گسل اصلی جوان زاگرس یا گسل اصلی عهد حاضر زاگرس یکی از گسل های مهم زاگرس است که از گسل آناتولی شمالی در ترکیه آغاز شده و با راستای شمال غربی - جنوب شرقی ادامه می یابد. این گسل در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۳۰ دقیقه وارد مرز جغرافیایی ایران و عراق شده و با طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر در خاک ایران ادامه می یابد.
... [مشاهده متن کامل]
گسل اصلی جوان زاگرس یک زون باریک و مجموعه ای از چندین قطعه گسل امتدادلغز راست گرد است که عمدتاً موازی اما کاملاً متمایز از گسل اصلی معکوس زاگرس بوده و آن را در چندین محل قطع می کند. این گسل از نواحی مریوان در غرب ایران و نواحی مرزی ایران و عراق به سوی جنوب شرق امتداد یافته است. گسل اصلی عهد حاضر زاگرس به همراه گسل اصلی معکوس زاگرس، مرز شمال شرقی کمربند چین خورده و رانده زاگرس را تشکیل می دهند و این کمربند را از پهنه سنندج – سیرجان و ایران مرکزی جدا می کنند.
قطعات اصلی پهنه گسلی جوان زاگرس در ۳۳ تا ۳۵ درجه عرض شمالی از جنوب شرق به سمت شمال غرب به ترتیب عبارتند از: گسل دورود، گسل نهاوند، گسل گارون ( قارون ) ، گسل صحنه، گسل مروارید و گسل پیرانشهر.
گسل دورود دارای طول تقریبی ۱۰۰ کیلومتر و روند عمومی شمالی است که از جنوب دورود تا حوالی بروجرد امتداد دارد. آخرین حرکت نسبت داده شده به این گسل، مربوط به زمین لرزه مخرب سیلاخور در سال ۱۹۰۹ است.
گسل نهاوند در ادامه گسل دورود است که از ۵۵ کیلومتری غرب بروجرد تا شمال غربی نهاوند در راستای شمال ۳۲۰ درجه، امتداد دارد. گسل نهاوند از چند قطعه مجزا تشکیل شده که هر کدام نام های جداگانه دارند.
گسل گارون به موازات گسل نهاوند و در فاصله تقریبی ۱۰ کیلومتری جنوب غربی آن قرار دارد. این گسل در حاشیه جنوب غربی دشت نهاوند قرار دارد و رسوبات آبرفتی کواترنر را از سنگ های دگرگونی گارون جدا می کند. حرکت های جوان این گسل، همانند گسل نهاوند، با تغییر شکل رسوبات کواترنر و به ویژه زمین لرزه ۱۹۵۸ نهاوند به اثبات رسیده است.
گسل صحنه با طول نزدیک به ۱۰۰ کیلومتر، دو گسل گارون و مروارید را به یکدیگر متصل می سازد. برخی زمین شناسان، این گسل را به سه قطعه جنوب شرقی، مرکزی و شمال غربی تقسیم کرده اند.
گسل مروارید بخشی از گسل اصلی عهد حاضر زاگرس است که در منطقه کامیاران قابل دیدن است. در نزدیکی کامیاران، این گسل یک توده بازیک بزرگ را محدود کرده است که در امتداد گسل آلتراسیون هیدروترمال گسترش زیادی دارد. خش لغزهای سطح گسل، گویای حرکت های بسیار جوان آن است.
... [مشاهده متن کامل]
گسل اصلی جوان زاگرس یک زون باریک و مجموعه ای از چندین قطعه گسل امتدادلغز راست گرد است که عمدتاً موازی اما کاملاً متمایز از گسل اصلی معکوس زاگرس بوده و آن را در چندین محل قطع می کند. این گسل از نواحی مریوان در غرب ایران و نواحی مرزی ایران و عراق به سوی جنوب شرق امتداد یافته است. گسل اصلی عهد حاضر زاگرس به همراه گسل اصلی معکوس زاگرس، مرز شمال شرقی کمربند چین خورده و رانده زاگرس را تشکیل می دهند و این کمربند را از پهنه سنندج – سیرجان و ایران مرکزی جدا می کنند.
قطعات اصلی پهنه گسلی جوان زاگرس در ۳۳ تا ۳۵ درجه عرض شمالی از جنوب شرق به سمت شمال غرب به ترتیب عبارتند از: گسل دورود، گسل نهاوند، گسل گارون ( قارون ) ، گسل صحنه، گسل مروارید و گسل پیرانشهر.
گسل دورود دارای طول تقریبی ۱۰۰ کیلومتر و روند عمومی شمالی است که از جنوب دورود تا حوالی بروجرد امتداد دارد. آخرین حرکت نسبت داده شده به این گسل، مربوط به زمین لرزه مخرب سیلاخور در سال ۱۹۰۹ است.
گسل نهاوند در ادامه گسل دورود است که از ۵۵ کیلومتری غرب بروجرد تا شمال غربی نهاوند در راستای شمال ۳۲۰ درجه، امتداد دارد. گسل نهاوند از چند قطعه مجزا تشکیل شده که هر کدام نام های جداگانه دارند.
گسل گارون به موازات گسل نهاوند و در فاصله تقریبی ۱۰ کیلومتری جنوب غربی آن قرار دارد. این گسل در حاشیه جنوب غربی دشت نهاوند قرار دارد و رسوبات آبرفتی کواترنر را از سنگ های دگرگونی گارون جدا می کند. حرکت های جوان این گسل، همانند گسل نهاوند، با تغییر شکل رسوبات کواترنر و به ویژه زمین لرزه ۱۹۵۸ نهاوند به اثبات رسیده است.
گسل صحنه با طول نزدیک به ۱۰۰ کیلومتر، دو گسل گارون و مروارید را به یکدیگر متصل می سازد. برخی زمین شناسان، این گسل را به سه قطعه جنوب شرقی، مرکزی و شمال غربی تقسیم کرده اند.
گسل مروارید بخشی از گسل اصلی عهد حاضر زاگرس است که در منطقه کامیاران قابل دیدن است. در نزدیکی کامیاران، این گسل یک توده بازیک بزرگ را محدود کرده است که در امتداد گسل آلتراسیون هیدروترمال گسترش زیادی دارد. خش لغزهای سطح گسل، گویای حرکت های بسیار جوان آن است.
