گزیده

/gozide/

مترادف گزیده: برگزیده، خلاصه، زبده، منتخب، نخبه، نقاوت

معنی انگلیسی:
choice, elect, excerpt, pick, picking, chosen, selected, recherch, select, selection

لغت نامه دهخدا

گزیده. [ گ ُ دَ / دِ ] ( ن مف ) پسندیده. انتخاب کرده شده. ( برهان ) ( آنندراج ): خِلص ؛ خلاصه گزیده از هر چیزی. خلصان ، صرح ؛ خالص و بی آمیغ از هر چیزی و گزیده آن. صیاب ؛ برگزیده از هر چیزی. صوابه ؛ گزیده از هر چیزی و از غنیمت. صفی ؛ خالص و گزیده از هرچیزی. صفیه ؛ گزیده از غنیمت. عَفوَه ، گزیده هر چیزی. بهترین و گزیده هر چیزی. مختار. ( منتهی الارب ):
چنینم گوانند و اسپهبدان
گزیده پسندیده ام موبدان.
دقیقی ( از کتاب دقیقی و اشعار او، گردآوری دکتر دبیرسیاقی ص 144 ).
پسر بود او را گزیده چهار
همه خوب روی و نبرده سوار.
دقیقی.
سکندر بیارد سپاهی گران
ز روم و ز ایران گزیده سران.
فردوسی.
برفتند از آنجا صد و شست مرد
گزیده سواران روز نبرد.
فردوسی.
با لشکری گزیده و با ساز و با سلیح
آراسته چنانکه بنوروز بوستان.
فرخی.
علامت است در آن لشکر اندر و بر او
پیادگان گزیده صدوسی وسه هزار.
فرخی.
اما هر سه مقدم طغرل و داود و بیغو روی به قلب نهاده اند با گزیده تر مردم خویش. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 578 ). یادگار خسروان و گزیده تر پادشاهان. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 385 ).
محمد اسم ابوالقاسم آن گزیده حق
به جاه و مرتبه از جمله انبیا برتر.
ناصرخسرو.
که او بتن خویش با دویست مرد گزیده پر سلاح براند و خاقان را فروگیرد. ( فارسنامه ابن البلخی ص 80 ). و اسبان گزیده که هر جای بر طویله ها و آخرهابسته بودند بوقتی که عرض دادی میگویند هشتاد هزار سر برآمد. ( فارسنامه ابن البلخی ص 103 ). حد زمین ایران که... تا به قادسیه و فرات و بحر یمن و دریای پارس و مکران تا به کابل و طخارستان و طبرستان و این سبزه زمین است و گزیده تر و با سلامت تر. ( مجمل التواریخ والقصص ).
چو علم آموختی از حرص آنگه ترس کاندر شب
چو دزدی با چراغ آید گزیده تر برد کالا.
سنایی.
چو جان باشد گزیده یار پیشین
تو بر یار گزیده هیچ مگْزین.
( ویس و رامین ).
یاران گزیده داشتم روزی
امروز چه شد که نیست کس یارم.
مسعودسعد.
سلطان از اعوان دین و انصار اسلام پانزده هزار سوار گزیده بیرون کرد. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
کم گوی وگزیده گوی چون دُربیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - انتخاب کرده اختیار کرده : اسبان گزیده که همه جای بر طویله و آخر ها بسته بودند بوقتی که عرض دادی میگویند هشتاد هزار سر بر آمد . ۲ - ( اسم ) بازیی است .
خراج و جزیه

فرهنگ معین

(گَ دِ ) (ص مف . ) نیش خورده .
(گُ دِ ) (ص مف . ) پسندیده ، انتخاب کرده .

فرهنگ عمید

کسی که جانور گزنده ای او را دندان گرفته یا نیش زده باشد.
پسندیده، انتخاب شده. گزینه.
* گزیده کردن: (مصدر متعدی ) انتخاب کردن، برگزیدن.

مترادف ها

selective (صفت)
انتخابی، برگزیده، انتخاب کننده، گزینشی، گزیننده، گزیده، بهگزین، مبنی بر انتخاب، دارای حسن انتخاب گلچین کننده

پیشنهاد کاربران

منبع. عکس فرهنگ ریشه واژگان فارسی دکتر علی نورایی
واژه ی گزیده از ریشه ی واژه ی گزیدن فارسی هست.
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
...
[مشاهده متن کامل]

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

گزیدهگزیدهگزیدهگزیده
لُبّ
دل نوشته
گزیده : گزینش ➡️ هم خانواده