دهخدا

گشاد. [ گ ُ ] ( مص مرخم ، اِمص ) فتح و ظفر. ( برهان ). فتح. ( مهذب الاسماء ). فتوح. فرج. گشایش. نجات :
بدو گفت شاه آفریدون تویی
که وی را کنی تنبل و جادویی
کجا هوش ضحاک بر دست توست
گشاد جهان از کمربست توست.
فردوسی.
دو چیز است بند جهان : علم و دانش
اگرچه گشاد است مر هر دوان را.
ناصرخسرو.
که اعوذ باللّه ، یعنی همه راحت از اﷲ میخواهم و همه گشاد از وی و ید اﷲ میخواهم. ( کتاب المعارف ).
گام در صحرای دل بایدنهاد
زآنکه در صحرای گل نبود گشاد.
مولوی.
چون چنین رفتی بدیدی صد گشاد
چون شدی در ضد آن ، دیدی فساد.
مولوی.
خیز تا از در میخانه گشادی طلبیم
بر ره دوست نشینیم و مرادی طلبیم.
حافظ.
بر در مدرسه تا چند نشینی حافظ
خیز تا از در میخانه گشادی طلبیم.
حافظ.
بگشا بند قبا تا بگشاید دل من
که گشادی که مرا بود ز پهلوی تو بود.
حافظ.
گرچه افتاد ز زلفش گرهی در کارم
همچنان چشم گشاد از کرمش میدارم.
حافظ.
دیگر از ما کاری و کفایتی نمی آید، هر گشادی و نجاتی که هست از حضرت شماست. ( انیس الطالبین بخاری نسخه خطی کتابخانه مؤلف ص 2 ). || دَشْت. فروش اول : صباحی به وقت ، درویش به در دکان ایشان رسیده و طلبی کرده ، ایشان گفته اند که در صباح هنوز گشادی نشده...( مزارات کرمان ص 115 ). || خوش. || خوشی. ( برهان ) :
چندین حلاوت و مزه و مستی و گشاد
در چشمهای مست تو نقاش چون نهاد؟
مولوی ( از آنندراج ).
نغمه مطرب خوشگو همه پند است و کلام
ساغر ساقی مه رو همه فتح است و گشاد.
شاه قاسم انوار.
|| رها کردن تیر باشد از شست. ( برهان ) ( غیاث ). رها کردن تیر از شست. ( آنندراج ). رها شدن. رها کردن. انداختن :
نه مرا در تکاب تو پایاب
نه مرا برگشاد تو جوشن.
ابوالفرج رونی.
چه فایده ز زره با گشاد شست قضا؟
چه منفعت ز سپر با نفاذامر قدر؟
مسعودسعد.
ز شست تیر تو اندر گشاد چون بجهد
عجب مکن که ز پیکانْش ْ بگذرد سوفار.
مسعودسعد.
با ستیز قضا بهش باشید
وز گشاد بلا حذر گیرید.
مسعودسعد.
خلق را با گشاد دست قضابیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

مصدرمرخم گشادنگشایش، رهایی۷انبساط، گشاده رویی، رهاکردن تیرازکمان، گشاده، فراخ، وسیع، ضدتنگ
( مصدر ) ۱ - گشایش باز کردن : و گشاد هر دری را قسمی از اقسام علوم قر آن معین است . ۲ - فتح تسخیر : کجا هوش ضحاک بر دست تست گشاد جهان از کمر بست تست . ۳ - فتوح فرج : اعوذبالله یعنی همه راحت از الله میخواهم و همه گشاد از وی ویدالله میخواهم . خیز تا از در میخانه گشادی طلبیم بره دوست نشینیم و مرادی طلبیم . ( حافظ ) ۴ - خوشی گشی : چندین حالاوت و مزه و مستی و گشاد در چشمهای مست تو نقاش چون نهاد ? ( دیوان کبیر ) ۵ - رها کردن تیر از شست : و هرگز تیر او ( الب ارسلان ) از گشاد خطا نرفتی . ۶ - گشاده رویی : زین نسق میگفت با لطف و گشاد در میانه گریه ای بر وی فتاد . ( مثنوی ) ۷ - رهایی نجات : بسته شنودی که جز بوقت گشادش جان و روان عدو از او بشود شاد . ( ناصر خسرو ) ۸ - سع. نظر : چون از گشاد بر نظرت شد زمانه راست هرگز گمان مبر که زرنج افتدش بدا . ( مسعود سعد ) ۹ - ( اسم ) فروش اول دشت : صباحی بوقت درویش بدر دکان ایشان رسیده و طلبی کرده ایشان گفته اند که در صباح هنوز گشادی نشده ... ۱٠ - ( نرد ) یک مهره در یک خانه که ممکن است مورد ضربت طرف قرار گیرد و کشته شود . ۱۱ - فراخی پهن مقابل تنگی : بر آشفت دیو از گشاد برش یکی تازیانه بزد بر سرش . یا گشاد کار . افتتاح کار گشایش آن : گشاد کار مشتاقان ازان ابروی دلبند است خدا را یک نفس بنشین گره بگشا زپیشانی . ( حافظ ) یا گشاد و بند . ۱ - گشادن و بستن : راه معرفت اول بدیدار تدبیر صانع است در گشاد و بند صنایع راه میرفت . ۲ - بسط و قبض .

