گزیلوز

گزیلوز ( به یونانی ξυλος به معنی چوب ) قندی است که برای اولین بار از چوب استخراج شد. گزیلوز به عنوان یک مونوساکارید نوع آلدوپنتوز طبقه بندی می شود. این به این معنی است که گزیلوز دارای ۵ اتم کربن بوده و یک گروه آلدهید دارد. گزیلوز پیش ساز همی سلولز است که یکی از ماده های مهم طبیعت است. یزومرهای مختلفی دربیاید. همچنین به خاطر وجود گروه هیدروکسیل آزاد، یک قند احیاکننده به شمار می رود.
فرم غیر حلقوی گزیلوز دارای فرمول HOCH2 ( CH ( OH ) ) 3CHO است. فرم های حلقوی این قند در حالت محلول فراوان تر از فرم غیر حلقوی گزیلوز هستند. گزیلوز حلقوی به دو سکل پیرانوز و فورانوز دیده می شوند. هر یک از این دوئ فرم نیز می توانند به یکی از دو شکل آلف یا بتا باشند. [ ۳]
گزیلوز مادهٔ اصلی سازندهٔ همی سلولز است که حدود ۳۰% از جرم گیاهان را تشکیل می دهد. همچنین در رویان بیشتر گیاهان نیز می توان گزیلوز یافت. گزیلوز برای اولین بار توسط کوخ در سال ۱۸۸۱ کشف شد.
همچنین گزیلوز اولین قند ی است که در تشکیل پروتئوگلیکان ها به سرین یا ترئونین وصل می شود. بنابراین اولین مونوساکارید در مسیر بیوسنتتیک پلی ساکاریدهای آنینونی ای مثل هپاران سولفات و کندروایتین سولفات هست.
تجزیهٔ اسیدی همی سلولز باعث به وجود آمدن فورفورال می شود. یک حل شونده شیمیایی که در تهیه پلی ساکاریدهای صناعی نقش مهمی بر عهده دارد. گزیلوز توسط انسان ها ساخته نمی شود و مستقیماً از روده جذب شده و بدون تغییر توسط کلیه ها از بدن دفع می شود.