گز بافی

گز بافی یا گز بافی سیستان یکی از صنایع دستی سیستان است. گز در واقع درختچه ای است که با طبیعت و زندگی مردم سیستان گره خورده و این گز تولید شیره انگبین داشته و از گلهای آن برای رنگرزی نخ ها جهت استفاده در قالی بافی و شال بافی استفاده میکردند. گز نماد پایداری وسرسبزی دشت سیستان است. [ ۱]
صنعتگران با ذوق و پرشور سیستان سعی می کردند که ارتباطی معقول و منطقی میان مردم سیستان و درختچه گز با طبیعت و محیط زیست برقرار کرده و نتیجه کار، هوشمندی ها و خلاقیت هایی است که در واقع از تجسم خلاق خودشان برای پاسخ به نیازهای واقعی زندگی بهره ببرند. بنابراین تلاش می شد که سبد های زیبایی ساخته شود. [ ۲]
این سبدها در اشکال مختلف از ترکه های نازک درختان گز بافته می شد.
شاخه های درختان گز به دلیل خشک بودن چند روز در آب خیسانده می شد تا قابلیت انعطاف پذیری خود را باز یابد و سپس بافنده کار خود را آغاز می کند و در نهایت انواع دست بافته های زیبای گزی با کاربردهای گوناگون مانند: نوبندک ( نان بندک ) ، سود ( سبد ) ، سبد حمل مرغ و خروس که در گویش سیستانی به آن شول گفته می شود بافته می شود. هم چنین از این دسته بافته ها برای حمل نان ، تخم مرغ ، میوه جات ، بعضی از غلات ، شست و شوی برنج و غیره و برای ساخت «چپر» مورد استفاده قرار می گرفت. [ ۳]
درخت گز در سیستان و بیشتر در حاشیه رودخانه یافت می شود که برای این صنعت در منطقه نمی توان تاریخچه دقیقی داد، زیرا قدمت آن بسیار زیاد است و منابع مکتوب در این زمینه وجود ندارد گز بافی یکی از زیر مجموعه های رشته حصیربافی است. [ ۴]
تاریخچه گزبافی در سیستان شاید به هزاره های قبل از میلاد برگردد زیرا در اکتشاف های شهرسوخته نمونه هایی از حصیربافی و گزبافی وجود داشته است به همین دلیل می توان قدمت شهر سوخته را برای آن محاسبه کرد.