فرهنگ معین

(گُ ) ۱ - (ص . ) پهن ، فراخ . مق تنگ . ۲ - دارای پهنا، قطر، گنجایش ، ظرفیت یا وسعت بیش از حد معمول . ۳ - (اِمص . ) رها کردن تیر از شست . ۴ - فتح ، تسخیر. ۵ - گشایش . ۶ - حمله . ۷ - (ق . ) با فاصله از یکدیگر. ۸ - (عا. ) آن که تن به کار نمی دهد، تنبل .

فرهنگ عمید

۱. [مقابلِ تنگ] گشاده، فراخ، وسیع.
۲. [قدیمی، مجاز] گشایش.
۳. [قدیمی] رها کردن تیر از کمان.
۴. (اسم ) [قدیمی] چلۀ کمان که سوفار تیر را برای رها کردن در آن قرار می دادند.
۵. [قدیمی، مجاز] رهایی، نجات: خیز تا از در میخانه گشادی طلبیم / به ره دوست نشینیم و مرادی طلبیم (حافظ: ۷۳۸ ).
* گشاد دادن: (مصدر متعدی ) [قدیمی]
۱. رها کردن تیر از کمان.
۲. (مصدر لازم ) در بازی نرد، باقی گذاشتن مهره تک در خانۀ نرد.

گویش مازنی

/geshaad/ گشاد باز

واژه نامه بختیاریکا

فت فراق؛ فراق

مترادف ها

wide (صفت)
وسیع، نامحدود، فراخ، پهناور، پهن، عریض، گشاد، پرت، بسیط، زیاد، کاملا باز

spacious (صفت)
وسیع، جامع، مفصل، فراخ، گشاد، جادار، فضادار

capacious (صفت)
وسیع، فراخ، گشاد، جادار، گنجا، گنجایش دار

broad (صفت)
پهناور، پهن، عریض، گشاد

loose (صفت)
سست، بی قاعده، شل، ول، هرزه، گشاد، ازاد، بی ربط، بی بند و بار، فروهشته، لق، بی پایه

slack (صفت)
ضعیف، سست، شل، کند، گشاد، بطی ء، فراموشکار، پشت گوش فراخ

فارسی به عربی

طلیق , عریض , فترة الهدوء , واسع

پیشنهاد کاربران

گل گشاد/galegoshaad/فراخ و گشاد.
مثل:لباس گل گشاد.
تنبل و راحت طلب
کردی جنوبی: واڵ، وِشا، هَرز
به افراد تنبل در اصطلاح عامیانه می گویند: گشاد
فراخ
گشاد به ترکی گنیش و گن
گوشادلیق در ترکی وجود ندارد 😐کورشات داریم که اسم یک پهلوان ترک بوده زمان ترکان آسمانی
گشاد =تنبل
گشاد از گوشادالیق تورکی است.
گشاد [ اصطلاح تخته نرد]: مهره ی که به صورت تنها در یک خانه قرار گرفته باشد و امکان کشته شدندش توسط حریف باشد.
قطور شدن

بپرس